Според извештајот на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), Албанија и Косово се двете земји кои имаат најголема емиграција на населението од посткомунистичките земји.
Во извештајот се наведува дека Албанија изгубила околу 40 отсто од своето население во периодот 1990-2023 година, само преку нето емиграција, второ највисоко ниво во Европа и во целата група економии на ЕБОР.
Од друга страна, природниот прираст бил позитивен во поголемиот дел од периодот и компензирал за околу 27 проценти од населението во 1990 година до денес, што делумно го ублажува ударот, но недоволно за да ги неутрализира одливите. Косово, исто така, изгубило 50 отсто од населението во истиот период, што е највисоко ниво во Европа, иако имало помал природен прираст од Албанија со речиси 40 отсто, наведува албанскиот весник „Монитор“ во својата анализа.
Во извештајот се вели дека овој голем демографски јаз се претвора во значително економско оптоварување на Албанија. ЕБОР првпат го мери годишното влијание на демографијата врз растот на БДП по глава на жител. За Албанија, придонесот на населението бил негативен во периодот 2000-2023 година, со околу минус 0,2 отсто загуба на раст секоја година.
За периодот 2024-2050 година, се очекува влијанието да се продлабочи од минус 0,3 до минус 0,4 отсто годишно, што ја прави Албанија една од најизложените економии во целиот регион на ЕБОР. Недостигот на работна сила, зголемувањето на бројот на стари лица и слабеењето на основата на придонеси во социјалните шеми ја ставаат економијата под постојан притисок, се наведува во анализата.
ЕБОР предупредува дека без зголемување на продуктивноста, технолошки инвестиции и политики што го спречуваат губењето на човечкиот капитал, земјите што доживуваат масовна емиграција ќе доживеат пад на нивниот долгорочен потенцијал за раст. Во извештајот се додава дека овој модел веќе има видливи последици врз пазарот на трудот, инвестициите, продуктивноста и фискалната стабилност.
Според ЕБОР, Албанија и Косово се меѓу најизложените економии во целиот регион. Дури и ако економскиот раст остане позитивен, неговото потенцијално темпо ќе биде значително пониско отколку во земјите со растечко население, како што се Турција, Египет или земјите од Централна Азија. Извештајот сугерира дека во отсуство на зголемување на продуктивноста, технолошки инвестиции, раст на човечкиот капитал и подобрување на деловната клима, масовната емиграција ќе продолжи да го попречува економскиот раст најмалку уште три децении, заклучува „Монитор“.
