Водата е клучен извор на хидратација за нашето тело. Сепак, може да се случи за време на физичка активност, интензивни спортови или прекумерно потење, телото да изгуби повеќе вода и електролити. Исто така, може да се случи да пиеме премалку вода или обичната вода едноставно да не ни се допаѓа. Во сите овие случаи, може да се појави губење на електролити и електролитен дисбаланс во телото.
Што се електролити?
Електролитите се минерални супстанции со електричен полнеж. Ова може да биде позитивно или негативно. Електролитите се наоѓаат во телесните течности (во крв, урина, пот итн.) и се неопходни за некои основни животни функции, како што се одржување на електричната рамнотежа во клетките, активирање на нервите и мускулите итн.
Главните задачи на електролитите се:
Одржување на рамнотежата на течностите: Електролитите помагаат во регулирањето на количината на вода што влегува и излегува од клетките. Ова обезбедува добра функција на клетките и спречува дехидрација.
Нервна функција: Електролитите се клучни во пренесувањето на нервните сигнали низ целото тело, овозможувајќи движење на мускулите, координација и сензорна перцепција.
Мускулна контракција: Електролитите се клучни за мускулната функција, овозможувајќи им непречено да се контрахираат и спречувајќи неконтролирани спазми.
Тие го регулираат нивото на pH вредност во телото.
Тие помагаат во доставувањето на хранливи материи до клетките и отстранувањето на отпадните производи од клетките.
Тие одржуваат стабилен срцев ритам и фреквенција.
Хидратација
Клучни електролити за нашето тело
Најважните електролити вклучуваат натриум, калиум, хлорид, магнезиум, калциум, фосфат и бикарбонат. Можеме да ги консумираме со храна или пијалоци. Овие електролити можат да бидат во рамнотежа во телото, но исто така можеме да регистрираме покачени или намалени нивоа на поединечни елементи, што може да го наруши нормалното функционирање на телесните функции, па дури и да доведе до опасни по живот состојби.
Натриум: го одржува волуменот на екстрацелуларната течност и го регулира мембранскиот потенцијал на клетките. Регулацијата се јавува во бубрезите.
Калиум: интрацелуларен јон кој ја одржува рамнотежата на натриум и калиум (натриум-калиумова пумпа). Несоодветните нивоа најчесто се рефлектираат во срцеви аритмии.
Калциум: важен за минерализација на коските, контракција на мускулите, пренос на нервни импулси, згрутчување на крвта и лачење на хормони. Апсорпцијата зависи од витаминот Д.
Магнезиум: учествува во метаболизмот на АТП, функцијата на мускулите и нервите и ослободувањето на невротрансмитери.
Бикарбонат: ја регулира киселинско-базната рамнотежа на крвта; нерамнотежата може да се појави при проблеми со варењето.
Хлорид: важен за рамнотежата на течностите; недостатокот може да се манифестира како повраќање или задржување на вода.
Фосфор: 85% е во коските и забите, 15% во меките ткива; неопходен за метаболизмот на енергијата (АТП). Нерамнотежата обично се јавува поради нарушувања во внесувањето или екскрецијата.
Електролитни пијалоци
Електролитните пијалоци се препорачуваат во случаи на дијареја, повраќање, продолжена спортска активност или прекумерно потење, бидејќи губењето на електролити може, покрај дехидрацијата, значително да го ослабне функционирањето на телото. Електролитните пијалоци се консумираат според упатствата на производителот. Прекумерната консумација може да предизвика повраќање и надминување на дневниот внес на калиум и натриум и сродни проблеми во функционирањето на телото.
Електролити
Препаратите со електролити треба да ги земаат со претпазливост дијабетичари, бубрежни пациенти и пациенти кои имаат ограничен внес на калиум и натриум. Додатоците на електролити исто така може да бидат решение за оние на кои обичната вода им е здодевна. Пиењето неколку литри обична вода секој ден може да им изгледа како обврска на некои, што го отежнува пиењето доволно течности. Во такви случаи, можеби ќе можеме да ги користиме методите за диверзификација на вкусот на обичната вода со додатоци на електролити. Покрај пиењето доволно вода, ќе се погрижиме и да ја одржиме рамнотежата на електролитите за време на напор.
Ако се набљудуваме себеси, брзо ќе ги откриеме првите знаци на дехидратација. Веднаш ќе препознаеме блага вртоглавица, мускулни грчеви, зашеметеност и промени во фреквенцијата или бојата на мокрењето. Ако е боја на сок од јаболко, дефинитивно сме веќе донекаде дехидрирани и треба да консумираме повеќе вода, барем за бојата на урината да стане посветла, бледо жолтеникава.
Во овие случаи, веднаш треба да го зголемиме внесот на течности. Ако пиеме големи количини, главно обична вода, ако страдаме од проблеми со варењето или се занимаваме со интензивен спорт, треба да внимаваме да додадеме електролити во нашата исхрана и пијалоци како превентивна мерка. Ако проблемите продолжат, секако, треба да се консултираме со нашиот личен лекар.
