Министерот Танос Плеврис е горд на антиимиграциската политика на грчката влада. Новиот закон што го усвои парламентот поригорозно ќе го казнува нелегалниот престој на мигрантите во земјата.
Првиот закон што го дискутираше и усвои грчкиот парламент по летната пауза беше оној за нелегалната имиграција. Конзервативната влада под премиерот Киријакос Мицотакис сака да воведе построги мерки за олеснување на депортацијата на луѓе кои немаат право на азил во Грција, пишува Дојче Веле.
Основната идеја зад законот на министерот за миграција Танос Плеврис е одвраќањето. Секој што ќе пристигне нелегално во Грција ќе заврши во затвор. А секој што ќе остане нелегално во Грција не може да има надеж дека некогаш ќе добие легален статус. Досега, нелегалните мигранти барем имаа можност да аплицираат за дозвола за престој по најмалку седум години престој и работа во Грција, или да ја добијат под посебни околности.
Новите мерки имаат за цел да ги одвратат луѓето што бегаат во Европа преку Медитеранот од слетување во Грција. Во јуни и јули, бегалците што пристигнуваат на популарниот туристички остров Крит ги освоија насловните страници. Повеќето од нив се качија на бродови во Либија. Но, не беа добредојдени на Крит или на блискиот остров Гавдос.
„Грција не е пријателска земја за вас“
На почетокот на парламентарната дебата, министерот Плеврис сакаше недвосмислено да го разјасни својот став, обраќајќи се кон измислен бегалец кој се обидува да стигне до Европа преку Либија: „Оние што ви кажаа дека Грција е пријателска земја ве измамија“, рече тој. Министерот, кој ја започна својата политичка кариера како десничарски радикал во христијанската православна националистичка партија ЛАОС, сакаше да покаже дека никој не е построг кон „нелегалните“ лица од него.
Најважната нова одредба во неговиот закон: пет години затвор за барателите на азил чии барања се одбиени во втор степен, односно по жалба. Плеврис нагласи дека е горд на новата постапка и ги опиша деталите од постапката речиси со задоволство: „Доколку вашето барање биде одбиено, ќе се користи електронска ознака. Ќе мора да ја напуштите земјата бидејќи сега сте нелегални. Но, бидејќи новите упатства го бараат тоа, ќе ви дадам малку време додека не ја напуштите земјата. Во тој период, ќе ве следам. Откако ќе ве ставам под надзор, ќе ве вратам таму од каде што дојдовте. И кога ќе дојде тој момент, можете да изберете: или ќе одите во затвор пет години без можност за условна слобода или ќе се вратите.“
Плеврис е убеден дека строгоста на законот ќе дејствува како одвраќање за мигрантите. Како успешен пример, тој го наведе – многу контроверзното – привремено суспендирање на правата за азил во јули оваа година за секој бегалец што пристигнал на Крит од Тобрук. Оттогаш, островот регистрирал многу помалку пристигнувања. Во август имало само 689, во споредба со 3.624 во јули. Останува нејасно дали намалувањето се должи на строгоста на Плеврис или на силните ветрови во текот на август што го направија Медитеранот опасен за премин.
Критики за новиот закон
Всушност, сите тела и организации директно или индиректно вклучени во прашањата за миграција изразија резерви и забелешки на нацрт-законот на Плеврис. Претставници на Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) и Советот на Европа се изјаснија, како и претставници на Меѓународната организација за миграција (ИОМ) и Националниот совет за човекови права. Амнести Интернешнл (АИ), Грчкиот совет за бегалци, Грчката адвокатска комора, па дури и грчкиот омбудсман, се спротивставија на тоа. Министерот, сепак, ги игнорираше сите овие забелешки од експертите и противењето од бранителите на човековите права.
„Не се овие институции тие што донесуваат закони, туку владата и парламентот“, рече тој, осврнувајќи се на мнозинството Грци кои, според анкетите, сакаат построга политика. Всушност, во анкета спроведена на 25 јули од страна на Грчкиот институт за истражување на јавното мислење (GPO) за порталот Parapolitika.gr, речиси 80 проценти од испитаниците го поддржаа апсењето и депортацијата на мигрантите кои нелегално влегуваат во Грција.
Десничарските екстремисти исто така се незадоволни од ова
Во парламентарната дебата, грчкиот министер за миграција првенствено се обиде да освои уште неколку политички поени со својата реторика меѓу десничарите
опозициски партии. Од една страна, рече тој, постојат правата на лице чие барање за азил е одбиено. А од друга страна, постојат правата на грчките граѓани кои сакаат да ја заштитат својата татковина и да се борат против нелегалната имиграција. „На таа скала, нишалото се ниша во корист на Грците, без разлика дали ви се допаѓа или не“, грмеше тој, обраќајќи се на оние во парламентот кои инсистираа на почитување на човековите права.
Но, и покрај таквата реторика, Плеврис не успеа да ја добие поддршката на опозициските партии кои се подесничарски од конзервативната Нова демократија. Неговата решеност да им го отежни животот на бегалците не им беше доволна.
„Ксенофобична демагогија“
Сите опозициски партии лево од Нова демократија, исто така, гласаа против законот. Социјалдемократската ПАСОК го обвини Плеврис за „екстремна ксенофобична демагогија“. Левичарската Сириза ја обвини владата дека ја прифаќа улогата на „затворски управник“ за Грција, наместо да промовира колективни решенија, легални и безбедни транзитни патишта и заеднички систем за проверка на азил во Европа. Комунистичката партија го нарече „нехуман, расистички закон“. И сите тие тврдеа дека законот нема да ги олесни легитимните депортации на луѓе кои немаат право на азил. Ова, рекоа тие, бара дипломатија и повеќекратни договори со земјите на потекло и со таканаречените „безбедни“ трети земји.
Според Грчкиот совет за бегалци, најавените депортации на мигранти нема да бидат лесни за спроведување, особено не доволно брзо за да се намали притисокот врз затворите. Затоа е многу веројатно дека бројот на притвореници наскоро нагло ќе се зголеми. Сепак, грчките затвори се веќе безнадежно преполни, а новиот закон ќе ја направи ситуацијата уште покатастрофална. Во 2024 година, вкупно 5.865 странски државјани биле вратени од Грција во други земји: 38 проценти од нив биле Грузијци, 35 проценти Албанци, 6,6 проценти Пакистанци и 2,1 процент од Бангладеш.
Грчката јавност не обрна многу внимание на новиот антимиграциски закон. Речиси ниту еден грчки весник не најде место на насловната страница за темата денот откако беше усвоен од парламентот.
