Трагедија повторно се случува во Индија. На почетокот на септември, група необјаснети смртни случаи на деца во мал град во државата Мадја Прадеш предизвика паника кај здравствените работници.
Најмалку 11 деца, на возраст од една до шест години, починаа само за неколку дена откако земале обичен сируп против кашлица. Првично, властите тестираа сè – од вода за пиење до комарци – но вистината наскоро излезе на виделина: бубрезите на децата откажуваа.
Бребешка инсуфициенција
Неколку недели подоцна, владина лабораторија во Ченај ги потврди најлошите сомневања. Сирупот против кашлица што го пиеле децата содржел 48,6 проценти диетилен гликол – индустриски растворувач токсичен за луѓето, кој никогаш не треба да се наоѓа во лековите. Токму оваа состојка предизвикала бубрежна инсуфициенција кај децата.
Трагедијата не запре во Мадја Прадеш. Во соседната држава Раџастан, уште две деца починаа откако земале локално произведен сируп што содржи декстрометорфан, супстанца што се користи за потиснување на кашлицата, но не е безбедна за мали деца.
Ова не е прв пат Индија да се соочи со вакви случаи. Во последниве години, диетилен гликолот во индиските сирупи против кашлица одзеде десетици млади животи. Во 2023 година, беше пронајден во сирупи што предизвикаа смрт на 70 деца во Гамбија и 18 во Узбекистан.
Помеѓу декември 2019 и јануари 2020 година, најмалку 12 деца под петгодишна возраст починаа во Џаму и Кашмир, а се сомнева дека бројот на жртви е поголем. Во минатото, имало и случаи на злоупотреба на сирупи што содржат кодеин, благ опијат што може да предизвика зависност и никогаш не треба да им се дава на деца, објавува Би-Би-Си.
Слаб надзор и нерегулиран пазар
Иако регулаторите ветуваат реформи по секоја трагедија, контаминираните сирупи се враќаат на пазарот, истакнувајќи ги слабостите во регулаторниот систем на Индија и нерегулираниот фармацевтски пазар. Критичарите велат дека на регулаторните агенции им недостасуваат ресурси или надзор над стотици мали производители кои често произведуваат евтини, неодобрени сирупи без лекарски рецепт.
По најновите смртни случаи, Министерството за здравство на Индија ги повика лекарите мудро да ги користат лековите, запленија примероци од штетните сирупи, ја запреа продажбата и започнаа истрага. Но, експертите предупредуваат дека проблемот е подлабок и лежи во самиот корен на регулаторниот систем.
Според проценките, се очекува индискиот пазар на сирупи против кашлица да порасне од 262,5 милиони долари во 2024 година на 743 милиони долари до 2035 година, со годишна стапка на раст од речиси 10 проценти, објавува Dnevnik.hr.
Опасна опсесија со сирупи
И покрај предупредувањата, Индија останува опседната со сирупи против кашлица. Со децении, лекарите рутински ги препишуваат, а пациентите ги земаат верувајќи дека помагаат, иако доказите сугерираат поинаку. Повеќето вирусни кашлици исчезнуваат сами од себе во рок од една недела, а сирупите ретко даваат вистинско подобрување.
Во најдобар случај, тие даваат краткорочно олеснување, а во најлош случај, носат ризик од зависност, токсичност и предозирање.
Проблемот е особено акутен во руралните области, каде што до 75 проценти од посетите на примарна здравствена заштита ги вршат неформални практичари без медицинска обука, кои често ги препишуваат лековите случајно.
Како што загадувањето на воздухот и респираторните инфекции стануваат сè почести, сирупите сè повеќе се злоупотребуваат – со катастрофални последици.
„Секоја нова трагедија го разоткрива длабокиот гниење во нашиот систем за следење на лекови“, изјави еден здравствен експерт за „The Hindu“.
