Две години откако Израел започна воена кампања против Хамас, набљудувачите велат дека милитантната група со седиште во Газа е ослабена, но не е уништена. Ова е и покрај воената супериорност на Израел, неговата разорна огнева моќ и тврдењата на израелските лидери за „целосна победа“.
„Хамас претрпе многу воени порази, но сè уште е во состојба да се реорганизира, додека одржува командна структура и контрола“, изјави за ДВ Марина Мирон, истражувач на Кингс колеџ во Лондон.
Пред сегашниот бран конфликти на палестинските територии – кој следеше по нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година, во кој беа убиени речиси 1.200 луѓе – се проценува дека милитантната група имала помеѓу 25.000 и 30.000 борци.
Во текот на изминатите две години, разни израелски безбедносни извори тврдат дека убиле помеѓу 17.000 и 23.000 од нив.
Сепак, израелската војска не понуди цврсти докази за бројот на убиени борци на Хамас, а многу набљудувачи веруваат дека тој би можел да биде значително помал.
Една година по почетокот на конфликтот, американската организација за следење на вооружените конфликти ACLED (Проект за податоци за локација и настани на вооружени конфликти) објави во октомври 2024 година дека подетални извештаи од Израелските одбранбени сили (ИДФ) за убиените милитанти – со временски рамки, локации и операции – вклучуваат околу 8.500 смртни случаи. „Оваа бројка ги вклучува и борците од други вооружени групи, како и можните членови на Хамас кои не учествуваат во борбени активности“, се вели во извештајот.
Британските и израелските медиуми наведоа тајна израелска база на податоци како потврда на ова. Според неа, до мај 2025 година, само 8.900 именувани борци на Хамас или Исламски џихад биле евидентирани како мртви или „веројатно мртви“.
Тоа значи дека повеќе од 80 проценти од повеќе од 65.000 убиени во Газа биле цивили, заклучија медиумите.
ACLED исто така рече дека Хамас можеби успеал да регрутира нови борци во текот на изминатите две години. На почетокот на 2025 година, американските разузнавачки претставници изјавија за Ројтерс дека веруваат дека Хамас можел да регрутира помеѓу 10.000 и 15.000 нови борци.
„Постојат индикации, вклучително и на социјалните медиуми, дека растечки број млади Палестинци без претходна обука се приклучуваат на военото крило на Хамас, Бригадите Ал-Касам, и учествуваат во герилски операции“, напиша Лејла Серат од Арапскиот центар за истражување и политички студии во Париз во „Форин Аферс“ во август.
Набљудувачите истакнуваат дека двете страни имаат интерес да ја преувеличуваат силата на Хамас. За Хамас, тоа е начин да се демонстрира моќ за време на преговорите за прекин на огнот, а за Израел, прикажувањето на Хамас како сериозен непријател може да послужи како „изговор за уништување на енклавата и протерување на нејзините жители“, изјави за „Њујорк тајмс“ минатиот месец аналитичарот со седиште во јужна Газа, Мухамед ал-Астал.
Иако бројот на борци на Хамас може да се доведе во прашање, едно е јасно: Израел ги уби повеќето од високите команданти на групата. Само еден член на поранешниот воен совет на Хамас од пред 7 октомври 2023 година останува.
Чад и пламен се креваат додека израелски воздушен напад погодува куќа, во градот Газа, на 7 септември 2025 година.
Герилски тактики
Во текот на изминатите две години, Хамас ги промени своите тактики. Работи како децентрализирана мрежа и сè повеќе се потпира на герилска војна, заседи и брзи напади со експлозиви, наместо да се вклучува во директни конфронтации со израелските војници, соопшти ACLED.
Бројот на ракетни напади врз Израел значително се намали, а според израелски извори, голем дел од арсеналот на Хамас – особено неговите потешки ракети – е уништен.
Сепак, Хамас успеа да испали две ракети во Израел во септември 2025 година и да организира посложени напади врз израелски војници, како оној во август 2025 година во Кан Јунис, кога борците користеа тешко оружје и се обидоа да киднапираат израелски војници.
Во областите прогласени за „исчистени“ од израелската војска, малите групи на Хамас често се појавуваат повторно, велат набљудувачите. Се верува дека дел од мрежата на тунели – која овозможува изненадувачки напади и криење на израелски заложници – сè уште постои.
Постојат докази дека Хамас, по речиси 15 години релативна тишина, ги зголемил своите активности надвор од Газа – на окупираниот Западен Брег, иако други палестински милитантни групи сè уште доминираат таму.
Од средината на август 2025 година, израелската војска започна нов бран бомбардирања на градот Газа и издаде наредби за евакуација на неговите речиси 1 милион жители.
Многу жители кои бегаат од Газа завршуваат во шаторски кампови како овој во Кан Јунис. Од средината на август 2025 година, израелската војска започна нов бран бомбардирања врз Газа и издаде наредби за евакуација на неговите речиси еден милион жители. Многу жители кои бегаат од Газа завршуваат во шаторски кампови како овој во Кан Јунис.
Од средината на август 2025 година, израелската војска започна нов бран бомбардирања врз Газа и издаде наредби за евакуација на неговите речиси еден милион жители. Многу жители кои бегаат од Газа завршуваат во шаторски кампови како овој во Кан Јунис.
Што е со цивилната администрација на Газа?
Едно од најважните прашања е колку Хамас всушност ја контролира Газа денес.
Групата има воено крило кое се бори против израелската армија, но откако ја презеде власта во крајбрежната енклава во 2007 година, Хамас е одговорен и за цивилната администрација – од болници и полиција до комунални услуги.
Некои набљудувачи велат дека цивилното крило на организацијата се адаптирало. Ова вклучува нови полициски сили во цивилна облека и неформален систем за плаќање во готово за државните службеници.
Но, и тоа се менува. Се чини дека државните службеници биле платени од паричните резерви што Хамас ги чувал за вонредни ситуации. Сепак, тие пари веројатно се исцрпуваат. Според ACLED, израелската војска сè повеќе ги таргетира „поединци и објекти поврзани со администрацијата, општините и полициските сили на Хамас“, во обид да ја ослабне својата цивилна контрола врз Газа.
Кон крајот на септември, службено лице од агенција за помош изјави за Гардијан дека тие немале никаков контакт со Хамас од март и сега работат со други локални групи.
„Палестинците известуваат дека откако војната продолжила, претставниците на Хамас се повлекле од јавните должности, вклучително и полициските должности – делумно поради хаосот предизвикан од борбите, а делумно поради стравот од израелско таргетирање на владините структури“, објавија аналитичарите од Меѓународната кризна група претходно оваа година.
За Хамас, победата е преживување
Поранешен службеник за внатрешна безбедност во Газа неодамна изјави за Би-Би-Си дека Хамас ја изгубил контролата врз речиси цела Газа. Празнината, рече тој, е пополнета од криминални банди и кланови, а општеството е во целосен колапс.
Хамас се соочува и со растечка внатрешна конкуренција, со извештаи дека Израел намерно ги поддржува анти-Хамас групите во Газа. Една од најистакнатите од овие организации се Народните сили, чии членови се поврзани со трговија со дрога и грабежи на хуманитарна помош. Нејзиниот лидер наводно се обидува да обедини други вооружени групи против Хамас.
Сепак, многу аналитичари веруваат дека Хамас не може целосно да биде уништен и дека неговото ослабување е најмногу што Израел може да постигне.
„Хамас… го стави преживувањето пред директната конфронтација“, рече ACLED во септември. „Ова е во согласност со ставот на групата дека самото преживување е форма на победа“.
„Хамас е идеологија“, изјави за ДВ Ханс-Јакоб Шиндлер од Меѓународниот центар за борба против тероризмот. „Не можете да уништите идеологија. Можете само да ги ослабите нејзините воени и терористички способности“.
