Судењето против Рамиз Мерко за набавката на возилото “Ауди А6” денес повторно се одржа пред Основниот Суд во Струга, но процесот покажа сериозни процедурални недостатоци кои го доведуваат во прашање целиот судски постапок.
Проблематичен почеток на судењето
Судењето започна со очигледни неправилности кои го нарушуваат основниот принцип на правична постапка. Додека обвинетиот Рамиз Мерко и неговата одбрана беа присутни и подготвени за процесот, отсуството на застапникот на обвинението создаде неочекувана ситуација која ги изложи структурните проблеми во македонското судство.
Особено загриженувачки е фактот што судечкиот судија активно се обидуваше да го обезбеди присуството на обвинителот, дури и со телефонски повици. Ваквиот пристап претставува сериозно отстапување од судската неутралност и ги крши основните принципи на правичен судски процес.
Нарушување на процедурата и судската неутралност
Улогата на судијата во кривичната постапка е да биде неутрален арбитер помеѓу страните во спорот. Кога судијата активно настојува да го обезбеди присуството на една од страните – во овој случај обвинителството – тој ја нарушува својата неутралност и создава впечаток за пристрасност.
Овој пристап не само што е спротивен на законските одредби, туку и јасно покажува дека постои проблематична поврзаност помеѓу судската власт и обвинителството. Ваквата спрега го подрива довербата во правосудниот систем и ја доведува во прашање можноста за добивање на правична пресуда.
Правни аспекти на случајот
Според изнесените факти, целиот предмет против Рамиз Мерко за набавката на возилото “Ауди А6” се темели на слаби правни основи. Клучното прашање се однесува на сопственоста на имотот на Општина Струга, која според правниот систем припаѓа на Советот на Општина Струга како највисок орган на локалната самоуправа.
Особено важно е да се нагласи дека спорното возило “Ауди А6” не е набавено самостојно, туку во рамки на пакет од четири возила, во период кога Општина Струга немаше ниту едно технички исправно возило за извршување на својите функции. Новонабавените возила се користат од страна на службите на Општина Струга за нивните редовни активности, што покажува дека набавката била оправдана и неопходна.
Единствениот “грев” на Рамиз Мерко, според логиката на обвинението, е тоа што спорното возило “Ауди А6” било определено како службено возило на кабинетот на градоначалникот. Ваквото образложение е правно неодржливо и покажува дека обвинението се темели на политички, а не на правни основи.
Климавото обвинение
Обвинението во овој случај изгледа дека се темели на нејасни правни основи и не успева да воспостави јасна врска помеѓу наводните дејства и постоењето на кривично дело. Отсуството на цврсти докази и правни аргументи го прави целиот процес прашлив од правен аспект.
Фактот што обвинителството не успеа ниту да обезбеди редовно присуство на судењето дополнително ја потцртува слабоста на нивната позиција и недоследноста во водењето на случајот.
Пошироки импликации за правосудниот систем
Овој случај е симптоматичен за пошироките проблеми во македонското судство. Мешањето на судската власт во работата на другите субјекти во постапката, отсуството на јасна поделба на улогите, и очигледната спрега помеѓу судиите и обвинителите се проблеми кои го нарушуваат принципот на владеење на правото.
Граѓаните имаат право да очекуваат дека судските процеси ќе се водат во согласност со законот, со почитување на процедуралните правила и со гарантирана неутралност на судот. Кога овие основни принципи се нарушуваат, се подрива довербата во целиот правосуден систем.
Случајот на Рамиз Мерко за набавката на “Ауди А6” покажува дека македонското судство се соочува со сериозни предизвици во однос на обезбедувањето правичен и законит судски процес. Потребни се итни реформи за да се воспостави вистинска независност на судството и да се елиминираат неправилностите кои го карактеризираат тековниот систем.
Правдата не може да се постигне во средина каде што основните процедурални правила се игнорираат, а судската неутралност се жртвува во корист на сомнителни интереси.
Сашо Денесовски
