Владејачката ВМРО-ДПМНЕ се соочува со најголемиот пад во поддршката откако дојде на власт во 2024 година. Според внатрепартиски извори, партијата бележи драматичен пад од 100.000 гласа во текот на само една година – што претставува најголем губиток за било која владејачка партија во поновата македонска историја.
Причините за овој пад се повеќеслојни:
Економски неуспеси: Владата постигна катастрофални 26% реализација на капиталните инвестиции во првите шест месеци од годината, што директно влијае на економскиот раст и создавањето работни места.
Внатрепартиски тензии: Зголемените критики кон лидерството на Христијан Мицкоски, особено поради скапите владини тендери за мерење рејтинзи во вредност од 400.000 евра во време на национална трагедија во Кочани.
Губење на средната класа: Традиционалната база на ВМРО-ДПМНЕ, средната класа, се покажува се побунтовна поради високите трошоци на живот и недостигот на конкретни резултати.
СДСМ во фаза на опоравок под Филипче
Социјалдемократскиот сојуз бележи постепен, но стабилен раст под лидерството на Венко Филипче. Партијата успешно се консолидира и се подготвува за локалните избори во октомври.
Стратегија на опоравок:
- Критичка позиција спрема владините неуспеси
- Фокус на социјални теми и животен стандард
- Подготовки за самостоен настап на локалните избори
- Обиди за привлекување незадоволни гласачи од владејачката коалиција
Иако сè уште останува на второто место, трендот е позитивен и може да ја промени динамиката пред изборите.
Левица не успева да се наметне како алтернатива за младите
Партијата Левица на Димитар Апасиев се соочува со стагнација во рејтинзите и не успева да го оствари очекуваниот пробив меѓу младата популација.
Предизвици на Левица:
- Контроверзи околу имотни прашања на лидерот Апасиев
- Неуспех во артикулирањето јасна алтернативна програма
- Конкуренција од други опозициски сили
- Ограничена привлечност надвор од традиционалната левичарска база
Наместо да стане доминантна сила меѓу младите, Левица се бори да ја задржи постојната поддршка.
ЗНАМ: Од еуфорија до реалност
Движењето ЗНАМ на Максим Димитриевски доживува значаен пад од пикот на популарноста пред парламентарните избори. Од 5,5% поддршка во март 2024, партијата сега има околу 3% рејтинг.
Фактори за падот:
- Разочарување од улогата како “мал партнер” во коалицијата
- Ограничено влијание врз владините политики
- Локални контроверзи во Куманово
- Тешкотии во балансирањето меѓу владината лојалност и опозиционата критика
ЗНАМ се подготвува за самостоен настап на локалните избори, но со поддршка од ВМРО-ДПМНЕ, што укажува на нивната зависност од поголемиот коалиционен партнер.
Албанскиот политички блок: Фрагментираност и нови динамики
ДУИ: Лидер под притисок
Демократската унија за интеграција на Али Ахмети останува најголемата албанска партија, но се соочува со нови предизвици:
Проблеми на ДУИ:
- Критики за недоволна заштита на албанските јазични права
- Скандали околу отсуството на албански јазик на владините веб-страници
- Конкуренција од помалите албански партии
- Внатрепартиски прашања за иднината по Ахмети
Ахмети сè уште има највисок личен рејтинг во албанскиот блок (околу 6%), но партијата бележи благ пад во споредба со претходните периоди.
Коалицијата Вреди: Внатрешни тензии
Коалицијата Вреди, составена од Алијанса за Албанците, ДПА и други помали партии, се соочува со сериозни внатрешни несогласувања:
- Изет Меџити (Алијанса за Албанците): Околу 2% рејтинг
- Билал Касами (Беса): Околу 2% рејтинг
- Африм Гаши (Алтернатива): Околу 1% рејтинг
Проблеми на коалицијата:
- Недостиг на јасна заедничка визија
- Борби за лидерство во коалицијата
- Различни ставови по клучни прашања
- Намален политички капитал поради учеството во владата
ДПА: Обид за враќање
Демократската партија на Албанците се обидува да го врати изгубениот политички простор, но со ограничен успех. Партијата се соочува со предизвици во мобилизирањето на традиционалната база и привлекувањето нови гласачи.
Методолошки проблеми: Прашањето на тенденциозните анкети
Анализата на рејтинзите е комплицирана од присуството на тенденциозни истражувања. Одредени медиуми и агенции се обвинуваат за селективно презентирање на податоци што ги фаворизираат одредени политички опции.
Контроверзни аспекти:
- Владината инвестиција од 400.000 евра во анкети за мерење јавно мислење
- Обвинувања за “нарачани” анкети од различни страни
- Различни резултати зависно од агенцијата што ги спроведува
- Недостиг на независни, објективни мерења
Импликации за локалните избори во октомври
Променетата политичка динамика ќе има директно влијание на локалните избори:
За македонскиот блок:
- ВМРО-ДПМНЕ ќе мора да се бори за задржување на клучните градови
- СДСМ може да оствари значителни добивки, особено во урбаните центри
- Помалите партии како Левица и ЗНАМ ќе бидат под притисок да докажат релевантност
За албанскиот блок:
- ДУИ ќе се бори да ја задржи доминацијата во албанските општини
- Коалицијата Вреди може да се распадне пред изборите
- Можни се нови политички алијанси и коалиции
Политичката сцена во движење
Македонската политичка сцена доживува значителни промени пред локалните избори во октомври 2025. Падот на ВМРО-ДПМНЕ, опоравокот на СДСМ, стагнацијата на помалите партии и фрагментираноста на албанскиот блок создаваат нова политичка динамика.
Локалните избори ќе бидат важен тест за сите политички сили и можат да ја променат целокупната политичка мапа на земјата. Граѓаните се соочуваат со повеќе опции, но и со предизвикот да ги препознаат автентичните алтернативи во морето од политички ветувања.
Клучно прашање останува дали традиционалните политички сили ќе успеат да се прилагодат на новите очекувања на граѓаните или ќе се отворат простор за нови политички актери што може радикално да ја променат македонската политичка сцена.
Анализата е базирана на достапни јавни податоци од повеќе извори. Поради постоењето на контроверзни анкети, препорачуваме критичко читање на сите истражувања на јавното мислење.
Сашо Денесовски
