Нискиот крвен притисок е чест проблем што ги мачи и здравите луѓе, особено во текот на жешките летни денови. Ако не е последица на други болести или состојби, не се третира со лекови, туку со одреден хигиенски и диететски режим.
Пациентите најчесто се жалат на вртоглавица при нагло станување или промена на положбата на телото. Можни се и мачнина, забрзано чукање на срцето и главоболки. Лекарите генерално им советуваат на физиолошки здравите луѓе кои имаат низок крвен притисок посебен начин на исхрана и доволна количина на сон, како најдобра заштита од непријатни симптоми.
Што е низок крвен притисок – хипотензија?
Нискиот крвен притисок, или хипотензија, се дефинира како крвен притисок помал од 100/60 mmHg.
За разлика од високиот крвен притисок, нискиот крвен притисок нема доволно силно дејство врз ѕидовите на крвните садови, поради што органите не добиваат доволно кислород и хранливи материи.
Вредностите на крвниот притисок можат да имаат генетска основа.
Нискиот крвен притисок се јавува и кај ослабена функција на штитната жлезда (хипотироидизам) или дисбаланс на електролитите. Во многу ретки и екстремни ситуации, нискиот крвен притисок може да биде животозагрозувачка состојба.
Компликации може да се појават по ненадејно станување, поради дехидрација, губење на тежина или продолжена физичка активност.
Примарна и секундарна хипотензија
Примарната хипотензија се јавува кај здрави лица и има непозната причина. Секундарната хипотензија е резултат на состојби како што се сепса, труење, алергиски реакции или крварење. Луѓето кои страдаат од низок крвен притисок лесно се заморуваат, може да имаат промени во расположението и болки во мускулите. Пациентите со низок крвен притисок подобро го поднесуваат студеното време, додека симптомите може да се влошат во текот на топлите летни денови.
Превенцијата е првиот облик на контрола
Кога се дискутира за третман на примарна хипотензија, лекарите прво препорачуваат превентивни мерки како форма на контрола на крвниот притисок.
На пример, ако причината за хипотензија е позната, лекувањето се прилагодува на причините. Доколку причината за низок крвен притисок е нејасна, се советува примена на одредени мерки.
Начин на исхрана
На пациентите со хипотензија им се препорачува да јадат неколку помали оброци во текот на денот. Се препорачува да се избегнуваат обилни ручеци, бидејќи по обемен оброк може да се случи дополнителен пад на крвниот притисок.
Лицата со низок крвен притисок треба да пијат доволно количество вода – околу 30 мл на килограм телесна тежина дневно. Исто така, се препорачува консумирање кујнска сол, која ја задржува водата во телото, го зголемува обемот на циркулирачката крв и ги зголемува вредностите на крвниот притисок.
Кафето првично го зголемува крвниот притисок, но подоцна делува како диуретик, па може да го намали. Препорачливо е да се пие чаша вода после кафето.
Користење сол
Се препорачува малку поголема количина сол од стандардната препорака – помеѓу 1,3 и 2,3 грама дневно (приближно една рамна лажичка сол). Важно е да се нагласи дека значителни количини на натриум се наоѓаат и во индустриски преработената храна и готовите оброци. Исхраната треба да се состои од неколку помали, разновидни оброци, со доволно количество овошје, зеленчук, риба, пилешко, како и интегрален леб и печива. Исто така е важно да се пие доволно вода.
Се препорачуваат 8 часа сон
Лекарите им советуваат на пациентите со потврден низок крвен притисок (мерен неколку пати во амбуланта со присуство на симптоми) да спијат доволно – најмалку 8 часа навечер.
Треба да се избегнува алкохол, бидејќи тој ја поттикнува дехидратацијата и доведува до дополнителен пад на крвниот притисок.
Витамини и минерали
Се верува дека континуираниот и доволен внес на витамини и минерали може да ги ублажи симптомите на хипотензија.
Особено е важно да се консумира витамин Ц (ги штити крвните садови), како и витамини Б и Е. Овие витамини се наоѓаат во месото, млекото, јајцата, овошјето и зеленчукот, лимоните, зелениот лиснат зеленчук, брокулата итн.
Некои студии покажуваат дека ѓумбирот и бадемите можат благо да го зголемат крвниот притисок.
Ортостатска хипотензија
Ортостатската хипотензија е состојба во која, во рок од три минути од станувањето од седечка или лежечка положба, систолниот крвен притисок паѓа за 20 mmHg, или дијастолниот крвен притисок паѓа за 10 mmHg.
Лекарите нагласуваат дека оваа состојба може да се регулира во благи случаи со бавно станување, пиење доволно течности и јадење лесно солена храна. Сепак, потребна е дополнителна претпазливост, бидејќи ненадејниот пад на крвниот притисок може да предизвика губење на свеста, пад, повреда и потреба од итна медицинска помош.
Како да се реагира ако дојде до губење на свеста поради низок притисок?
Доколку притисокот падне толку многу што ќе се појави несвестица, лекарите советуваат личноста да се измие или да се прелие со ладна вода, да легне и да ги крене нозете (на пример, на неколку перници), за да се слее крвта во мозокот. Пиењето вода исто така помага – неколку чаши кисела или обична вода со измешана лажичка сол. Лицето би требало да се освести во рок од 20 минути. Доколку тоа не се случи, потребно е да се повика брза помош.
Кога е задолжително да се оди на преглед?
Се препорачува, доколку се појави несвестица за прв пат, да се обратиме кај лекар за дополнителни прегледи и да се исклучат други потенцијални болести.
Пад на притисокот може да се појави поради голема топлина, недоволно внесување течности, прескокнување појадок, обилно менструално крварење, повреди или хронични заболувања. Исто така е можно и кај пациентите со висок крвен притисок да дојде до пад, особено ако терапијата не е правилно дозирана или лековите не се земаат како што е пропишано.
