Дури и во Калифорнија, држава која е навикната на големи пожари, катастрофата што сега се случува во Лос Анџелес е изненадување за локалните власти и жителите. Сите достапни анализи покажуваат дека три фактори довеле до пожари кои Лос Анџелес досега ги нема видено: ветровите на Санта Ана, познати и како „ѓаволски ветрови“, сушата и климатските промени.
На околу 100.000 луѓе им е наредено да се евакуираат поради повеќекратните пожари кои брзо се шират низ Лос Анџелес.
Најмалку пет лица загинаа, а Гевин Њусом, гувернерот на Калифорнија, ги опиша пожарите како „ситуација без преседан“, бидејќи наредил 1.400 пожарникари да помогнат во борбата со нив. Пожарите предизвикаа небото да стане портокалово, неколку стотици илјади луѓе се без струја, а многумина во паника побегнаа од областите погодени од пожарот.
Зошто пожарите се толку деструктивни?
Силните ветрови на Санта Ана може да предизвикаат искри
Пожарите брзо се шират поради силните ветрови кои достигнуваат брзина од 129 км/ч, а на некои места и до 161 км/ч.
Постудените месеци во Калифорнија често носат феномен познат како ветрови од Санта Ана или „ѓаволски ветрови“. Ова се силни, суви налети од огромната западна пустинска внатрешност до јужна Калифорнија.
Овие ветрови обезбедуваат сув, топол воздух што турка кон брегот, за разлика од вообичаениот влажен воздух што дува од Тихиот Океан во регионот.
Ова предизвикува опаѓање на влагата, помагајќи да се исуши вегетацијата склона кон оган и да се разгори пламенот. Ветровите на Санта Ана придонесоа за некои од најлошите шумски пожари во Калифорнија во минатото.
Сува година
Заедно со силните ветрови, неодамнешните услови во Јужна Калифорнија буквално додадоа масло на огнот. Две зими со обилни врнежи предизвикаа развој на вегетација низ регионот на Лос Анџелес, но оваа зима беше исклучително сува.
Тоа значи дека има многу дрвја, трева и грмушки кои можат да се запалат, а повеќето од нив се суви, што значи дека полесно горат.
Според климатскиот научник Даниел Свејн, делови од Јужна Калифорнија ги доживуваат своите најсушни периоди во повеќе од 150 години.
– Навистина се работи за врнежи и во овој момент нема реални изгледи тоа да се промени на краток рок. Дури и долгорочно, останува можно оваа ситуација да остане до крајот на сезоната, иако се надеваме дека ќе има помал екстремен интензитет – предупреди тој.
Климатска криза
Додека судирот на силните ветрови и сувите услови ги влошија пожарите во Лос Анџелес, влијанието на климатската криза ги прави ваквите пожари почести и погубни.
До пред само две години, Калифорнија беше во мака на повеќедецениска суша која беше дел од пошироката „мегасуша“ низ САД, за која истражувачите проценуваат дека е најлошата во последните 1.200 години. Зголемувањето на глобалните температури, предизвикано од согорувањето на фосилните горива, предизвика зголемување на „огненото време“ поради сушењето на вегетацијата и почвата и намалената влажност.
Научниците открија дека шумските пожари во западниот дел на САД стануваат се почести и поголеми, а климатските промени го зголемуваат ризикот од брзи пожари за околу 25 отсто во Калифорнија. Десетте најголеми пожари во Калифорнија се случија во последните две децении, а пет од овие пожари се случија во 2020 година.
Истражувачите пресметаа дека климатската вонредна состојба предизвикана од човекот придонесе за зголемување од 172 проценти на опожарените области во Калифорнија од 1970-тите, со понатамошно проширување кое се очекува во наредните децении.
