Изјавата на министерот за внатрешни работи Панче Тошковски за конфискување на возилата на брзи возачи е добредојдена, но отвора клучно прашање: зошто селективно се применува законот? Додека обичните граѓани се гонат за прекршоци во сообраќајот, во земјата постојат правни субјекти кои системски ги кршат најосновните закони, а надлежните институции молчат како да се немирот.
Новоматик Групацијата: Држава во државата
Случајот со казината од Новоматик Групацијата, вклучувајќи “Макотен” Гевгелија и други објекти низ земјата, претставува класичен пример на тоа како моќните играчи си создаваат сопствени правила. Овие субјекти вршат активности кои се директно спротивни на македонскиот закон, а тоа се прави пред очите на сите надлежни институции.
Кршење на Законот за заштита на личните податоци:
Практиката на фотографирање на лица, копирање на лични документи (пасош или лична карта) и земање отисоци од прсти претставува сериозно кршење на законодавството за заштита на личните податоци. Овие казина си создаваат приватна база на лични податоци без соодветна правна основа и без согласност на Агенцијата за заштита на личните податоци.
Прашањата кои се наметнуваат се:
- Каде се чуваат овие податоци?
- Кој има пристап до нив?
- Дали се пренесуваат во странство?
- Што се случува со податоците кога граѓанинот ќе излезе од казиното?
Суспендирање на Законот за заштита од пушење
Фактот дека во овие објекти се пуши спротивно на законот, додека државните инспектори се “невидливи”, зборува за системска корупција или институционална неспособност. Законот за заштита од пушење важи за сите, а не само за ресторани и кафулиња каде инспекторите редовно наплаќаат казни.
Каде се пазарните инспектори кога во “Макотен” или “Фламенго” се пуши? Каде се полициските службеници кога се крши законот?
Забрана за повикување полиција: Криминална пракса
Посебно алармантна е информацијата дека во казино “Фламенго” Охрид на вработените им е забрането да ги известуваат полициските служби при нарушување на јавниот ред и мир. Ова не е само кршење на законот – ова е директно попречување на работата на правосудните органи.
Оваа пракса укажува на:
- Создавање паралелни структури за “решавање” конфликти
- Можна употреба на приватно обезбедување кое не е регистрирано
- Потенцијални врски со организираниот криминал
- Директно попречување на полициската работа
Министерот Тошковски: Каде е истата енергија?
Додека министерот Тошковски се закани со конфискување возила на брзи возачи, јавноста очекува иста таа решителност кога се работи за казината кои:
- Прават приватни бази на лични податоци
- Дозволуваат пушење спротивно на законот
- Забрануваат повикување полиција
- Создаваат паралелни правни системи
Прашањето е едноставно: Дали законот важи за сите или само за обичните граѓани?
Агенцијата за заштита на личните податоци: Спиe или не постои?
Каде е реакцијата на Агенцијата за заштита на личните податоци? Дали знаат дека казината прават приватни бази на лични податоци? Дали некогаш извршиле инспекција во овие објекти? Молчењето на оваа институција е исто толку проблематично колку и самите кршења.
Двојни стандарди како системски проблем
Овој случај е совршен пример за тоа како во Македонија функционираат двојните стандарди:
- За граѓаните: строги казни, конфискување имот, нула толеранција
- За моќните: молчење на институциите, игнорирање на кршењата, правна заштита
Што треба да се направи веднаш?
- Итна инспекција на „проблематичните“ казина за проверка на спроведувањето на законите
- Запирање на прибирањето лични податоци без правна основа
- Казни за пушење во затворени простори
- Кривична одговорност за попречување на полициската работа
- Ревизија на лиценците за работа на казината
Заклучок: Правдата мора да биде слепа
Министерот Тошковски и целата влада мора да разберат дека граѓаните очекуваат еднаква примена на законот. Не можеме да имаме правна држава каде возачите се гонат за брзо возење, а казината работат како држави во државата.
Време е за крај на двојните стандарди. Време е законот да важи за сите – од најсиромашниот граѓанин до најмоќните корпорации. Инаку, зборовите за владеење на правото остануваат само празни политички фрази.
Сашо Денесовски
