Гренланѓани во вторник излегуваат на парламентарни избори, а во фокусот на изборната кампања беше можната независност на најголемиот остров на светот. Законските прописи за тоа како може да се постигне тоа веќе постојат.
Сите главни политички партии на Гренланд ја поддржуваат независноста, така што дебатата главно се однесува на тоа кога, а не дали да се прекинат врските со Данска.
Патот до независноста е веќе трасиран во данскиот устав. Неговиот член 19 ѝ дозволува на владата да отстапи дел од својата територија, под услов да добие одобрение од парламентот.
Членот 19 од данскиот устав и дозволува на владата да отстапи дел од својата територија, под услов да добие одобрение од Парламентот.
-Генерално се верува дека би било можно да се откаже дел од земјата или Гренланд да стане независен без уставен амандман и промена на данскиот устав – вели Фредерик Ваге, професор на Универзитетот во Јужна Данска.
Тој додава дека актот за самоуправа на Гренланд од 2009 година „во основа го дефинира патоказот за независност“.
„Членот 21 вели дека „одлуката за независноста на Гренланд ќе ја донесе народот на Гренланд. Тогаш данската и гренландската влада мора да се договорат за договор, се додава. Договорот мора да биде одобрен од парламентот на Гренланд, мора да добие поддршка на референдум и да биде склучен со согласност на данскиот парламент. Независноста на Гренланд подразбира дека Гренланд ќе има суверенитет над територијата на Гренланд“, се наведува во текстот.
Данската премиерка Мете Фредериксен повторува дека „Законот за домашно правило јасно кажува дека иднината на Гренланд ќе биде дефинирана од Гренланд и тамошните жители“.
Правилата за изборите во парламентот на Гренланд се јасни. Право на глас имаат данските граѓани кои живеат на Гренланд повеќе од 6 месеци.
Седумнаесет илјади Гренлаѓани кои живеат во Данска не смеат да гласаат на изборите на Гренланд, освен оние кои се регистрирани како студенти.
За да се разјасни ситуацијата, владата на Гренланд во заминување во септември задолжи комисија да подготви сеопфатна правна анализа за сите аспекти на процесот на активирање на член 21.
Комисијата треба да ги изнесе своите заклучоци до крајот на 2026 година.
Ниту една од главните партии на Гренланд не планира да го започне процесот за прогласување независност пред тој рок.
Истражувањето на јавното мислење спроведено од Институтот „Вериан“ кон крајот на јануари покажа дека 56% од жителите на Гренланд ја поддржуваат независноста. Сепак, 45% се против независноста ако тоа би довело до влошување на нивниот животен стандард.
