Појавата на заразната болест лептоспироза, која ја пренесуваат заразени глодари, најчесто преку урина, предизвика загриженост кај граѓаните на Сараево. На социјалните мрежи се споделуваат фотографии кои сведочат за лошата хигиенска состојба во главниот град на Босна и Херцеговина.
Во оваа прилика во емисијата „Нови дан“ говореа директорот на КЈКП Рад Мирсад Јашаревиќ, директорката на Одделението за санитација Елма Ибрахимовиќ, претседателот на Здружението за еко акција Анес Подиќ и експертот за зооноза Сенија Селимовиќ.
Валкан град и гломазен отпад
Директорот на KJKP Рад, Мирсад Јашаревиќ, го истакна ниското ниво на комунална култура и непочитувањето на прописите за отстранување на отпадот.
„Градот е валкан од многу причини. Имаме ситуации каде што неодговорните граѓани неправилно го фрлаат отпадот. Не станува збор само за сепарација на отпадот. Зборуваме за законски прописи. Не можете да фрлате габаритен отпад покрај патот. Габаритниот отпад се фрла во нашите дворови за рециклирање. Нема потреба да го ставате до контејнерите. Тоа предизвикува штета. Постои законска регулатива“, рече Јашаревиќ.
Тој посочи дека формирале кризен штаб во КЈКП Рад кој работи 24 часа на ден.
„Сите сме граѓани на овој град. Сите гледаме грешки. Синоќа беше исчистено подрачјето во Добриња, утрово беше покриено со кабаст отпад. Со појавата на епидемијата, формиравме кризен штаб и работиме 24 часа на ден. Во петокот имавме три сообраќајни несреќи, и тоа не беше вина на нашите оперативци. Како дел од нашиот кризен штаб, веднаш бевме на терен и поправивме што можеше да се поправи. Кабастиот отпад се остава преку ноќ. Секое наше возило има GPS систем, знаеме каде бил. Морам да им се заблагодарам на граѓаните кои активно учествуваат во борбата против оваа епидемија. Не работиме рутински, епидемијата не е безопасна“, рече Јашаревиќ.
Мирсад Јашаревиќ
Тој додаде дека сегашните цени на услугите не дозволуваат започнување нови проекти.
„Звучното ѕвоно за тревога ѕвони веќе долго време. Стигнавме до точка каде што мора да дејствуваме. Сè што работи против нас, во моментов работи за нас. Некои работи треба да се решат. Инфекцијата со лептоспироза се шири поради недостаток на хигиена. Не можеме да влегуваме во нови проекти со овие цени на услугите“, рече тој.
Санитарни услови без системска поддршка
Директорката на санитарниот центар, Елма Ибрахимовиќ, нагласи дека систематската контрола на стаорци не била спроведувана во претходните години поради административни пречки.
„Од нашата компанија, која постои повеќе од 60 години, не сме имале ваква ситуација. Лептоспирозата е професионална болест. Од крајот на Ковид, кој бараше превентивни мерки, немавме систематска дератизација. Што е задолжителна мерка, сè поради административни работи. Не можевме да дејствуваме. Не можеме ништо да направиме без јавни набавки. Ние сме извршители, не можеме ништо да направиме без Министерството за здравство. Работиме исклучиво во координација со јавните институции. Сегашниот министер дојде на есен, а сега имаме систематска дератизација“, рече Ибрахимовиќ.
➡️ Прогласена епидемија на лептоспироза во Сараевскиот кантон
Таа, исто така, наведе специфични пречки во спроведувањето на контролата на штетници на терен.
„Би го базирал на превентивни мерки. Упативме повици за спроведување систематска дератизација. Систематската дератизација не значи ништо ако немате подготвено подрачје. Не можете да пристапите до коритото на реката Миљацка ако имате тревници. Во април зборував прецизно за тоа што ни е потребно за да спроведеме систематска дератизација, но мора да имаме услови за да ја спроведеме. Секој ден сме на терен, а потоа додадов:
„Нашите подруми во кантонот Санкт Петербург, 50 проценти од подрумските простории, имаат прелевање на канализација. Нема смисла да се спроведува контрола на штетници во такви области. Областа мора да се исчисти. Управителот на домувањето треба да го отстрани ова. Не се соочивме со овој проблем пред 15 години бидејќи имавме различен систем на работа. Немаме контрола откако ќе се спроведе систематска контрола на штетници. Јавните субјекти не се контролирани. Секој спроведува систематска контрола на штетници во различно време.“
➡️Срамно: Вирусот беше познат пред еден месец, прогласена е епидемија на лептоспироза во Канзас
Еколошка тревога и политичка одговорност
Претседателот на Здружението за еко акција, Анес Подиќ, предупреди дека Сараево е меѓу највалканите градови во регионот.
„По Мостар, Сараево е највалканиот град не само во Босна и Херцеговина, туку и во регионот. Имаме срамна ситуација. Властите веруваат дека градот е парцела што треба да се продаде. Дадовме што е можно повеќе станови, само за да може да се монетизира, да се продаде. Ужасна работа се случи во Косовска Република во 2021 година. Ако сакаа да имаме чист град – ќе го направевме тоа. Главните виновници се лидерите на политичките партии. Имаме систем што генерира нечистотија на секој чекор“, рече Подиќ.
Анес Подиќ и Елма Ибрахимовиќ
Експертиза: Лептоспирозата е само почеток
Сенија Селимовиќ, експерт за зоонози, предупреди дека моменталната ситуација е многу посериозна отколку што се прикажува.
„Сето ова ми звучи многу смешно. Пропуштаме важни теми. Не станува збор за превенција бидејќи е предоцна за превенција. Сега имаме епидемија. Епидемија значи дека имаме екстремно размножување на глодари. Кога имаме наезда од гло…“
подарок, се отвора спектарот за цела низа зоонози. Лептоспирозата е најдоброто нешто што можеше да ни се случи. Глодарите пренесуваат многу посериозни работи. Во урбаните средини, бројот на глодари не смее да надминува 20-30 глодари на хектар. Дератизација не е направена две години, што значи дека имаме од 1,5 до 2 милиони глодари во урбаната средина. Десет проценти од глодарите имаат хантавирус, кој се пренесува преку воздух. Работниците не носат маски, заштитна опрема. Треба да зборуваме за вистински кризи. Лептоспирозата е само првиот чекор, ако гледаме реално, имаме многу поголеми проблеми“, рече таа.
Кантонална влада
Таа, исто така, предупреди на директни ризици за работниците што чистат јавни површини.
„Чистењето без соодветна заштитна опрема е ризик за работниците. Работникот чисти без ракавици. Тоа е директен ризик. Кутикулата е доволна за да се заразите со лептоспироза. Заштитната опрема не треба да биде луксуз, таа е неопходност и основа во борбата против овие работи“, рече Селимовиќ.
