Полска сака да ја забрани продажбата на алкохол во продавниците ноќе со цел да го ограничи пиењето, да го намали криминалот и да спречи болести. Главниот град се обиде да го стори истото, но не успеа.
Бриселскиот портал Политико објави дека коалициските партнери на премиерот Доналд Туск – Левицата и центристичката Полска 2050, поднеле законски предлози што вклучуваат забрана за рекламирање алкохолни пијалоци, забрана за продажба од најмалку 22:00 до 06:00 часот и ограничувања за продажба на бензински пумпи и онлајн.Коалициските партнери на Туск велат дека мерките, кои се во согласност со препораките на Светската здравствена организација, се меѓу најефикасните во спречувањето на болести поврзани со алкохолот, како што се ракот и менталните нарушувања.
Слични мерки се воведени во Латвија од август.
Полска е на второ место во ЕУ, по Словенија, по смртни случаи предизвикани од алкохол, според податоците на Евростат објавени оваа пролет.
Бидејќи Варшава не успеа да воведе забрана поради несогласувања меѓу политичките групи, некои гледаат национална забрана како решение.
Пратеничката на левицата Јоана Виха изјави за Политико дека локалните самоуправи честопати немаат решителност и храброст да ја забранат продажбата на пијалоци навечер. „Затоа е потребна забрана од горе надолу“, рече таа, сугерирајќи дека поддршката на Туск би можела да помогне во спроведувањето на забраните.
Предлозите сега се во фаза на јавна консултација, рече таа, а се очекува парламентот да започне да работи на нив кон крајот на октомври или почетокот на ноември.
Полското Министерство за здравство објави претходно оваа година дека, според податоците од крајот на 2023 година, алкохолот се продавал во 119.000 продавници во земјата, од мали приватни продавници до големи синџири и бензински пумпи кои работат 24 часа на ден.
За споредба, Шведска има 900 продавници за алкохол, или по една на секои 11.000 луѓе, во споредба со една на секои 320 во Полска.
Во моментов, околу 180 полски општини имаат некаков вид ноќна забрана, вклучувајќи го и Краков, водечката туристичка дестинација во Полска.
На местата каде што има ноќна забрана за алкохол, полицијата гледа позитивни ефекти – помалку криминал, побезбедни улици и помалку пациенти во одделите за итни случаи, според локалните медиуми.
„Би сакал локалните самоуправи да го следат примерот на оние кои постојано се обидуваат да се борат против она што го нарекувам „либерален алкохолизам“. Особено во големите градови, присуството на пијани луѓе ноќе во близина на домовите на луѓето или во центарот на градот е сè друго освен пријатно“, рече неодамна Туск.
Националниот центар за борба против зависноста (KCPU), полската владина агенција која ги координира политиките за злоупотреба на дрога или алкохол, ги проценува општествените трошоци за алкохолот во Полска на 93 милијарди злоти (21,8 милијарди евра), во споредба со само 14 милијарди злоти приходи од акцизи.
Полската потрошувачка на чист алкохол минатата година изнесувала 8,8 литри по глава на жител, што е намалување од 9,7 литри во 2021 година поради помалата потрошувачка на пиво, покажуваат податоците на KCPU.
Се вели дека високата потрошувачка може да се должи и на цената – во 2024 година, со просечна месечна плата би можеле да се купат 2.103 шишиња пиво од половина литар, најмногу од 2002 година. Пристапноста на другите видови алкохолни пијалоци исто така се зголемува.
Во меѓувреме, индустријата за пијалоци се мобилизираше за борба против забраната. „Предложениот закон е популистичка прекумерна регулација родена од бран емоции и хаотична серија промени што не ги земаат предвид трендовите на потрошувачка или пазарните реалности“, се вели во соопштението на Полската пиварница.
Лобито за пиво тврди дека продажбата на пиво паѓа со години, за околу 15 проценти за шест години, додека цените на пивото се зголемиле за 45 проценти во последните години.
Полската пиварница, исто така, се жали дека нацртот ќе вклучи и безалкохолно пиво и непропорционално ќе влијае на домашните пиварници.
„Претприемачите повторно се изненадени од законските иницијативи што ја загрозуваат стабилноста на нивниот бизнис“, изјави за националната новинска агенција ПАП Карол Стек, раководител на групата работодавачи во индустријата за алкохолни пијалоци.
