Во последните години, дејствувањето на Партениј во рамките на Македонската православна црква – Охридска архиепископија (МПЦ-ОА) предизвикува сериозна загриженост кај верниците и поширокиот дел од јавноста поради индикациите за активности што можат да се толкуваат како поткопување на автокефалноста и македонскиот карактер на црквата.
Фактите зборуваат гласно
Анализата на низа постапки открива загрижувачка слика:
- Систематско воведување богослужбени практики што отстапуваат од историските македонски црковни традиции и се приближуваат кон грчките и бугарските обрасци
- Непочитување на решенијата на Синодот и самоволно воведување литургиски промени што немаат корени во македонската црковна традиција
- Форсирање употреба на црковнословенска варијанта која е поблиска до бугарската, наместо традиционалната македонска редакција
- Воспоставување директни врски со грчки и бугарски црковни кругови без соодветна синодска согласност
- Систематско маргинализирање на македонските црковни и духовни традиции во корист на туѓи влијанија
Поткопување на македонскиот црковен идентитет
Особено загрижувачки е начинот на кој овие активности ја менуваат суштината на МПЦ-ОА:
- Доследно подривање на македонскиот карактер на богослужбите и црковните традиции
- Сè почестото користење терминологија и симболика што асоцира на грчките и бугарските црковни традиции
- Постепено, но систематско потиснување на македонските национални светители и нивната улога во црковниот живот
- Воведување литературни и богослужбени текстови со ревизионистички наративи за историјата на македонската црква
Дали ова е удар врз самостојноста на МПЦ-ОА?
Кумулативниот ефект на овие активности покренува сериозни прашања:
- Овие дејствија се одвиваат во време кога МПЦ-ОА конечно доби меѓународно признание, што отвора сомнеж за обиди за внатрешно преземање и редефинирање на нејзиниот карактер
- Ваквите постапки можат да се толкуваат како координиран обид за поткопување на автокефалноста на МПЦ-ОА преку промена на нејзиниот идентитет отвнатре
- Нарушувањето на самостојноста на МПЦ-ОА има директни импликации врз македонскиот национален и државен идентитет, со оглед на историската улога на црквата во одржувањето на националната самобитност
Ваквите систематски активности надминуваат внатрешно-црковни несогласувања и добиваат карактеристики на институционално превземање што може да има далекосежни последици за идентитетот на МПЦ-ОА и, индиректно, за македонската национална самобитност и државен интегритет на Северна Македонија.
Сашо Денесовски-Лично
