Во опуштената околина на Изола, еден од најубавите крајбрежни градови во Словенија, се развиваат изненадувачки иновации. Во стариот центар на градот, тим истражувачи поддржан од ЕУ развива природен градежен материјал што би можел да ги трансформира нашите згради.
Д-р Ана Сандак, главниот истражувач, имаше визија која сега се остварува. Со поддршка од ЕУ, нејзиниот тим во InnoRenew CoE на Универзитетот во Приморска ја користи моќта на габите за да создаде жив, самообновлив биофилм. Овој еколошки премаз треба да ги замени конвенционалните, токсични материјали.
„Нашите премази се инспирирани од природата, но се напојуваат од науката“, објаснува Ана. „Развиваме габичен биофилм за активна заштита на градежните материјали.“
Како дел од петгодишната истражувачка иницијатива ARCHI-SKIN со буџет од речиси 2 милиони евра од програмата Хоризонт Европа, проектот вклучува 13 членови од 6 земји, кои придонесуваат со својата експертиза во областите на микробиологија, биотехнологија и наука за материјали.
Со поддршка од ЕУ, тим во Центарот за извонредност InnoRenew ја користи моќта на габите за да создаде жив, самолекувачки биофилм. | © Европска Унија 2025
Во обид да ги направи домовите позелени, тимот истражува природни градежни материјали за да создаде навистина прилагодлива и одржлива архитектура. Овој вид меѓународна соработка е во согласност со критериумите за финансирање на истражувања на ЕУ, бидејќи ја поврзува експертизата преку границите и ја стимулира креативноста во научните иновации. Исто така, помага да се преведат наодите од истражувањата во опиплива вредност, осигурувајќи дека луѓето и заедниците всушност можат да ги користат и да имаат корист од нив во реалниот живот.
Постдокторскиот истражувач Ања Черноша нагласува дека габите се вистински експерти за отпорност: „Габите можат да напредуваат во различни средини, што ги прави идеални за развој на здравствени и еколошки производи.“
До 2027 година, тимот планира да тестира целосно биолошки премаз во услови на реалниот свет, означувајќи нова ера на одржлива архитектура со потенцијално влијание низ цела Европа и светот.
Само во Словенија, поддршката на ЕУ за науката поттикна напредок во повеќе од 4.800 истражувачки институти, со речиси 1 милијарда евра инвестирани откако земјата се приклучи на ЕУ во 2004 година.
Истражувачите во Изола проучуваат габи кои напредуваат во различни средини, што ги прави идеални за развој на поздрави и поеколошки производи. | © Европска Унија 2025
Повеќе од 40 години, ЕУ поддржува истражување и ја става науката во срцето на своите напори. Од почиста енергија до револуционерни решенија за здравствена заштита, напорите на ЕУ не се ограничени само на лаборатории.
Во Изола, каде што лабораторијата буквално се среќава со брегот, јасно е дека истражувачите поддржани од ЕУ внесуваат иновации во реалниот свет, помагајќи во обликувањето на позелена и поздрава иднина за граѓаните.
