Додека кампањата за локалните избори влегува во својата завршна фаза, со неизбежниот циркус на ветувања, меѓусебни обвинувања и популистички ветувања, едната категорија граѓани останува упорно невидлива во јавната дебата. Лицата со попреченост, кои претставуваат значителен дел од нашето општество, повторно се третираат како статистичка категорија, а не како граѓани со специфични и легитимни потреби.
Парадоксот е болно очигледен: политичките партии знаат каде живеат овие луѓе кога треба да ги мобилизираат на ден на изборите, но изгледа дека ги заборавааат во моментот кога треба да креираат конкретни политики и инфраструктурни проекти. Пристапните рампи, адаптираниот јавен превоз, вработувањето, инклузивното образование – сето тоа остануваат празни зборови во програмите што ретко кој ги чита.
Инструментализација наместо инклузија
Она што ја карактеризира оваа кампања, како и многу претходни, е цинична инструментализација. Лицата со попреченост се важни како гласачко тело – лесно за мобилизација преку социјалните служби, домовите и здруженијата. Но, кога ќе дојде до реалната политика, нивните потреби се третираат како маргинална тема, недостојна за буџетски приоритети или сериозна јавна дебата.
Ниту една партија не презентираше конкретен план за изградба на пристапна инфраструктура. Ниту една не зборуваше за реална инклузија во јавниот живот. Наместо тоа, добиваме општи фрази за „загриженост” и „подршка”, без рокови, без буџети, без одговорност.
Системска маргинализација
Ова молчење не е случајно – тоа е системско. Политичките партии функционираат во логиката на краткорочни избори на популарност: инфраструктурните проекти за лицата со попреченост не носат брзи политички поени, не се фотогенични за кампањски постери, а бараат сериозни буџетски определби. Полесно е да се ветува асфалтирање на една населба или изградба на дечје игралиште, отколку да се суочиш со реалната потреба за систематско редизајнирање на градскиот простор.
Последиците од ова молчење се конкретни и секојдневни: неможност за самостојно движење, исклучување од образовниот и работниот процес, социјална изолација. Додека политичарите се препукуваат за парцели и тендери, илјадници граѓани остануваат затворени во својот дом, неспособни да го остварат најосновното граѓанско право – правото на партиципација во јавниот живот.
Време за одговорност
Гласачите имаат право да бараат одговори. Пред да ги дадат своите гласови, лицата со попреченост и нивните семејства треба да побараат конкретни одговори: Каде се рампите? Кога ќе се адаптира јавниот превоз? Кои мерки за вработување се планирани? Колку пари се предвидени во буџетот?
Без притисок одоздола, без јасно артикулирани барања, оваа категорија граѓани ќе остане во сенка – видлива само на изборните списоци, невидлива во политичките приоритети. Токму затоа, молчењето на партиите треба да се сретне со гласен протест од граѓаните.
Сè додека инклузијата останува реторичка вежба наместо конкретна политика, локалните избори ќе бидат само потврда на системската хипокризија која лицата со попреченост ги третира како средство, а не како цел на демократските процеси.
СОС БАЛКАН МЕДИА -охрид
