Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен најави дека Унијата ќе им обезбеди на земјите-членки повеќе фискален простор за инвестиции во одбраната. За таа цел, ЕУ доделува 150 милијарди евра заеми за земјите-членки, а Фон дер Лајен ќе се залага и за мобилизирање на приватен капитал.
Откако американскиот претседател Доналд Трамп во петокот по кавгата во Белата куќа со украинскиот претседател Володимир Зеленски објави дека САД ја прекинале воената помош за Украина, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен објави дека Унијата ќе одвои 150 милијарди евра заеми за инвестиции на земјите-членки во одбранбениот сектор.
„Ние сме во период на повторно вооружување и Европа е подготвена значително да ги зголеми трошоците за одбрана“, рече Фон дер Лајен на презентацијата на планот за превооружување на Европа. Таа претходно со писмо ги информираше лидерите на земјите-членки за планот, кои во четврток ќе се сретнат на вонреден самит за зајакнување на европската одбрана и натамошна поддршка за Украина.
Според неа, средствата ќе бидат наменети за капацитети како воздушна и ракетна одбрана, беспилотни летала, ракети и артилерија. Таа додаде дека инструментот ќе им овозможи на членовите заеднички да набавуваат.
Речиси 800 милијарди трошоци за „безбедна и еластична Европа“
Како дел од планот за превооружување на Европа, Брисел ќе претстави и предлог за лансирање на т.н и. национални клаузули за бегство во рамките на европските правила за јавни финансии. Ова ќе им овозможи на земјите-членки значително да ги зголемат трошоците за буџетот за одбрана без да бидат предмет на процедура за прекумерен дефицит, рече фон дер Лајен.
„Ако земјите-членки ги зголемат трошоците за 1,5 отсто од бруто домашниот производ во просек, ова може да создаде фискален простор од речиси 650 милијарди евра во период од четири години“, објасни таа. Планот презентиран денеска вклучува и мерки за мобилизација на приватен капитал, вклучително и преку Европската инвестициска банка.
Севкупно, според Фон дер Лајен, планот би можел да мобилизира речиси 800 милијарди евра трошоци за „безбедна и еластична Европа“.
Фон дер Лајен во понеделникот најави дека ќе го претстави својот план за зајакнување на одбранбената индустрија и воените капацитети на Европската унија пред земјите-членки. „Несомнено ни треба огромно зголемување на трошоците за одбрана. „Сакаме траен мир, но траен мир може да се изгради само со сила, а силата започнува со зајакнување на самите себе“, рече фон дер Лајен во понеделникот.
Во светло на затегнатите односи меѓу САД и Украина, откако американскиот претседател Трамп си презеде обврска да најде решение за ставање крај на војната во Украина со рускиот претседател Владимир Путин, а Европската унија и Украина не беа поканети на преговарачка маса, европските лидери избезумено бараат свои решенија за ставање крај на овој конфликт во последните неколку недели. Со заладувањето на односите со САД, се погласни се повиците на стариот континент за зголемување на трошоците за одбрана од страна на земјите-членки на ЕУ и зголемување на одбранбените капацитети.
Според Меѓународниот институт за стратешки студии, европските трошоци за одбрана се зголемиле за 11,7 отсто минатата година.
