Случајот со Еразмус+ средствата покажува хронична болест на македонската политика – селективната борба против корупцијата
Валентин Манасиевски од ВМРО-ДПМНЕ го тресе јавното мислење со обвинувањата дека брат на пратеник од СДСМ добил 205.000 евра преку европската програма Еразмус+, од кои 83.000 евра наводно за “дресура на магариња”. Обвинувањата се сериозни, детални и, ако се точни, претставуваат скандалозна злоупотреба на европски средства наменети за образование и развој.
Познато сценарио, различни актери
Манасиевски, како искусен политичар, одлично ја игра улогата на опозиционер – презентира конкретни бројки, укажува на семејни врски со власта, и го прави тоа што секоја опозиција треба да го прави: да ги контролира оние на власт. Неговите изјави се пресни, гневни и наполно разбирливи за граѓанинот кој гледа како се трошат пари од неговиот џеб.
Но ова е само едната страна на приказната. Втората, позначајната страна е прашањето: што прави ВМРО-ДПМНЕ како владејачка партија за да го разреши овој случај?
Од зборови до дела: Каде е институционалниот одговор?
Ако Манасиевски и ВМРО-ДПМНЕ имаат конкретни докази за злоупотреба на 205.000 евра, тогаш јавноста има право да очекува нешто повеќе од прес-конференции. Каде е пријавата до Јавното обвинителство? Зошто Финасиска полиција не врши итна ревизија на овие проекти? Зошто Европската комисија не е официјално известена за можната злоупотреба на средства од програмата Еразмус+?
Македонските граѓани се уморни од политички театар каде што се менуваат улогите, но сценариото останува исто. Пред неколку години, СДСМ критикуваше за корупција, а ВМРО-ДПМНЕ беше на мета. Денес, улогите се сменети, но прашањето е дали нешто суштински се променило.
Селективната правда како политички алат
Најголемиот проблем во оваа приказна не се самите обвинувања, туку фактот што борбата против корупцијата во Македонија е хронично селективна. Партиите се покажуваат како непоколебливи борци против корупцијата кога се во опозиција, но кога дојдат на власт, нивниот револт мистериозно се стишува кога станува збор за нивните сојузници или политички потреби.
Ова создава порочен круг каде што граѓаните се принудени да гледаат како корупцијата се користи како политичко оружје, наместо како сериозен проблем кој треба да се реши независно од тоа кој е на власт.
Европските пари, локалните злоупотреби
Програмата Еразмус+ е една од најуспешните европски иницијативи, која во последните децении им овозможи на милиони млади луѓе да добијат квалитетно образование и искуство. Фактот што овие средства можеби се злоупотребуваат за “дресура на магариња” не е само скандал – тоа е срамота која ја компромитира довербата на европските партнери во македонските институции.
Ако обвинувањата се точни, тоа значи дека некој систематски ги злоупотребувал критериумите за доделување на европски средства, користејќи ги семејните врски за лично збогатување. Ова не е само кражба – тоа е кражба од можностите на младите Македонци кои легитимно се боретат за пристап до европски програми.
Институциите како заложници на политиката
Најтрагичниот дел од оваа приказна е тоа што покажува колку македонските институции се заробени во политичките игри. Јавното обвинителство, Финасиска полиција, антикорупциските тела – сите тие постојат на хартија, но нивната независност е прашлива кога треба да се соочат со политички моќни актери.
Граѓаните се прашуваат: дали овие институции ќе дејствуваат ако има докази за злоупотреба, или ќе чекаат политичка дозвола? Дали правдата во Македонија зависи од политичките ветрови, или од фактите и законите?
Од политички театар кон реална одговорност
Валентин Манасиевски има право да критикува и да укажува на можни злоупотреби. Тоа е негова работа. Но граѓаните имаат право да очекуваат дека неговата партија, која сега е на власт, нема само да критикува, туку и да дејствува.
Ако ВМРО-ДПМНЕ навистина сака да се разликува од претходниците, тогаш треба да покаже дека борбата против корупцијата не е селективна. Треба да ги користи сите институционални механизми за да го разјасни овој случај, независно од политичките последици.
До тогаш, граѓаните ќе продолжат да гледаат познато сценарио: многу бука за политички поени, малку дела за реална правда. А корупцијата, како секогаш, ќе победува – не поради тоа што нема кој да ја критикува, туку поради тоа што нема кој да ја стопира.
Времето за празни зборови помина. Времето за дела е сега.
Сашо Денесовски
