Одземањето на 427 лиценци на градежни фирми во Северна Македонија претставува значајна мерка, но само по себе нема да го реши комплексниот проблем со урбанистичкиот хаос и урбаната мафија.
Ваквата мерка може да биде само прв чекор во многу подлабока системска реформа. Проблемот на нелегалната градба и небезбедните објекти има корени во:
- Долгогодишната корупција во институциите задолжени за надзор
- Слабата имплементација на постоечките закони и регулативи
- Политичката заштита на моќни инвеститори
- Отсуството на строги казни за прекршителите
- Неефикасниот систем на инспекции
Флагрантни примери на дивоградби
Фрапантен пример на ваквата апсурдна градежна практика е случајот во Охрид, каде пред влезот на Општата болница се гради стамбен комплекс кој со своите габарити излегува и се надвиснува над цел дел на тротоарната површина. Уште пошокантно, објектот се гради еркерски над цела една улица, што претставува нонсенс во градежништвото и флагрантно кршење на сите урбанистички прописи. Ваквите градби не само што ја нарушуваат урбаната естетика, туку претставуваат и сериозна безбедносна закана за граѓаните.
Одземањето лиценци може да има позитивен ефект врз дисциплинирањето на градежниот сектор, но постои ризик ова да биде повеќе “козметичка” отколку суштинска мерка. Ако не се адресираат корените на проблемот, многу од тие фирми веројатно ќе продолжат да работат под други имиња или преку поврзани субјекти.
За вистинско решавање на проблемот потребна е координирана акција што вклучува:
- Темелна реформа на инспекциските служби
- Деполитизација на урбанистичкото планирање
- Транспарентен процес на издавање дозволи
- Ригорозна контрола на градбите во сите фази
- Јасна одговорност за сите учесници во процесот
Одземањето на лиценците може да биде важен сигнал, но само ако е дел од поширока стратегија за борба против урбаната мафија, а не изолиран чин без следни чекори.
