Иако е сè уште рано во сезоната на грип, здравствените установи низ целата земја веќе бележат зголемување на бројот на пациенти. Ургентниот центар во Марибор третираше речиси 80 случаи на грип во првите денови од декември, во споредба со помалку од 50 во целиот декември минатата година. Клиничкиот центар во Љубљана, исто така, има доста хоспитализирани пациенти, од кои некои веќе имаат потреба од лекување на одделот за интензивна нега.
Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC) известува за поран почеток на циркулацијата на грип во Европа. Според податоците од Националниот институт за јавно здравје (NIJZ), порано зголемување е откриено и во Словенија. „Некои заразни болести можат да доживеат поизразено зголемување на секои неколку години. Ова не е ништо необично, тоа е главно природен ритам на ширење на инфекциите кај населението“, објасни NIJZ за N1.
Како што веќе објавивме, грипот се забрза оваа година. Поради зголемувањето на бројот на случаи, центрите за итни случаи низ целата земја се под притисок. Како што нагласи Андреј Хонец, заменик-шеф на ургентниот центар во Универзитетскиот медицински центар (УМЦ) Марибор, на прес-конференцијата во понеделник, тие имале речиси 80 случаи на грип во првите денови од декември, додека минатата година имало помалку од 50 во текот на целиот декември.
Се чини дека овогодинешниот грип е побрз и посилен
„Се чини дека овогодинешниот грип е побрз и веројатно малку посилен. Како резултат на тоа, има проблеми со сместувањето во одделенијата, бидејќи на луѓето им е потребна изолација“, рече тој. Како што објасни, ваквите пациенти не можат да бидат хоспитализирани во ниедна соба, бидејќи им е потребен третман со кислород. Кога нема место на друго место, тие остануваат во итната помош.
Ургентниот центар во Марибор има достапни 39 кревети за набљудување. „Особено во време на респираторни заболувања, овие капацитети на кревети се доста преполни во одредени делови од денот“, презентираше тој.
УМЦ Марибор, итната помош
Покрај зголемениот прилив на пациенти во итната помош, проблем е и тешкотијата на прием во болничките одделенија, поради што креветите во итниот центар се зафатени од пациенти на кои инаку им е потребен болнички третман. Минатиот викенд, десет кревети беа зафатени на овој начин.
И покрај притисокот врз капацитетот на кревети, итните служби, според Хохнец, „никогаш не се затвораат“, туку секогаш се отворени за итни случаи. Во случај на зголемен број на зафатени кревети, тие се согласуваат со диспечерскиот центар да ги пренасочат пациентите донесени со амбулантни возила и чии животи не се веднаш во опасност во други болници. Тие самите ги задржуваат креветите за оние кои не можат да одат на друго место.
„На овој начин, можеме да обезбедиме итна медицинска помош на секој на кого му е потребна во секое време“, рече тој. Додаде дека забележува дека огромното мнозинство пациенти кои доаѓаат во итниот центар не им е потребна итна медицинска помош.
Универзитетскиот медицински центар (УМЦ) Љубљана, исто така, објасни за N1 дека регистрираат поголем број случаи претходно оваа година. Бидејќи има многу случаи на почетокот, протокот до клиниките за итни случаи и центрите за итни случаи е зголемен.
Има доста хоспитализирани пациенти во детските и возрасните одделенија на Клиниката за инфективни болести. Најголемиот број пациенти на кои им е потребен болнички третман во УМЦ Љубљана е кај помладите деца и лицата над 65 години. Како што е објаснето во нашата најголема здравствена установа, секој што се лекува од грип во болница има компликации.
„Најчести се респираторна инсуфициенција, секундарна бактериска пневмонија и фебрилни напади кои се исто така чести кај малите деца оваа година. Кај некои, грипот ги влоши основните болести, како што се астма и хронични срцеви заболувања. Сепак, на неколку пациенти веќе им е потребен третман во единицата за интензивна нега и вештачка вентилација поради тешки компликации од грипот оваа година.“
Повеќе посети на одделот за итна медицинска помош за деца на Здравствениот дом во Љубљана
Фреквенцијата на посети на одделот за итна медицинска помош за деца на Здравствениот дом во Љубљана (ЗД) значително се зголеми минатиот викенд. Тие регистрираа речиси двојно зголемување на посетите во споредба со претходните викенди. Најчести случаи се трески кај децата, судејќи според знаците на грип, објаснија од Здравствениот дом во Љубљана за СТА. Тие очекуваат повеќе случаи да се појават во следната недела или две, бидејќи минатата недела преовладуваа децата од предучилишна возраст, сега преовладуваат учениците, напишаа тие.
Инциденцата на грип се зголемува кај учениците од предучилишна возраст и децата од предучилишна возраст
Грипот е многу заразна вирусна болест која брзо се шири меѓу жителите.
Според Националниот институт за јавно здравје, помеѓу 5 и 10 проценти од населението се разболува секоја сезона, што значи помеѓу 100.000 и 200.000 Словенци. Во нашата земја, врвот на болеста е обично во јануари. Инциденцата на грип се зголемува главно кај учениците и децата од предучилишна возраст.
„Сегашната инциденца, евидентна од податоците од интегрираното мрежно следење на Националниот институт за јавно здравје, покажува стапка на инциденца од околу 125 случаи на 100.000 жители. Минатата година, на врвот на сезоната, највисоката стапка на инциденца беше 225 случаи на 100.000 жители“, беа презентирани податоците за N1 во Универзитетскиот клинички центар Љубљана, додавајќи дека засега не евидентирале зголемување во однос на минатогодишните бројки.
Како да се заштитите од грип?
Меѓу важните превентивни мерки што можат да спречат или намалат шансите за заболување е вакцинацијата. NIJZ препорачува вакцинација против грип на секој што сака да се заштити себеси и своите најблиски од болеста, особено на групите со поголем ризик од тежок тек на болеста. „Вакцинацијата е најефикасниот, најбезбеден и наједноставен начин за спречување на болеста и нејзините последици“, додаде NIJZ.
Вакцинацијата против грип има смисла и ако некое лице веќе го имало грипот оваа сезона. „Причината е што вакцинацијата нуди заштита од неколку варијанти на вируси на грип кои можат да циркулираат паралелно во текот на истата сезона. Оздравената инфекција обично штити првенствено од варијантата со која се сретнало поединецот, но не мора да значи и од други“, нагласи NIJZ.
Вакцинација
Процентот на луѓе вакцинирани против грип во Словенија е низок, но досега оваа сезона се вакцинирани повеќе од 140.000 жители (6,6 проценти), што е веќе за 15.000 повеќе отколку во целата сезона 2024/2025 и повеќе отколку во сите сезони од последните три години.
Центарот за вакцинација на Клиниката за заразни болести и трески во Љубљана, исто така, доживува зголемен интерес за вакцинација против грип. „Практично ни снема залихи од вакцини планирани за оваа сезона“, објаснија во Универзитетската болница во Љубљана.
Бесплатната вакцинација против грип започна на 20 октомври оваа година низ целата земја.
