Европските држави и НАТО се справуваат со нова фаза на руски хибридни операции, вклучувајќи напади со беспилотни летала, саботажи и агентска активност низ целиот континент, додека европските престолнини разгледуваат мерки што до неодамна изгледаа незамисливи, од координирани офанзивни кибер операции до изненадувачки воени вежби предводени од НАТО.
Во последните недели, руски беспилотни летала го нарушија воздушниот простор на Полска и Романија, додека мистериозните летови над европските аеродроми и воени бази предизвикаа сериозни безбедносни нарушувања. Исто така, имаше случаи на блокирање на GPS, упади на борбени авиони и бродови и експлозија на клучна железничка рута во Полска што испорачува воена помош за Украина.
Латвискиот министер за надворешни работи Баиба Браже ги опиша активностите на Русија како „постојано тестирање на границите“, нагласувајќи дека е неопходен „проактивен одговор“. Слично предупредување издаде и германскиот државен секретар за одбрана Флоријан Хан, кој рече дека Европа мора да ги разгледа своите активни мерки против хибридните закани.
Хибридните операции на Кремљ не се ништо ново: во последниве години, Русија е поврзана со обиди за атентат во Обединетото Кралство, саботажи на складишта со оружје во Централна Европа, финансирање на екстремно десничарски партии и обиди за манипулирање на избори во неколку земји. Сепак, според анализата на тинк-тенкот „Глобсек“ со седиште во Прага, обемот и фреквенцијата на нападите оваа година се без преседан, со повеќе од 110 случаи на саботажи и обиди за напади регистрирани во Европа помеѓу јануари и јули, првенствено во Полска и Франција.
Реториката од Москва дополнително ги зголемува тензиите. На прес-конференција, Владимир Путин рече дека Русија „внимателно ја следи милитаризацијата на Европа“, прашувајќи се дали е време да одговори. Поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев отиде чекор понатаму, нарекувајќи ги Соединетите Држави „непријател“ и велејќи дека Европејците „треба да треперат од страв“.
Сепак, европските земји не сакаат вооружен конфликт со Русија и се обидуваат да најдат рамнотежа што би ја одвратила Москва, но не би довело до отворена војна. Шведскиот генерал Михаел Клесон предупреди дека стравот од ескалација не треба да го парализира Западот: „Мора да бидеме решителни“.
Реакциите досега се фокусираа на зајакнување на одбраната. Откако Полска собори руски воени беспилотни летала, НАТО најави дополнително зајакнување на воздушната одбрана на источниот дел. Сепак, Москва реагира на овие потези и со провокативна реторика.
Честите инциденти го менуваат тонот на европската политика. Полска распореди 10.000 војници за заштита на клучната инфраструктура, а премиерот Доналд Туск ја обвини Русија за „државен тероризам“. Шефот на европската дипломатија, Каја Калас, предупреди дека хибридните закани претставуваат „екстремна опасност“ и бараат силен одговор.
Италија неодамна презентираше сеопфатен план од 125 страници, вклучувајќи го и формирањето на Европски центар за борба против хибридно војување и формирање на кибер-единица со 1.500 експерти. Полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски, рече дека сите земји мора да ги разгледаат безбедносните протоколи бидејќи „Русија очигледно ја засилува својата хибридна војна против граѓаните на ЕУ“.
НАТО, иако првенствено е одбранбен сојуз, разгледува поагресивни прикази на сила, вклучувајќи итни воени вежби и брзо припишување на одговорност за нападите. Центарот за хибридни закани во Хелсинки им обезбедува на земјите-членки експертска поддршка и развива политики за спротивставување на руските операции, според „Политико“.
И покрај зголемениот ангажман, европските претставници предупредија дека новите мерки мора да бидат придружени со „убедлива негирање“ за да се избегне директна ескалација со Москва. Европа сè уште се соочува со предизвикот да одговори решително, а воедно да избегне преминување на линиите што би можеле да доведат до отворен конфликт
