Во Цирих веќе не мора да се пробивате низ хаотични улици ако сте со велосипед – доволно е да се спуштите под земја. На 22 мај, градот официјално го пушти во употреба првиот тунел посветен исклучиво на велосипедисти и корисници на лесни електрични возила. Со должина од 440 метри и ширина од 6 метри, Stadttunnel е доволно простран за да овозможи брзо, удобно и безбедно минување под самата главна железничка станица.
Местото кое некогаш било резервирано за автомобили и камиони, сега е реплицирано како визија за иднината. Наместо гужва и издувни гасови – тишина, уредено осветлување и патека што изгледа како да сте во футуристички филм.
Поврзување што носи смисла
Тунелот ги спојува улиците Kasernenstrasse и Sihlquai – две точки кои порано беа делени од масивната железничка станица. Сега, наместо обиколки и лавиринти, велосипедистите заштедуваат до 15 минути сообраќаен хаос. И сето тоа без да се симнат од седло.
Во внатрешноста, освен широката патека, има и безбедносни камери, информативни табли, како и уредно обележани ленти. Не се заборавени ни оние со поголеми „коwи под педалата“: дозволено е користење и на електрични велосипеди и мопеди, но со ограничување на брзината до 20 километри на час.
Од визија до реалност
Целата инвестиција чинеше 38,6 милиони швајцарски франци – не е мала работа, но во Цирих велат дека секој франк е оправдан. Проектот се реализираше со поддршка на здружението Pro Velo Zürich, а граѓаните масовно го поддржаа уште во 2021 година, кога дури 74% гласаа „за“ на референдумот.
Идејата започна како реакција на нереализирана автомобилска магистрала, која со години го заробуваше просторот под градот. Но, наместо асфалт за мотори – добивме асфалт за педали. И тоа е повеќе од добар договор.
А замислете како е во Берген…
Цирих не е првиот што смислил вакво нешто, но дефинитивно е првиот што го направил вака елегантно. Во Берген, Норвешка, постои сличен тунел долг цели 3 километри, адаптиран за велосипеди и пешаци. Отворен е во септември 2023 година.
Возењето велосипед во најдолгиот велосипедски тунел во светот, од кој е подолго само неговото норвешко име (Fyllingsdalstunnelen), е посебно доживување. Патеката што ја красат уметнички дела и шарено осветлување, ја пробива планината Левстакен. Двете страни на обезбедуваат врски до заштитени велосипедски ленти, лесна железница, станбени и до трговски области. Овој тунел поврзува две населби (Филингсдален и Миндемирен) и го прави возењето велосипед и пешачењето побезбедно, побрзо (пократко и порамно) и заштитено од временските услови. Тунелот е отворен секој ден од 5:30 до 23:30 часот.
Тунелот во Цирих – златен стандард на урбаната мобилност
Но, швајцарскиот пример, со својата интеграција, осветлување, дизајн и непосредна практичност, се смета за нов златен стандард во урбаната мобилност. Тој има и паркинг – точно 1.240 места за велосипеди, бесплатно, со полначи за електрични модели и места за товарни велосипеди. И сѐ тоа уредено, осветлено, и – да, навистина – чисто како лабораторија.
Со овој потег, Цирих испраќа порака: времето на градови што мислат само на автомобили е поминато. Stadttunnel е симбол на нова мобилност, каде што граѓанинот, велосипедот и градот живеат во хармонија. Тоа не е само инфраструктура – тоа е манифест за тоа како сакаме да се движиме низ светот што доаѓа.
