Откако започнаа масовните студентски, а подоцна и општите граѓански протести во Србија, полицијата стана многу важен фактор во овој општествен процес кој сè уште трае. И додека граѓаните се негодуваат кон полицијата поради бројните случаи на бруталност, а полицајците ги гледаат главно како бранители на режимот, јавноста прашува колку пари добиваат овие луѓе за вршење на таква неблагодарна работа.
Бидејќи Министерството за внатрешни работи е дел од државниот сектор кој не е профитабилен, што значи дека се финансира исклучиво од републиканскиот буџет, односно од парите на сите граѓани, нема официјални податоци за просечната плата во Министерството за внатрешни работи, ниту за тоа колку заработува еден обичен полицаец или жандармер, а колку, на пример, заработува неговиот непосреден претпоставен или началник на полициска управа или командант на единица.
Поради сето погоре наведено, редакцијата на „Данас“ ги доби овие информации преку свои извори во Министерството за внатрешни работи и нема да ги објави имињата на соговорниците и оние од кои ги добиле овие информации, бидејќи ниту еден полицаец не смее да дава изјави за медиумите без одобрение од министерството.
Платите во Министерството за внатрешни работи се одредуваат врз основа на неколку фактори и затоа се многу разновидни.
Најважниот фактор што ја одредува висината на платата е нивото на образование, потоа работната позиција на која некој е распореден, како и чинот на одреден службеник.
Во полицијата постојат работни позиции кои се систематизирани за три нивоа на образование: средно стручно образование, високо образование и универзитет. Обичните полицајци имаат средно образование, помладите полицајци имаат вишо образование, а полицајците имаат универзитетска диплома.
Стажната служба е уште еден важен фактор, бидејќи на платата се додава бонус за стаж, кој изнесува 0,5% од основната плата за секоја година стаж, што значи дека полицаец кој работел, на пример, 30 години има 15 проценти повисока плата од некој што штотуку почнал да работи на истата работа.
Основната плата во пракса е главно повисока поради разни бонуси. На пример, еден час ноќна работа е за 28% повисока, додека секој час прекувремена работа се плаќа, како и еден час работа на државен празник, кој е зголемен за 121% во споредба со редовниот работен час.
Полиција
Кога зборуваме за полицијата (полиција од општа надлежност и сообраќајна полиција), основните плати на полицајците со средно образование се движат од 80.000 до 95.000 динари. Оваа разлика постои поради различните должини на стаж.
Оваа најниска бројка ја заработуваат полицајците кои штотуку почнале да работат и кои претежно работат како полицајци, што ги лишува од ноќна работа или од многу малку од неа. Исто така, нивната работа генерално не бара прекувремени часови, па затоа практично не добиваат никакви бонуси, а дури не добиваат ни бонуси за мината работа.
Сепак, откако траат протестите, полицајците имаат значително повисоки плати од основната плата, бидејќи многумина се членови на полициските интервентни единици (ИИЕ).
ИИЕ не е постојана единица, туку полицајците кои работат во станиците се ангажираат за потребите на оваа единица.
На едно ангажирање во ИИЕ им се исплаќа бонус од 3% на основната плата, но ова зголемување не може да биде поголемо од 20% на крајот од месецот. Затоа, не е важно дали полицаецот е вработен 7 или 20 пати – тој не може да добие бонус поголем од 20%, пишува Данас.
„Откако започнаа протестите, имавме над 20 ангажмани месечно. Поради ова, од почетокот на годината работев само неколку смени во мојата домашна станица. Кога ќе се пресметаат овие ангажмани, ноќна работа и прекувремена работа на крајот од месецот, мојата плата достигнува помеѓу 120 и 130 илјади динари. Но, тоа е „паѓање од нозе“ – стоење 12 часа во полна опрема и шлем на главата, а да не зборуваме за судири со граѓани, а во споредба со тоа колку заработуваме, таа сума не е многу“, вели еден член на НПО.
Оние полицајци кои работат со високо образование имаат просечна плата од околу 30 илјади динари повисока од обичните полицајци. Тие работат во станици како помлади офицери, на позиции како раководители на смени, раководители на сектори и ретко како помошници команданти.
Овие помлади офицери се ангажирани и за потребите на НПО и командуваат со помали формации како што се одделенија или водови. Истото зголемување важи и за нив за ангажмани, но бидејќи имаат повисоки основни плати, бонусите се исто така повисоки во апсолутни бројки. Со овие ангажмани и други бонуси за ноќна работа и прекувремена работа, нивните плати изнесуваат околу 160.000 динари, а оние со долго работно искуство можат да заработат до 180.000 динари.
Кога станува збор за полицајци, кои имаат универзитетско образование, ситуацијата е многу „шарена“, а разликите во платите се високи. Прво на сите, зависи од чинот што некој го има. Постои голема разлика во платата помеѓу поручник (најнизок офицерски чин) и полковник. Сепак, покрај чинот, нивната заработка во голема мера зависи и од функцијата што ја извршуваат. На пример, командант на станица кој е во чин мајор има пониска плата од некој што е во ист чин, но е на позиција помошник-началник на полициската администрација.
Платата на поручник, кој, на пример, работи како помошник-командант во полициска станица, е околу 130.000 динари, додека командантот на истата станица, кој има чин мајор, има околу 160.000 динари. Како и другите, и тие имаат надоместоци за ноќна работа и прекувремена работа, но овие надоместоци се значително повисоки во споредба со обичните полицајци, бидејќи процентите на зголемување се исти за сите, па командантот на станицата може да „додаде“ до речиси 200.000 динари, пишува Данас.
За потребите на ЖП се вработуваат и офицери. Тие командуваат со поголеми формации, како што се чети и одреди, па оние кои се членови на ЖП можат да заработат повеќе од 200.000 динари.
Жандармерија и САЈ
Кога станува збор за Жандармеријата, нејзините членови имаат повисоки плати од полицајците, а работните места и чиновите се систематизирани на ист начин како и во полицијата. Додатоци се исто така со ист процент. Просечната плата на жандармер со завршено средно образование е помеѓу 120.000 и 130.000 динари.
Офицерите со понизок ранг имаат околу 170.000 динари, додека жандармерските службеници имаат над 200.000 динари.
Разликата помеѓу полицајците распоредени во Државната Џандармерија и жандармите е во тоа што жандармите не добиваат надомест за распоредување на протести и јавни собири, бидејќи тоа се смета за нивна основна работа.
Сепак, Жандармеријата ја контролира Копнената Безбедносна Зона (ЗЗБ). Ова се смета за теренска работа и им се исплаќа дневен надомест од околу 2.500 динари. Смената на терен трае 15 дена, па жандармеријата која работела смена во ЗЗБ може да смета на дополнителни 37.500 динари. Високи офицери исто така одат на терен, па затоа и тие имаат право на овој надомест.
Секој одред на жандармеријата има и специјализирани чети, а нивните членови имаат 10 проценти повисока плата од другите жандарми.
Членовите на Специјалната антитерористичка единица (ЗАТ) имаат исти плати како и членовите на специјализираните чети на Жандармеријата, што во просек е околу 145.000 динари за оние со средно образование.
„Дебели“ плати на врвните менаџери
Највисоките плати во Министерството за внатрешни работи ги заработуваат врвните менаџери на организациските единици, како и вишите менаџери во самата Полициска управа.
Началникот на полициска управа во Србија има основна плата од околу 230.000 динари. Секако, на оваа бројка треба да се додадат и разни додатоци – за привремено работење, ноќна работа, прекувремена работа итн. – така што таа бројка може да достигне речиси 300.000 динари.
Началникот на Управата за криминалистичка полиција (УКП) има малку повисока плата од началниците на полициските оддели. Помошниците директори на полицијата имаат основна плата од околу 230.000 динари.
Највисоките плати во Министерството за внатрешни работи им се исплаќаат на менаџерите кои, покрај нивните основни функции, извршуваат и координативни задачи, како и на командантите на специјалните единици (Жандармерија, САЈ, Полициска бригада, ЈЗО итн.).
Нивните основни плати изнесуваат над 300.000 динари, без бонуси и додатоци.
Официјално, највисоката плата во полицијата ја добива директорот на полицијата Драган Васиљевиќ – околу 380.000 динари, објави „Данас“.
Растечки јаз меѓу оние на извршни позиции и оние на менаџерски позиции
Друг извор од Министерството за внатрешни работи за „Данас“ вели дека со секое зголемување на платите во Министерството за внатрешни работи, јазот во заработката меѓу раководителите и менаџерите расте.
„Започна пред неколку години, кога платите на високите службеници беа значително зголемени од оние на обичните полицајци. Високите службеници добија зголемување од речиси 25%, додека полицајците добија само 8%. Оттогаш, секое следно зголемување е линеарно, па сега имаме ситуација каде што, кога платите во Министерството за внатрешни работи се зголемуваат за 10%, полицаецот добива помалку од 10.000 динари, додека, на пример, раководителот на одделот добива 25.000 динари, па со секое следно зголемување разликата станува сè поголема. На овој начин, режимот практично ја купи лојалноста на полициските менаџери“, вели извор за „Данас“.
„Данас“ забележува дека податоците за платите во Министерството за внатрешни работи се добиени врз основа на информации што им ги дале сигурни извори во Министерството за внатрешни работи и не претставуваат официјални податоци
