Западен Балкан е регион кој не го добива вниманието што го заслужува, рече Ед Арнолд, виш соработник за европска безбедност во Кралскиот институт за обединети служби (RUSI), откако Велика Британија го распореди Првиот баталјон, полкот на војводата од Ланкастер (1 Ланкастер) во Босна и Херцеговина. Тој предупреди дека Европејците „треба да го следат“ регионот и дека е „скоро сигурно“ дека Русија има намера да „направи повеќе“ на Балканот.
Билатералната мисија на 1 Ланкастер вклучува обука заедно со вооружените сили на Босна и Херцеговина, со фокус на тактики на пешадијата, лидерство, хемиска, биолошка, радиолошка и нуклеарна (CBRN) одбрана и подобрување на интероперабилноста со НАТО. Арнолд го анализира потегот во контекст на војната во Украина, за која вели дека „фрлила сенка врз регионот“.
„Скоро сигурно беше руската намера да направи повеќе во оваа област, дека оваа „специјална воена операција“ во Украина поминала според планот“, изјави Арнолд за Британската радиодифузна служба на силите (BFBS).
„Тоа е нешто на што Европејците мора да внимаваат, а овие видови распоредувања помагаат во тоа“, додаде тој.
Тој го пофали ангажманот на Велика Британија и оцени дека „од практична воена перспектива, но и од перспектива на одбранбената дипломатија, во однос на поддршката на тие вооружени сили, ова има и значајна дипломатска димензија“.Што ќе се случи со хрватските граѓани во Босна кои не ја отслужуваат својата воена служба? Министерството за одбрана испрати одговор
Руско влијание, хибридно војување и Украина
Како што известува BFBS, со наводната руска хибридна војна што се интензивираше во последните недели, со Москва обвинета за бомбардирање на железничката линија помеѓу Лублин и Варшава, која ја снабдува Украина, и напади со беспилотни летала во неколку европски земји, ова распоредување доаѓа во сенка на „руските обиди да влијаат и да го дестабилизираат регионот“.
Арнолд рече дека руското влијание на Западен Балкан е „значајно, но пригушено“ бидејќи руските вооружени сили се ангажирани во Киев.
„Од хибридните активности што ги гледаме низ цела Европа – без разлика дали преку саботажи, намерни напади како сечење кабли во Балтикот, но и тековната кампања на дезинформации, манипулации, мешање во избори – мислам дека Кремљ ќе сака да ги фокусира своите напори таму. И Европа веќе им помага на балканските земји во тој поглед“, рече тој.
Арнолд истакнува дека ваквите распоредувања ѝ овозможуваат на британската војска да ја разбере ситуацијата на терен: што најмногу ја загрижува босанската армија и за што се подготвува во доменот на хибридните закани, кои во регионот се слични на оние низ цела Европа.
Британски врски со Балканот
Обединетото Кралство беше вклучено во стабилизирањето на регионот за време на конфликтите во 1990-тите, а 72 британски војници загинаа во мировни мисии во Западен Балкан.
Зборувајќи за чувствата на британските ветерани кои служеле на Балканот пред повеќе од 25 години, Арнолд рече дека ова „веројатно ја покажува силата“ на тие претходни мисии, бидејќи европскиот ангажман траел многу долго.
Сепак, тој предупреди дека „работата не е завршена“, и покрај времетраењето и вклученоста на меѓународните сили во стабилизацијата.
„Важно е да се има тоа предвид кога размислуваме, на пример, за нова помош за Украина – бидејќи е долгорочна“, додаде Арнолд, додавајќи:
„Секако, Украина е многу различен пример од Балканот, но покажува дека кога слушаме политички изјави од Велика Британија како „колку што е потребно“, тоа навистина значи многу долг период.“
Поширокиот регион и проширувањето на НАТО
Веќе постои значително воено присуство во регионот: околу 1.100 војници се распоредени во Босна и Херцеговина како дел од мисијата ЕУФОР и мисијата КФОР на НАТО во Косово по конфликтот во 1990-тите.
Покрај британските војници што пристигнаа на крајот од годината, резервните сили на ЕУФОР во Сараево беа привремено активирани во март.
„Не е само британската армија присутна во оваа област. Ова е механизам преку кој ЕУ и НАТО можат да ги доближат овие земји до Западот“, објасни Арнолд.
НАТО постепено се шири на Балканот од распадот на Југославија: Хрватска се приклучи во 2009 година, Црна Гора во 2017 година и Северна Македонија во 2020 година.
Босна и Херцеговина моментално бара членство во НАТО и доби статус на кандидат за ЕУ пред три години.
„Постои проблем бидејќи процесот на проширување практично е заглавен – и од страната на ЕУ и од страната на НАТО“, рече Арнолд.
„Се движи бавно од различни причини. Но, ова распоредување го продолжува процесот на западна интеграција на Западен Балкан.“
