Милиони деца ширум светот се соочуваат со зголемен ризик од смртоносни болести бидејќи покриеноста со вакцинација стагнира или се намалува, според најсеопфатната студија досега спроведена на оваа тема.
И покрај значителниот напредок во имунизацијата на децата во последните 50 години, кој спаси 154 милиони животи, покриеноста со вакцинација стагнира или се намалува во многу земји од 2010 година, според анализа објавена во медицинското списание „The Lancet“.
Особено алармантен е падот на бројот на вакцинирани деца во 100 од 204 анализирани земји кога станува збор за мали сипаници, додека 21 од 36 високо развиени земји, вклучувајќи ги Франција, Италија, Јапонија, Обединетото Кралство и САД, забележале пад на покриеноста со барем една доза вакцини против дифтерија, тетанус, голема кашлица, мали сипаници, детска парализа или туберкулоза.
Авторите на студијата од Универзитетот во Вашингтон во Сиетл предупредуваат дека пандемијата на Ковид-19, растечките здравствени нееднаквости, како и дезинформациите и неподготвеноста на родителите да ги вакцинираат децата се главните причини за загрижувачкиот тренд.
„И покрај монументалните напори, напредокот не е универзален. Милиони деца сè уште остануваат нецелосно или целосно невакцинирани“, рече д-р Џонатан Мосер, еден од авторите на студијата. Тој додаде дека ова го зголемува ризикот од епидемии на болести што може да се спречат со вакцинација, вклучувајќи мали сипаници, детска парализа и дифтерија.
Студијата покажува дека без итна и насочена акција, глобалните цели за вакцинација до 2030 година ќе останат неисполнети.
Случаите на мали сипаници во Европа се зголемија речиси десеткратно во 2024 година, додека во Соединетите Американски Држави, повеќе од 1.000 случаи беа потврдени во 30 држави до мај 2025 година, повеќе отколку во целата 2024 година. Дополнително загрижувачко е ширењето на детската парализа во Папуа Нова Гвинеја и зголемувањето на случаите во Авганистан и Пакистан.
Анализата го опфаќа периодот од 1980 до 2023 година и вклучува 204 земји и територии, користејќи над 1.000 извори на податоци. Резултатите покажуваат дека бројот на деца без никакви вакцини се намалил од 58,8 милиони во 1980 година на 14,7 милиони во 2019 година, што претставува пад од 75%.
Сепак, од 2010 година, овој напредок стагнира, а во некои земји има значителен пад. На пример, во Аргентина, покриеноста со првата доза од вакцината против мали сипаници се намалила за 12%, а во Финска и Австрија, третата доза од вакцината DTP забележа пад од 8% и 6%, соодветно.
Експертите предупредуваат дека борбата против дезинформациите е клучна. Д-р Емили Хаузер, водечки автор на студијата, нагласува дека се потребни повеќе инвестиции во јавната комуникација за да се изгради доверба во вакцините.
„Успешните програми за имунизација се базираат на разбирање и одговарање на ставовите, грижите и очекувањата на луѓето“, рече таа.
Професорката Хелен Бедфорд од Универзитетскиот колеџ во Лондон додава дека причините за падот на вакцинацијата се бројни и сложени, но дека јавната доверба и достапноста на информации играат клучна улога, според „Гардијан“.
Заклучокот од студијата е јасен: вакцинацијата останува една од најмоќните алатки за заштита на здравјето на децата, но нејзиниот успех зависи од одржливи инвестиции, еднаков пристап и јавна доверба.
