Рибар уловил голема бела ајкула кај Црна Гора, а потоа направил потег што ги изненади експертите.
На отворено море, на околу 12 километри од црногорскиот брег, рибарот Гојко Митровиќ имал необична средба. Млада голема бела ајкула – вид кој речиси исчезнува во Медитеранот – се заплеткала во неговата мрежа.
Но, Митровиќ постапил одговорно: го пуштил пленот назад жив во морето и го информирал Институтот за морска биологија на Универзитетот во Црна Гора за сè. Во исто време, им обезбедил и фотографии – вреден научен документ за реткиот настан.
Загрозен жител на Медитеранот
Големата бела ајкула (Carcharodon carcharias) е еден од најпрепознатливите морски предатори во светот, но нејзиното присуство во Средоземното Море е вистинска реткост денес. Медитеранската популација на овој вид е критично загрозена, а видувањата се толку ретки што најчесто се евидентираат во научни извори како индивидуални, исклучителни настани.
Иако ајкулата се јавува природно и во Јадранското Море, нејзиниот број значително се намалил во споредба со минатото. Според институтот, ова е само трет документиран случај на фаќање на видот во црногорските води во последните три децении. Последниот сличен настан во Јадранското Море беше потврден во 2023 година покрај хрватскиот брег.
„Нападите се исклучително ретки“
Експертите нагласуваат дека нападите на големите бели ајкули врз луѓето се исклучително ретки. „Стравот од ова животно е разбирлив, но честопати преувеличен. Статистички, шансата за напад од ајкула е многу помала отколку кај многу други животни, вклучително и оние со кои доаѓаме во контакт секојдневно“, објасни институтот.
Во Црна Гора, таа нападнала човек само еднаш во средината на 20 век. Ваквите настани се многу ретки на источниот јадрански брег, а последниот фатален напад датира од 1974 година во Хрватска. Последниот инцидент без фатален исход се случил во 2008 година во близина на островот Вис, каде што голема бела ајкула нападнала словенечки нуркач кој уловил риба со неа. Поминале повеќе од 30 години помеѓу двата напада.
Сепак, експертите советуваат претпазливост: препорачливо е да се избегнува пливање во зори, во близина на рибарски бродови или далеку од брегот, каде што е поголема шансата да се сретнат поголеми морски предатори.
Ловот на голема бела ајкула е забранет
Поради нејзиниот загрозен статус, целниот лов на голема бела ајкула е забранет во повеќето медитерански земји – вклучително и Црна Гора – и следењето и означувањето на овој вид е исклучително предизвикувачки.
Долгорочните обиди не донесоа траен успех – што само потврдува колку се ретки и вредни ваквите наоди.
„Информациите што ни ги сподели г-дин Митровиќ се исклучително вредни од научна гледна точка. Му сме многу благодарни што го ослободи животното и што ни даде детали за уловот и фотографии. Ова е важен придонес за подобро разбирање на статусот на овој загрозен вид“, се вели во соопштението на Институтот за морска биологија.
