Соочени со непредвидливиот американски претседател Доналд Трамп и агресивната руска политика, европските граѓани сè повеќе поддржуваат зголемени воени буџети, а во некои земји и повторно воведување на задолжителна воена служба, според ново истражување на Европскиот совет за надворешни односи (ECFR).
Анкетата на јавното мислење во 12 европски земји покажува дека мнозинството граѓани во Полска (70%), Данска (70%) и Обединетото Кралство (57%) поддржуваат зголемување на трошоците за одбрана. Во Германија (47%), Шпанија (46%) и Франција (45%), поддршката е малку помала, но сепак значајна. Италија се издвојува со особено слаба поддршка, при што само 17% од испитаниците поддржуваат поголем воен буџет, додека 57% се против.
Враќањето на задолжителната воена служба има најголема поддршка во Франција (62%), Германија (53%) и Полска (51%). Но, најмладата популација, оние на возраст од 18 до 29 години, кои би биле првите што би биле повикани на воена служба, во голема мера се противат на идејата. Постарите генерации, особено оние над 70 години, најмногу ја поддржуваат воената служба.
Анкетата, исто така, откри длабока поделба во перцепцијата за политиките на Трамп. Мнозинството во Велика Британија (74%) и Германија (67%) веруваат дека американскиот политички систем е „скршен“, а слични ставови се преовладуваат и во Данска, каде што 86% од граѓаните го делат ова мислење, додека 76% веруваат дека реизборот на Трамп е лоша вест за американските граѓани.
Авторите на извештајот предупредуваат на растечката идеолошка поларизација во односите ЕУ-САД. Крајната десница во Европа, која некогаш се потпираше на Русија на Владимир Путин како модел, сè повеќе се свртува кон Трамп. Сепак, значителен број гласачи во овие партии изразуваат загриженост за неговото враќање: 34% од гласачите на AfD во Германија, 28% од поддржувачите на Националното собирање во Франција и 30% од гласачите на Reform UK сметаат дека реизборот на Трамп е лош за Американците.
Додека НАТО се подготвува за самит на кој ќе се побара зголемување на трошоците за одбрана на најмалку 5% од БДП до 2032 година, Шпанија веќе ја отфрли целта како „неразумна“, а Италија бара таа да се одложи до 2035 година.
Граѓаните во повеќето анкетирани земји се сомневаат дека ЕУ може да биде целосно независна од САД кога станува збор за одбраната. Само во Данска мало мнозинство (52%) верува во можноста за европска автономија во оваа област.
Идејата за независно европско нуклеарно одвраќање е поддржана од мнозинството граѓани во Полска (60%), Португалија (62%) и Шпанија (54%). Во Германија, оваа поддршка е многу помала, 39%. Канцеларот Фридрих Мерц предложи споделување на нуклеарно оружје со Франција и Велика Британија, но нагласи дека тоа не може да го замени американскиот „нуклеарен штит“.
И покрај нивните различни ставови за Трамп и САД, повеќето испитаници во Европа ја отфрлаат можноста за емулирање на евентуалното олеснување на санкциите врз Русија. Дури и во Унгарија, која често се спротивставува на заедничките мерки на ЕУ, 40% од испитаниците се спротивставуваат на укинување на санкциите, додека 38% ги поддржуваат.
Иван Крастев и Марк Леонард, авторите на извештајот, истакнуваат дека европската поддршка за Украина има двојно значење: од една страна, таа одразува желба за независна европска политика, а од друга страна, желба за водење војна без директно вклучување на Европа.
Според „Гардијан“, во анкетата, спроведена минатиот месец, биле анкетирани 16.440 возрасни лица.
