Во Босна и Херцеговина, повеќе од 1,1 милион возрасни живеат со хипертензија – водечка причина за срцеви и мозочни удари, заболувања на бубрезите, па дури и деменција. Светската здравствена организација предупредува дека без итна акција, бројот на предвремени смртни случаи нема да се намали. Кардиологот и интернист Јасмина Ќоровиќ Кубуровиќ откри за N1 како правилно да се мери крвниот притисок дома, кои најчести грешки ги прават пациентите и кога да се побара стручна помош.
Кога и под кои услови треба да се мери крвниот притисок?
Докторот нагласува дека крвниот притисок не треба да се мери набрзина или по емоционален стрес.
„Крвниот притисок треба да се мери кога сме одморени. По будењето, десет минути пред кафе, пред јадење, пред цигара. Никогаш веднаш по работа, лутина или тежок разговор“, вели д-р Ќоровиќ Кубуровиќ.
Правилното држење на телото е исто така клучно. Пациентот треба целосно да седи на стол, со потпрен грб, со подлактицата на масата. Манжетната на надлактицата се поставува директно на кожата, никогаш преку облеката.
„Два прста треба да се сместат помеѓу манжетната и кожата. Најдобро е да се користат дигитални уреди за надлактицата. Ако имате опција уредот да работи на електрична енергија, тоа е побезбедна опција од батериите бидејќи слабата батерија ја намалува точноста на мерењето“, додава докторката.
Најчестите грешки што ги прават пациентите
Според д-р Ќоровиќ Кубуровиќ, таа секојдневно се соочува со погрешни начини на мерење на крвниот притисок:
„Пациентите често мерат само на едната рака, не ги евидентираат вредностите или го користат уредот со празни батерии. Понекогаш притисокот го мери член на семејството кој не е образован, па податоците се сосема нереални.“
Таа додава дека има и пациенти кои многу сериозно пристапуваат кон проблемот:
„Најдобро е да се измери двапати на едната рака со растојание од пет минути, а потоа да се повтори истото на другата рака. Уште подобро е ако пациентот го донесе својот уред во ординацијата и го спореди со нашиот калибриран.“
Кои вредности се нормални и кога е време да се побара итна помош?
За сите возрасти, физиолошкиот притисок е околу 120 над 80 mmHg.
„Ако горниот притисок надминува 135, а долниот 85 – зборуваме за хипертензија. Ако вредностите надминуваат 170 над 100, треба веднаш да одите во итна помош“, предупредува докторката.
Покрај горните и долните вредности, треба да обрнете внимание и на пулсот.
„Нормалниот пулс е помеѓу 50 и 100 отчукувања во минута. Ако уредот покаже дека срцето чука неправилно, тоа може да укажува на аритмија и тогаш дефинитивно мора да посетите лекар“, додава таа.
Важен индикатор е пулсниот притисок – разликата помеѓу горниот и долниот. Ако оваа вредност е помала од 35, пациентот може да се чувствува уморен и слаб.
Технологија во служба на здравјето: паметни часовници
Паметните часовници стануваат сè поважна алатка во следењето на здравјето, особено кај помладите генерации.
„Паметниот часовник не може да го мери притисокот, но може да направи ЕКГ, да го мери пулсот и нивото на кислород во крвта. Овие уреди се направени за откривање на атријална фибрилација – аритмија што може да биде фатална. За некои пациенти, часовникот буквално им го спасил животот бидејќи го забележале проблемот на време“, истакнува тој.
Зошто сè повеќе млади луѓе имаат висок крвен притисок?
Докторот предупредува дека во последниве години, сè повеќе млади пациенти се соочуваат со хипертензија.
„Никогаш не сме имале повеќе млади луѓе кои се јавуваат со проблеми со крвниот притисок. Стрес од страна на менаџерите, седентарен начин на живот, премногу кафе, алкохол, цигари, наргиле и енергетски пијалоци – сето ова драматично го зголемува ризикот“, нагласува таа.
Таа конкретно се осврна на енергетските пијалоци:
„Еден енергетски пијалок е како 30 кафиња. Тоа е целосна бесмислица и претставува сериозна закана за здравјето на срцето. Најопасен е кога се комбинира со алкохол или пушење.“
Алкохолот и срцето: Митот за „чаша вино“
Иако многумина веруваат дека чаша црвено вино може да биде корисна за срцето, д-р Ќоровиќ Кубуровиќ решително го отфрла овој мит:
„Кардиологот има 0% толеранција на алкохол. Не постои такво нешто како чаша вино што е добро за срцето. Постојат и други намирници богати со антиоксиданси, како што се бобинките, кои навистина помагаат за здравјето.“
Мерењето на крвниот притисок не е само техничка постапка – тоа е алатка за спасување животи. Правилното мерење, препознавањето на вредностите на ризикот и одговорниот став кон здравјето можат да спречат сериозни компликации како што се мозочен удар и срцев удар.
„Високиот крвен притисок е тивок убиец. Не боли, но последиците можат да бидат смртоносни. Затоа е важно пациентите редовно да го мерат крвниот притисок, да ги евидентираат резултатите и да не се двоумат да побараат помош штом ќе забележат какви било отстапувања“, забележува д-р Јасмина Ќоровиќ Кубуровиќ.
