Претставникот на ЕУ во заминување за дијалогот Белград-Приштина, Мирослав Лајчак, изјави дека ЕУ има намера да ги рестартира разговорите на лидерско ниво по изборите во Косово и оцени дека дијалогот е во подобра состојба отколку кога почна неговиот мандат во пролетта 2020 година. но дека нормализацијата на односите Таа не направила никаков напредок.
Во вчерашното проштално интервју за Радио телевизија на Србија (РТС), Лајчак рече дека ЕУ се подготвува да „почне разговори на највисоко ниво по изборите во Косово“.
„Новата висока претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност Каја Калас јасно стави до знаење дека ќе биде директно вклучена и дека сака да го води процесот. Се подготвува ставот на ЕУ, предлог за двете страни“, рече Лајчак.
Тој додаде дека неговиот наследник Питер Соренсен, кој, додаде, е искусен дипломат и добро го познава Балканот, ќе биде таму за да и помогне на Каја Калас во оваа работа.
Соренсен ја презема функцијата на 1 февруари, а неговиот мандат ќе трае 13 месеци.
Лајчак рече дека проширувањето се вратило на агендата на ЕУ и дека тоа е еден од нејзините приоритети денес.
„Оваа комисија е комисија за проширување. „Активно се подготвува за тоа, имаме некои нови инструменти како што се фазна интеграција, план за раст на Западен Балкан“, рече Лајчак, додавајќи дека биле потребни две години за да се убедат партнерите од Западен Балкан дека проширувањето овојпат е навистина сериозна намера на ЕУ.
Лајчак, исто така, рече дека е важно перспективата за влез во ЕУ да биде видлива и дека иако е изгубена во последните години, таа се враќа.
Причината е геополитичка, војната во Украина и подготвеноста на ЕУ да ја отвори вратата на Украина, што пак ги отвора вратите на балканските земји.
Тој рече дека геополитиката „го создаде сегашниот момент, но геополитиката нема да внесе поединечни земји во ЕУ“, но сега прашање е која земја ќе го искористи тој момент за да ја заврши работата и да влезе во ЕУ „додека вратата е отворена“, бидејќи , како што додаде, вратата „нема да биде засекогаш отворена“.
Тој смета дека Србија е сериозна земја со голем потенцијал, дека била блиску до отворање на Кластерот 3 во декември и дека овој процес продолжува и дека е важно да се исполнат условите од преговарачката рамка.
Петер Соренсен доби зелено светло од министрите за надворешни работи на ЕУ за наследник на Лајчак
ВЕСТИ
27 јануари 2025 година
0
Тој оцени дека дијалогот е во подобра состојба отколку кога почна неговиот мандат во пролетта 2020 година, но дека нормализацијата на односите не напредува.
„Најважниот резултат (од дијалогот) е т.н Охридскиот договор на патот кон нормализација што го постигнавме во февруари и март 2023 година. Тоа е патоказ кон нормализација што е во интерес на сите. „За жал, иако дијалогот е во многу подобра состојба отколку пред почетокот на мојот мандат, нормализирањето не е“, рече Лајчак.
Како причини за неуспехот да се имплементираат договорите од Брисел и Охрид, Лајчак ги наведува „огромната недоверба меѓу двете страни“, насилството во Звечан и „терористичкиот чин“ во Бањска во 2023 година, како и низата еднострани потези на Приштина кон штета на српското население на Косово и Метохија.
Тој рече дека наместо да се занимава со нормализација, ЕУ се справува со бројни кризи и деескалација.
Тој рече дека суштински не успеале да влезат во процесот на имплементација на договорот, а главна причина е недовербата меѓу двете страни во дијалогот и недовербата дека ако се направи она што се бара од нив. , ќе го добијат ветеното.
Лајчак призна дека во 2024 година дијалогот ја изгубил динамиката и не бил главен приоритет на лидерите во изборна година и во Европа и во Америка.
Тој не сакаше да шпекулира каков став ќе има администрацијата на новиот американски претседател Доналд Трамп кон дијалогот, но рече дека и демократите и републиканците знаат дека европската перспектива е единствената позитивна перспектива за Балканот и дека никогаш не негирале дека нивната улога е да помогнат во тоа и очекува така да продолжи и во наредните месеци.
„Важно е да се воспостават контакти на ниво на ЕУ и САД што е можно побрзо и да се постигне договор за заеднички пристап кон Западен Балкан, каде што ЕУ треба да води, од објективни причини, но да може да се потпре на поддршката и разбирање на Америка“, рече тој. е Лајчак.
Тој смета дека актуелната политичка криза во Србија треба да се реши со дијалог меѓу домашните актери, покажување добра волја и почитување на демократските принципи на владеење на правото. Тој изрази уверување дека Србија има потенцијал со свои сили да ги реши проблемите и да оди напред.
