Денес, на 23 април 2025 година, се навршуваат точно 120 години од трагичната смрт на еден од најсветлите ликови на македонската револуционерна борба – Христо Узунов. Роден во Охрид во 1878 година, Узунов го посвети својот краток но значаен живот на борбата за ослободување на Македонија од османлиското ропство.
Христо Узунов беше образован човек, учител по професија, кој својата интелектуална енергија и организациски способности ги стави во служба на револуционерното дело. Како член на Внатрешната македонска револуционерна организација (ВМРО), тој дејствуваше како околиски војвода во Охридско-Струшкиот регион, организирајќи ги селата и подготвувајќи го народот за претстојното востание.
Узунов беше познат по својата бескомпромисна посветеност на идеалот за слободна Македонија. Тој често знаеше да каже: “Слободата не се добива на подарок, таа се освојува со борба и жртви”, реченица што подоцна стана мотивациски повик за многу генерации револуционери.
На 23 април 1905 година, при една рутинска проверка од страна на османлиските власти во селото Цер, Кичевско, Узунов и неколку негови соборци биле опколени. Сфаќајќи дека нема излез и не сакајќи да падне жив во рацете на непријателот, Христо Узунов го избрал патот на саможртвата – се самоубил со револверски куршум, верен на својот завет дека жив нема да се предаде.
Саможртвата на Узунов имала силно влијание врз современиците. Неговата смрт била доживеана како голема загуба за револуционерното движење, но истовремено и како пример за бескрајна преданост кон каузата за слободна Македонија.
Денес, 120 години подоцна, ликот и делото на Христо Узунов остануваат како светол пример за патриотизам, саможртва и посветеност на националните идеали. Неговиот кус но исполнет со борба живот и неговата трагична смрт нѐ потсетуваат на високата цена што беше платена за слободата што денес ја уживаме.
Преку чествувањето на личности како Христо Узунов, Македонија не само што ја памети својата историја, туку и ги негува вредностите што ја обликувале нејзината национална свест во изминативе два века – храброста, пожртвуваноста и неизмерната љубов кон татковината.
