Двајца мажи се осудени во Замбија за наводно заговор за атентат врз претседателот Хакаине Хичилема преку вештерство. Кај нив биле пронајдени жив камелеон, црвена ткаенина, непознат бел прав и животинска опашка.
Замбиските власти ги уапсија селскиот поглавар Леонард Фири и мозамбичанецот Јастен Мабулесе Кандунде во декември минатата година, откако чистачка пријавила чудни звуци, објавува The Guardian.
Властите соопштија дека кај нив пронашле жив камелеон и други „вештерски предмети“, вклучувајќи црвена ткаенина, непознат бел прав и животинска опашка.
„Мотивот за злосторството бил да се убие шефот на државата“, изјави судијата Фине Мајамбу во пресудата на судот во Лусака, додавајќи дека осудените не биле само непријатели на претседателот Хакаине Хичилема, туку и на сите жители на Замбија. Мажите беа осудени на две години затвор со тешка работа.
Според обвинителството, тие биле ангажирани од братот на опозицискиот пратеник Емануел „Џеј Џеј“ Банда, кој моментално е на судење за грабеж, обид за убиство и бегство од притвор, според „Гардијан“.
Претседателот се соочува со критики за потиснување на слободата на говорот
Пресудата се базира на британски колонијален закон кој го криминализира таканареченото вештерство, а судијата ја изрече во време кога Хичилема се соочува со растечки критики за неговото ограничување на слободата на говорот и политичката опозиција.
Критичарите велат дека претседателот ги користи судовите за да ги потисне противниците, назначувајќи сојузници во изборната комисија и „препишувајќи ги уставните правила“ во своја корист, напиша Сишува Сишува, виш предавач на Универзитетот Стелленбош, во колумна за јужноафриканскиот весник „Мејл енд Гардијан“.
„Администрацијата на претседателот Хакаине Хичилема сè повеќе покажува авторитарни тенденции… властите ги малтретираа и заплашуваа новинарите, младинските активисти и лидерите на политичката опозиција за изразување несогласување или критика кон владата“, напиша „Хјуман рајтс воч“ во својот годишен извештај за човекови права за 2024 година.
Тврдењата за вештерство не се невообичаени во политиката на Замбија
Погребот на претходникот и жестокиот ривал на Хичилема, Едгар Лунгу, кој почина во Јужна Африка во јуни, исто така моментално крева прашина во Замбија. Семејството на починатиот е против државен погреб, бидејќи починатиот наводно изразил желба Хичилема да не биде присутен. Според „Гардијан“, јужноафриканскиот суд размислува дали да му дозволи на семејството на Лунгу да се жали на одлуката за враќање на телото во Замбија.
Се шират и гласини дека Хичилема сака да го користи телото на починатиот за окултни цели. Хичилема ѝ рече на Мартин Денис во подкастот „Африка тука и сега“ минатиот месец дека не верува во вештерство и никогаш не верувал во него.
Но, многу Замбијци веруваат дека традиционалните духовни верувања не треба да се криминализираат. „Го мразам овој колонијален закон што се обидува да забрани практика што не ја разбира“, изјави за „Асошиејтед прес“ Ганханани Мојо, предавач по културно наследство на Универзитетот во Замбија.
