Метастатски карцином е рак кој се проширил надвор од местото каде што започнал, во други области на телото. Речиси сите видови на рак имаат потенцијал да метастазираат, а дали тоа ќе се случи зависи од неколку фактори – видот, големината и локацијата на примарниот тумор (каде што настанал ракот).
Метастазите се шират на три начини. Клетките на ракот можат:
растат директно во ткивото што го опкружува примарниот тумор
се шират преку крвотокот до оддалечени места како што се други органи или коски
се ши0ати низ лимфниот систем до блиските или оддалечени лимфни јазли.
Други називи за метастази вклучуваат:
метастатски рак
стадиум IV (4) на рак
секундарен рак
рак со метастази.
Речиси сите видови на рак можат да метастазираат, а оние кои се најчесто метастатски се:
рак на дојка
рак на дебелото црево
рак на хранопроводникот
рак на белите дробови
рак на јајниците
рак на панкреасот
рак на простата
рак на кожата
рак на желудникот
рак на матката.
Каде се шири ракот зависи од локацијата на примарниот (оригиналниот) тумор. Некои од најчестите места на метастазите се:
надбубрежните жлезди
коските
мозокот
црниот дроб
белите дробови
лимфните јазли
перитонеумот.
Дознајте подолу колку долго може да се живее со метастази.
Симптоми на метастатски карцином
Метастазите не предизвикуваат секогаш симптоми. Клетките на ракот можат постепено да растат и да се шират во текот на многу месеци или години. Во некои случаи, можно е да се има стадиум IV (4) на рак без лицето да го знае тоа.
Општи симптоми на метастази може да вклучуваат:
екстремен замор
ноќно потење
необјаснето губење на тежината.
Некои знаци на метастатски карцином зависат од локацијата на примарниот тумор и од тоа каде се прошириле клетките на ракот. Во зависност од видот на метастазата, симптомите може да вклучуваат:
Надуеност, отечен стомак, намален апетит, брза ситост или жолтица (честа појава со метастази во црниот дроб)
Коскена болка или фрактури (чести со метастази во коските)
вртоглавица, главоболка и напади (чести со метастази на мозокот)
отежнато дишење (често со метастази во белите дробови).
Опциите за третман зависат од видот на ракот и локацијата на метастазите и може да вклучуваат:
хемотерапија
операција
хормонска терапија
имунотерапија
терапија со зрачење
насочена терапија.
Некои метастази може да бараат локална насочена терапија за контрола на симптомите.
На пример, кога ракот на дојката се шири на коските и предизвикува болка или фрактури, овие симптоми може да се третираат и да се ублажат со операција или зрачење на коските.
Колку долго може да се живее со метастази?
Многу луѓе се прашуваат дали метастазите можат да се повлечат. Во повеќето случаи, метастатскиот рак не се лекува, но третманот може да го забави растот на туморот и да ублажи многу симптоми.
Со некои видови на рак, дури и со метастази, можно е да се живее неколку години. Некои метастази се потенцијално излечиви, вклучувајќи меланом и рак на дебелото црево.
Стапката на петгодишно преживување зависи од видот на метастазата. Други фактори кои можат да влијаат на стапката на преживување се:
место или места на метастази
одговорот на телото на специфични третмани
возраста и општото здравје.
Ако се прашувате колку долго може да се живее со метастази од рак на белите дробови, имајте на ум дека петгодишната стапка на преживување за метастатски рак на белите дробови е 9%. Ова значи дека 9% од луѓето на кои им е дијагностициран метастатски рак на белите дробови живеат пет години по дијагнозата.
Кога станува збор за живеење со метастази, петгодишната стапка на преживување за метастатски карцином на дојка е 30% за жените и 19% за мажите.
Метастатски тип на рак во моментот на дијагнозата и петгодишна релативна стапка на преживување:
простата 36,6%
гради 31,9%
дебело црево 15,7%
бели дробови и бронхии 8,9%
панкреас 3,1%.
Важно е да се разбере дека стапките на преживување се само проценки кои не ги земаат предвид личните фактори како што е одговорот на секој пациент на третманот или други здравствени состојби.
Текстот е од ТУКА.
