Кога температурата на нашето тело ќе надмине 40 степени Целзиусови, влегуваме во состојба позната како топлотен удар – сериозен здравствен проблем што може да биде фатален.
Иако многу луѓе сметаат дека топлината не е ништо повеќе од непријатност, експертите предупредуваат дека ваквите состојби можат да предизвикаат низа компликации, од оштетување на органите до трајни невролошки последици, па дури и смрт.
Што вели истражувањето?
Според студија објавена во Journal of the American Medical Association (JAMA), топлотниот удар се јавува кога температурата на телото надминува 40°C, придружена со невролошки симптоми како што се конфузија, напади или губење на свеста. Д-р Ан Најнан, специјалист за итна медицина од Велика Британија, истакнува:
„Топлотниот удар не е само чувство на прегревање – тоа е клиничка состојба во која има распаѓање на телесните протеини, оштетување на клетките и воспаление низ целото тело.“
Како реагира телото?
Во нормални услови, телото ја регулира температурата со потење и ширење на крвните садови. Сепак, при екстремна топлина – особено со висока влажност – овие механизми повеќе не функционираат. Кога повеќе не можеме да се потиме, телото почнува да се прегрева.
Потоа се случуваат низа промени:
Потењето престанува, кожата станува сува и жешка
Мозокот е првиот што е засегнат: се јавуваат конфузија, дезориентација, па дури и кома
Срцевиот ритам се забрзува, крвниот притисок паѓа
Бубрезите и црниот дроб почнуваат да откажуваат
Што се случува на клеточно ниво?
Студиите покажуваат дека високите температури ги уништуваат клеточните структури, особено митохондриите кои произведуваат енергија. Нарушувањата на згрутчувањето на крвта, оксидативниот стрес и системското воспаление дополнително ја влошуваат состојбата. Во тешки случаи, се јавува рабдомиолиза – распаѓање на мускулите, што може да доведе до откажување на бубрезите.
Кој е најмногу изложен на ризик?
Постари лица (65+)
Деца
Луѓе со хронични заболувања (срце, дијабетес)
Бремени жени
Работници на отворено и спортисти
Според податоците од Мексико (AP News), топлотниот удар е исто така пријавен како фатален кај младите луѓе – повеќе отколку кај постарите лица – бидејќи тие често ги игнорираат првите симптоми.
Кои се симптомите на топлотен удар?
Телесна температура 40 °C или повисока
Топла, сува кожа (без потење)
Забрзан пулс, брзо дишење
Главоболка, вртоглавица, гадење
Конфузија, напади, губење на свеста
Прва помош – дејствувајте веднаш!
Веднаш преместете го лицето во сенка
Соблечете го вишокот облека
Нанесете ладни облоги (или влажен пешкир)
Ако лицето е свесно – дајте му вода
Повикајте брза помош ако состојбата не се подобри
„Според експертите од клиниката Мајо, при внатрешна телесна температура од 40 °C и повеќе, мозокот и другите витални органи влегуваат во состојба на акутен стрес и постои реален ризик од трајно оштетување ако не се преземат итни мерки.
Како да се заштитите?
Пијте вода често, дури и кога не сте жедни
Избегнувајте сонце од 11:00 до 17:00 часот
Носете светла облека во светли бои
Следете ги ризичните групи (деца, постари лица, хронично болни)
