За само седум дена, сцената на европската вештачка интелигенција (ВИ) се соочи со американска доминација, по што следеше појавата на кинеската конкуренција која целосно ги промени правилата на игра.
Кинескиот модел со вештачка интелигенција DeepSeek, кој до сега малку им беше познат на индустриските експерти, стана сериозен ривал на американските технолошки гиганти откако го претстави моделот кој нуди перформанси слични на OpenAI, но со значително пониска цена. Претседателот Доналд Трамп во вторникот го опиша развојот како „повик за будење“ за американскиот технолошки сектор.
Сепак, за Европа, тоа може да значи нешто сосема поинакво – сигнал дека европската индустрија за вештачка интелигенција сè уште може да се натпреварува со американските технолошки гиганти и покрај помалите инвестиции во хардвер и инфраструктура.
„Висококвалитетните и ефикасни модели на вештачка интелигенција повеќе не се ексклузивен домен на технолошките гиганти со огромни ресурси“, рече Луси Ејме Кафе, истражувач и советник за политика во европската платформа за вештачка интелигенција Hugging Face. Според неа, Европа може да се натпреварува во областите на „ефикасност, специјализација и одговорен развој на вештачката интелигенција“, користејќи помали модели како DeepSeek.
Трамп објави план за вештачка интелигенција од 500 милијарди евра за време на неговиот прв ден на функцијата, потврдувајќи го своето верување дека финансиската моќ ќе го одреди победникот во трката за вештачка интелигенција.
DeepSeek минатиот викенд тврдеше дека неговиот нов модел R1 може да му конкурира на OpenAI и дека претходниот модел бил обучен за само шест милиони долари – далеку под цената на развојот на водечките американски модели.
Реакцијата на пазарот беше брза: американскиот гигант за вештачка интелигенција Nvidia изгуби речиси 600 милијарди долари од пазарната вредност во понеделникот.
Европа, на која и недостасуваат технолошки гиганти способни да инвестираат милијарди во хардвер со вештачка интелигенција, минатата недела се чинеше дека заостанува во трката за вештачка интелигенција. Но, појавата на DeepSeek сугерира дека водечките европски фирми, како што се француската Мистрал и германската Алеф Алфа, би можеле да добијат шанса да напредуваат – и тоа со помалку инвестиции.
„Ова покажува дека трката за вештачка интелигенција сè уште не е завршена“, рече портпаролот на Европската комисија Томас Регние во вторникот во Брисел.
Сепак, постојат и загрижености. Корисниците забележале дека четботот на DeepSeek одбива да одговори на теми кои кинеската влада ги смета за чувствителни, како масакрот на плоштадот Тјенанмен во 1989 година. Дополнително, политиката за приватност на апликацијата покажува дека моделот собира обрасци за пишување на тастатурата.
„Ако работите на чувствителни апликации, внимавајте на подароците од кинеските лаборатории“, предупреди Натан Бенаих од инвестицискиот фонд за вештачка интелигенција Air Street Capital.
Европските пратеници внимателно го следат развојот на настаните.
„Загрижувачко е чувањето шеми за пишување на кинеските сервери“, рече холандскиот европратеник Барт Гротуис, додавајќи дека таквиот модел може да влијае на начинот на кој луѓето бараат информации и ги формираат своите мислења.
„Ова не треба да има место во ЕУ“, заклучи Гротуис, пренесе Политико.
