Во контекст на глобалната нестабилност, многу граѓани се прашуваат што да прават ако се случи нуклеарен напад – како да се подготват, дури и во Хрватска.
Конфликтот меѓу Иран и Израел влезе во опасна и непредвидлива фаза откако САД извршија воздушни напади врз иранските нуклеарни постројки. Следеа закани од Техеран, изјави од Тел Авив и дополнителни пораки од Вашингтон – сите тие поттикнуваат стравувања дека регионот би можел да стане сцена на поширока војна со потенцијал за нуклеарна ескалација.
Во контекст на таква глобална нестабилност, се поставува многу специфично прашање – што да се прави ако се случи нуклеарен напад – како да се подготви, дури и во Хрватска, објавува Dnevnik.hr.
Фази на нуклеарен напад – што точно се случува?
Блесок и топлотен бран – детонацијата произведува исклучително силен блесок и екстремна топлина што може да предизвика тешки изгореници на километри од епицентарот, без оглед на тоа дали целта е воена или цивилна.
Удар од експлозија – по неколку секунди, пристигнува разорен ударен бран кој може да сруши згради, да скрши прозорци и да предизвика сериозни повреди.
Електромагнетен пулс (ЕМП) – веднаш ги оневозможува електричните мрежи, комуникациите и дигиталните уреди, оставајќи ги регионите без сигнали, електрична енергија и интернет.
Радиоактивни последици – најголемиот ризик доаѓа по експлозијата, радиоактивните честички можат да го контаминираат воздухот, почвата и водата, а ветерот може да ги однесе стотици километри подалеку.
Хуманитарни последици – болниците би биле преоптоварени, инфраструктурата оштетена, а дистрибуцијата на помош и евакуациите тешки поради паника и логистички колапс.
Може ли Хрватска да биде во опасност?
Иако директен напад е малку веројатен, експертите предупредуваат на три реални ризици за Хрватска: радиоактивен облак би можел да стигне до нашето подрачје во рок од 24-72 часа, во зависност од ветровите и локацијата на ударот.
ЕМП и сајбер нападите би можеле да ја погодат електричната и комуникациската инфраструктура. Може да се појави паника, а прекините во синџирите на снабдување (храна, лекови, гориво) би можеле да предизвикаат секундарни кризи.
Како да се подготвите?
Проверете каде се наоѓа најблиското засолниште, подрум или внатрешна просторија без прозорци. Затворете ги и запечатете ги прозорците, вратите, вентилацијата, оџаците. Обезбедете водоотпорна лента и пластични чаршафи.
Добра идеја е да обезбедите вода и храна за 14 дена (2 литри вода по лице дневно, лименки, енергетски плочки), радио на батерии, фенерче и батерии, комплет за прва помош, лекови за хронични заболувања, маски N95, ракавици, дезинфекциско средство, лични документи, готовина.
Што да направите ако се случи напад?
Не гледајте во блицот – покријте го лицето, легнете на земја, заштитете ги очите и вратот.
Најдете засолниште во рок од 15 минути. Побарајте засолниште во затворен простор, по можност под земја и во зграда од тули или бетон. Ако тоа не е можно, обидете се да останете во центарот на зградата, подалеку од прозорци, врати и надворешни ѕидови.
Затворете ги сите отвори, исклучете ја вентилацијата.
Деконтаминација ако сте биле надвор – Соблечете ја надворешната облека (ќе отстрани до 90% од контаминацијата), ако е можно, истуширајте се со млака вода и благ сапун. Воопшто не користете регенератор, лосиони или масла – тие можат да заробат честички. Измијте го лицето, ушите, исплакнете го носот. Доколку немате вода, користете чиста, влажна крпа.
Домашните миленици треба да се мијат и со благ сапун.
Јадете и пијте само од спакувана храна и користете предмети што биле во зградата. Не консумирајте храна или течности што се откриени или на отворено, бидејќи најверојатно се контаминирани.
Не излегувајте надвор додека официјалните власти не потврдат дека надворешниот воздух е безбеден.
Брз потсетник – процедури
0–1 мин. Блесок – Не гледајте, легнете, заштитете ја главата
1–5 мин. Ударен бран – засолни се, избегнувајте прозорци
5–30 мин. Доаѓаат последици – најдете засолниште
0–24 часа. Не излегувајте надвор. Деконтаминирајте. Следете ги вестите.
24 часа. Ги следите упатствата на цивилната заштита.
Го следиме текот на настаните ТУКА.
