Гост на нашиот Тихомир Ладишиќ во емисијата Ново дан беше директорот на DHMZ, Иван Гитлер. Тие разговараа за најавената промена на времето, црвениот аларм за времето и пошироката слика за климатските промени.
„Во овој момент, DHMZ го подигна највисокото предупредување за многу опасни временски услови, првенствено поради големите количини на врнежи, за целиот јадрански регион. Фокусот е на брегот, каде што се можни над 100 литри дожд во текот на денешниот ден“, започна Иван Гитлер, објаснувајќи го денешното предупредување на DHMZ.
„Вчера ги издадовме потребните предупредувања. Се обидуваме да ги информираме сите граѓани и служби за временската состојба. Кога зборуваме за толку многу дожд, постои ризик од поплави во урбаните средини. За среќа, овој настан нема да трае долго, ќе се спушти од север кон југ.
Околу утре наутро, само регионот на Дубровник ќе остане како црвена област. Нашите соседи во Словенија и Црна Гора се во слична ситуација“, додаде тој, разјаснувајќи ги најголемите ризици кога станува збор за толку многу од предвидениот дожд.
Обилни врнежи од дожд – главен ризик
„Покрај големите количини на врнежи, имаме уште три настани: град, грмотевици и силен ветер. Овој пат фокусот е на зголемените врнежи како главен ризик.
Јадранското Море и делови од Медитеранот продолжуваат да имаат надпросечни температури, што доведува до испарување и дополнителни врнежи. Но, нема да бидеме изненадени ако деновиве во Јадранското Море видиме појава и на пијавици и на локализиран град. Треба да се нагласи дека овие настани, иако интензивни, сепак се многу помали во просторни димензии.
Покрај тоа, временските услови можат да доведат и до проблеми во сообраќајот, и поморскиот и копнениот.
Црвени и жолти предупредувања
„Покрај овие црвени предупредувања, жолти предупредувања се на сила и во самото јадранско подрачје. Во моментов, станува збор за проблеми со јужни ветрови, па затоа се можни мали тешкотии во поморскиот сообраќај. Но, можеби сè уште има поголем фокус на копнениот сообраќај, кој може да трае неколку часа во тешки услови“, рече тој.
Во врска со метеоролошкиот систем за предупредување, тој рече дека тој напредувал, но сè уште е во развој.
„Во Хрватска функционира повеќе од 15, 20 години. Се развива. Нашата цел е дополнително да го прошириме просторно, така што нашите предупредувања не се само на ниво на метеоролошки региони, туку и на ниво на окрузи. Од 2023 година и бурата што предизвика многу штети, го имаме системот SRUUK. Беше активиран еднаш оваа година. Но, веќе следниот ден добивме нов предизвик: бура над Сплит. Тоа покажа дека сите наши системи, и за следење и за прогнозирање и споделување информации со граѓаните и државните органи, мора дополнително да се развиваат. Овој развој на метеоролошката професија никогаш не завршува. За жал, поради климатските промени, поради растечката инфраструктура на брегот, очекувањата и системските потреби само ќе се зголемуваат“, вели тој.
Конечно, Гитлер ја разгледа пошироката слика и проблемите со климатските промени не само во Хрватска, туку и во светот.
„За жал, трендот на затоплување продолжува. Делови од Хрватска се затоплуваат за една третина до половина степен на секои 10 години, а тоа е веќе времетраењето на еден човечки живот. Луѓето кои денес имаат 30 или 40 години сигурно се сеќаваат на постудените и посвежите не само лета, туку и зими, со многу повеќе снег и слично. Климатските промени се дел од нашето секојдневие и се јавуваат заедно со сите други проблеми што ги имаме во општеството.“
