Алјаска, поранешната „руска Америка“ каде што рускиот претседател Владимир Путин и неговиот американски колега Доналд Трамп ќе се сретнат во петок, е извор на империјална носталгија и повеќе или помалку сериозни територијални претензии.
Географијата и историјата на територијата, која Русија им ја продаде на Соединетите Држави во 1867 година, го симболизираат опстојувањето на врските меѓу двете големи сили, кои долго се судрија за време на Студената војна и чии односи се влошија откако Русија ја нападна Украина во 2022 година.
Самитот во близина на градот Анкориџ затоа потсетува на некои од најзначајните моменти на детантот, односно на ублажувањето на тензиите меѓу СССР и САД во ерата кога советските и американските лидери независно одлучуваа за иднината на светот.
„Тоа е класично организиран самит, како во ерата на детантот“, рече рускиот политиколог Фјодор Лукјанов на комуникациската платформа Телеграм. „Нема посредници: големите сили сами одлучуваат“, продолжува тој. „Кина не е блиску, а Европа не може да биде подалеку од Алјаска“, рече тој.
Алјаска ја потсетува Русија на империја
Но, покрај тоа што е уникатно место за средба, Алјаска во Русија буди и спомени од империјата што му претходеше на СССР.
„За Русија, Алјаска го симболизира врвот на нејзината експанзија, кога руската континентална империја успеа да го премине океанот за единствен пат како европските империи“, истакнува рускиот експерт Александар Баунов, кој е прогласен за „странски агент“ во Русија, на веб-страницата на тинк-тенкот Карнеги центар.
Алјаска, која стана руска колонија во 18 век, беше продадена на Американците од царот Александар II за 7,2 милиони долари. На Русија ѝ беше многу тешко да ја експлоатира и брани територијата поради нејзината оддалеченост. Продажбата беше добредојдена од Империјалниот двор во тоа време, со оглед на тоа што земјата се соочуваше со буџетски тешкотии.
Сепак, тој став се промени подоцна кога таму беа пронајдени рудници за злато, а потоа и нафта. А Русите таму првенствено се занимаваа со крзно и кожарство.
Русите ја доведуваат во прашање правната валидност на продажбата
Во последниве години, руската јавна сфера редовно дискутира за цената по која е продадена Алјаска, што некои ја сметаат за тривијална, но и за правната валидност на трансакцијата.
Во јули 2022 година, во услови на патриотски жар во Русија и тензии меѓу Москва и Вашингтон по инвазијата на Украина, претседателот на Долниот дом на рускиот парламент, Вјачеслав Володин, дури зборуваше за „земјиште што треба да се врати“, нарекувајќи ја Алјаска „спорна територија“.
Други руски политичари и медиумски личности поврзани со руската држава, исто така, дадоа слични изјави.
Сепак, во април 2014 година, неколку недели по анексијата на украинскиот полуостров Крим, Владимир Путин го отфрли ова тврдење како одговор на прашање од руски пензионер.
„Драга моја, зошто ти треба Алјаска?“, возврати тој, тврдејќи дека на Русија не ѝ е грижа затоа што „таму е толку ладно“ и дека „70 проценти од територијата“ на Русија секако се во поларните и северните региони. Сепак, тој тврдеше дека Алјаска е продадена „евтино“.
Можното повторно освојување на таа територија е честа шега на руските социјални мрежи. Една од познатите изреки е „Нашата душа страда за загубата на Алјаска затоа што таму живеат нашите мечки“.
