На германските парламентарни избори, според неофицијалните резултати во неделата, победија конзервативците. Второто место го зазеде крајно десничарската Алтернатива за Германија, додека партиите од „семафорската коалиција“ СПД, Зелените и ФДП доживеаја големо разочарување. Одѕивот на гласачите бил 82,5 отсто, покажуваат податоците на германската изборна комисија.
На германските парламентарни избори победи конзервативната унија ЦДУ/ЦСУ со 28,5 отсто од гласовите, што е втор најлош резултат за партијата, но за околу четири отсто подобар од пред четири години. Ова го прави лидерот на ЦДУ, Фридрих Мерц, најверојатен кандидат за канцелар.
Екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) се најде на второто место со 20,8 отсто, постигнувајќи го својот најдобар резултат досега. Останатите партии одбија да соработуваат со АфД, но нејзиниот лидер Алис Вајдл по објавувањето на резултатите рече дека партијата е отворена за коалициски преговори со ЦДУ.
За првпат во историјата, Социјалдемократите (СПД) се на третото место, со историски слаб резултат од 16,4 отсто, потоа Зелените со 11,6 отсто и Левицата со 8,8 отсто, за кои анкетите долго време предвидуваа дека ќе останат надвор од парламентот.
Во меѓувреме, либералите (ФДП) и левичарската алијанса Сахра Вагенкнехт (БСВ) не успеаја да влезат во парламентот, останувајќи веднаш под изборниот праг. ФДП ја поддржаа 4,33 отсто од гласачите, а БСВ 4,97 отсто.
Според германската телевизија ZDF, CDU/CSU ќе освои 208 пратенички места, AfD 152 и SPD 120. Зелените успеаја да соберат 85 места, додека Левицата ќе има 64 места. Данската малцинска партија ССВ, исто така, ќе биде претставена во парламентот со едно место, иако не мора да го достигне изборниот праг од пет проценти.
Мерц да коалицира со социјалдемократите
Кандидатот за канцелар на победничкиот синдикат ЦДУ/ЦСУ, Фридрих Мерц, веднаш по изборите најави формирање нова влада до Велигден. Според неофицијални резултати, можно е парламентарно мнозинство со две партии – Унијата и СПД. ЦДУ/ЦСУ можеше да формира мнозинство со АфД, но Мерц во неколку наврати изјави дека нема да формира влада со екстремната десница, последен пат во изборната ноќ.
Во меѓувреме, Мерц најави дека ќе се залага за коалицирање со социјалдемократите и најави дека денеска ќе започне разговори со нивните претставници. Тој, исто така, предупреди дека добриот резултат на екстремната десница на изборите е „конечно предупредување“ за другите германски партии.
Лидерот на СПД, Ларс Клингбејл, предупреди дека во никој случај не е сигурно дека тие ќе се приклучат на владата со Мерц. Ќе одлучиме во наредните недели и месеци, рече тој и додаде дека топката е во рацете на Мерц, а на крајот партиското членство ќе одлучи дали ќе влезе во владата.
Повеќето гласачи поддржуваат коалиција со социјалдемократите
Изборните резултати по држави покажаа поделби во земјата. Во повеќето источни држави, АфД стана најсилната сила. Ова се однесува на Мекленбург-Западна Померанија, Бранденбург, Саксонија-Анхалт, Саксонија и Тирингија, од кои АфД е и најсилната сила во покраинскиот парламент.
Конзервативната унија стана најмоќната сила, најмногу во западните земји. Традиционално, јасен победник во Баварија е Христијанско-социјалната унија (ЦСУ), која победи во сите области. Во меѓувреме, социјалдемократите се победници во Бремен и Хамбург, пренесува порталот Tagesschau.
Предвремените избори беа одбележани и со голема излезност на гласачите. Беа поканети да гласаат 59,2 милиони луѓе, а учествуваа 82,5 отсто од нив, што е највисоко од обединувањето на двете Германии во 1990 година. На последните избори во септември 2021 година одѕивот на гласачите беше 76,4 отсто.
Повеќето гласачи сакаат да видат коалиција меѓу ЦДУ/ЦСУ и СПД, покажува истражувањето на институтот YouGov. Споменатата коалиција ја поддржуваат 44 отсто од испитаниците, додека 25 отсто сакаат тричлена коалиција во која би биле и Зелените. Во меѓувреме, околу 30 отсто ја поддржаа коалицијата со АфД. Во истражувањето учествувале 1001 лице.
Анализа: Патот до формирање коалиција ќе биде тежок
Германија ја чека тежок пат за формирање коалиција по предвремените парламентарни избори, оценуваат бриселските аналитичари. За тоа ќе помогне и победата на конзервативната унија ЦДУ/ЦСУ, која беше помалку убедлива од очекуваното, и историскиот пораз на најверојатните коалициски партнери, социјалдемократите (СПД).
Се очекува дека двете страни ќе се обидат да се профилираат, особено имајќи ја предвид состојбата во земјата и постигнатите резултати, беше слушнато на тркалезната маса посветена на изборите во Германија и иднината на Европа, организирана од бриселскиот тинк-тенк Европски политички центар (ЕПЦ).
Сив волк
Хуманост го повикува министерот да го потпише договорот: „Волкот нека остане мирен.
Ова мислење го дели, меѓу другото, и Алмут Молер, директор за европски и глобални прашања во ЕПЦ. Според нејзиното мислење, заканата од екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) е релевантна, па Унијата веројатно ќе се обиде да го задржи својот став за миграцијата, а во спротивно ќе се обиде да остане поконзервативна. Од друга страна, СПД ќе се прашуваат дали по поразот најдобра стратегија им е коалицијата со синдикатот. Веројатно ќе се обидат да го изострат својот профил.
Дека преговорите ќе бидат тешки се согласува и аналитичарот на ЕПЦ, Јанис А. Емануилидис, посочувајќи ги разликите меѓу трите партии, ЦДУ, ЦСУ и СПД, вклучително и во областа на безбедносната политика.
Според него, победници на изборите се партиите од „маргините“: АфД, Левица и Алијансата Сахра Вагенкнехт, кои не влегоа во парламентот.
Емануилидис предупредува дека гласањето за АфД не е само глас против старата коалиција. Поддржувачите на АфД веруваат дека партијата ги нуди вистинските одговори на предизвиците на Германија. Тој предупреди дека ако ништо не се промени во актуелната политика и не се решат предизвиците, АфД најверојатно ќе стане уште посилна на претстојните избори.
Поддржувач на ЦДУ Фридрих МерцФото: REUTERS/Фабрицио Бенш
И Европската унија има големи очекувања од идната германска влада. Молер од ЕПС изрази уверување дека Брисел може да очекува одговорни политички фигури од коалицијата ЦДУ/ЦСУ и СПД кои ја разбираат сериозноста на ситуацијата во која се наоѓаме сега.
Мерц, исто така, во неколку наврати јасно стави до знаење дека сака да стане важен играч во ЕУ, вклучително и посетата на неколку европски метрополи во последните месеци. Дури и во периодот до новата коалиција, се очекува актуелниот канцелар Олаф Шолц да се обиде да го вклучи Мерц во сите важни одлуки, доколку е можно, додаде таа.
Мерц важи за голем поборник за трансатлантските односи, но според Емануилидис, тој добро ја знае променетата ситуација откако Доналд Трамп стана претседател на САД. Тој е уверен дека во својата улога како канцелар ќе биде многу повеќе дома во Брисел отколку што беше Шолц. Тој предвидува проблеми, особено дома, бидејќи мора да ги исполни очекувањата во однос на економијата и новата геополитичка реалност.
Слично на тоа, аналитичарот на EPC Филип Лаусберг оцени дека Мерц веројатно ќе се обиде да ги следи новите повици во НАТО за зголемување на трошоците за одбрана, но дека тоа веројатно ќе биде тешко да се постигне во Германија.
Се слеваат честитки за Мерц од Европа
Во меѓувреме, неколку странски државници им честитаа на ЦДУ/ЦСУ и на нејзиниот лидер, вклучително и словенечкиот премиер Роберт Голоб, шефот на НАТО Марк Руте и американскиот претседател Доналд Трамп. Денеска им се придружи францускиот претседател Емануел Макрон, кој со нетрпение очекува да работиме заедно за силна и суверена Европа. Во меѓувреме, на соработката се радуваат и премиерите на Естонија, Литванија и Летонија, Кристен Михал, Гинтаутас Палукас и Евика Силина.Во меѓувреме, високата претставничка на ЕУ за надворешни работи, Каја Калас, повика на формирање влада што е можно побрзо
Сличен повик упатуваат и претставници на германски компании, кои ја нагласуваат потребата од формирање стабилна влада, способна да најде решенија за економските проблеми на Германија. Претставниците на бизнисот ја повикаа и идната влада да ја намали бирократијата.
Во меѓувреме, украинскиот претседател Володимир Зеленски, исто така, му честиташе на Мерц, кој со нетрпение очекува да работи со Германија за зајакнување на Европа. Сепак, не беше унгарскиот премиер Виктор Орбан кој му честиташе на најверојатниот иден канцелар, туку лидерот на екстремно десничарската Алтернатива за Германија.
Во меѓувреме, на победата на конзервативците одговорија и во Москва, каде што се надеваат на потрезен пристап кон реалноста од идната влада. Москва посветува особено внимание на тоа дали Германија ќе и достави на Украина ракети Таурус, кои Киев би можел да ги искористи за напад на руска територија, доколку Мерц стане канцелар.
