Пазарот на криптовалути е во криза во последните два месеци. Загубите се мерат во стотици милијарди долари, велат експертите.
Според CoinGecko, кој 11 години следи сè што се случува со криптовалутите и дериватите, во втората половина од годината вкупната пазарна капитализација на криптовалутите се намалила од 3,75 трилиони долари на 3,1 до 3,2 трилиони долари, што значи дека повеќе од 600 милијарди долари се изгубени за многу краток временски период.
Како главни причини за кризата се наведуваат макро неизвесноста (царините на Трамп, стравот од нова инфлација и намалување на каматните стапки помало од очекуваното), масовно затворање на позиции, послаби институционални инвестиции и инаку послабиот сезонски обем на тргување во декември.
Легитимитет
Аналитичарката на Дојче Банк, Марион Лабур, вели дека сè што се случува е последица на зголемената легитимност на биткоинот и другите криптовалути. Така, неговите фундаментални причини за падот стануваат по традиционални.
„За разлика од претходните крипто-крипти предизвикани првенствено од шпекулациите на малопродажбата, овогодинешниот пад се случи во услови на значително институционално учество, развој на политиките и глобални макро трендови“, рече Лабур.
Повеќето аналитичари велат дека овој пад е длабока, но здрава корекција во рамките на подолг циклус. Тие очекуваат закрепнување и раст во текот на следната година.
Ник Пукрин, инвестициски аналитичар и коосновач на The Coin Bureau, исто така вели дека правилата на големите криптосистеми полека се приближуваат кон правилата на класичната берза.
„Да, моментално сме во крипто криза, но историјата покажува дека најлошите периоди донесоа најсилни закрепнувања. Ако инвестирате на долг рок, ова може да биде одлична можност. Ако тргувате на краток рок, во моментов е исклучително ризично и подобро е да почекате појасни сигнали.“
Криптовалутите се дигитални пари кои постојат само на интернет, не се издаваат од ниту една земја или банка, туку се создаваат и пренесуваат преку децентрализирана мрежа на компјутери со помош на технологија наречена блокчејн. Најпознат е Биткоинот, и се користат за плаќање, штедење или инвестирање, но цените се исклучително нестабилни бидејќи зависат само од понудата и побарувачката на пазарот.
Тоа беше првичната дефиниција за криптовалутите, но е јасно дека тие полека стануваат порегулирани.
Регулатива
Во рамките на ЕУ, регулацијата на пазарот на крипто средства (MiCA) стапи на сила во 2023 година, но во неколку фази. MiCA ги води правилата на единствениот пазар на ЕУ за крипто средства и опфаќа она што во моментов не е регулирано со постојното законодавство за финансиски услуги.
Клучните одредби за оние кои издаваат и тргуваат со крипто средства (вклучувајќи токени со референци на средства и токени за е-пари) се однесуваат на транспарентност, откривање, овластување и следење на трансакциите.
Новата законска рамка, која полека ја усвојуваат сите земји-членки на ЕУ, воведува регулација на крипто средствата и обезбедува потрошувачите да бидат подобро информирани за поврзаните ризици.
А САД, преку федералните агенции, создадоа комбинација од построга контрола и селективна отвореност оваа година. Со други зборови – дефинирање појасни правила за исплата на криптовалути во класични пари.
Аналитичарите од трговската платформа Bitunix велат дека крипто пазарот влегол во фаза на „институционализација со чувствителност“, односно регулацијата создава стимулации за раст и ликвидност, но сè уште е под влијание на ризиците и геополитичките шокови.
Стабилните монети (вид криптовалута чија вредност е врзана за некој стабилен имот) беа во фокусот на законодавците и банките на големите земји на крајот од тековната година. Некои земји работат на сопствена регулација и промоција на стабилните монети, додека други ги зголемуваат ограничувањата.
Опоравување
Кети Вуд, извршен директор на Ark Invest, верува во брзо закрепнување. „Падот е привремен, враќањето на ликвидноста и континуираниот технолошки напредок укажуваат на закрепнување. Криптовалутите ќе останат силни“, рече таа.
Вуд верува дека голема причина за падот на вредноста на криптовалутите е тоа што пазарите на ризични средства продолжуваат силно да реагираат на монетарната политика на главните централни банки.
Повисоките каматни стапки, намалената ликвидност и претпазливоста на инвеститорите предизвикуваат одлив од поризични пазарни сегменти, вклучувајќи ги и крипто средствата.
Иако доминираат оптимистичките ставови, постојат и претпазливи аналитичари кои предупредуваат на континуирана нестабилност поради неизвесноста на светот во кој живееме.
Сепак, повеќето од нив се согласуваат дека на долг рок, криптовалутите мора да влезат во нов циклус на раст.
