Црковната криза во Македонската Православна Црква – Охридска Архиепископија (МПЦ-ОА) продолжува да се продлабочува, при што последните настани околу протестите организирани од приврзаниците на Партение претставуваат нов чекор во оваа сложена ситуација. Овие протести, кои се одвиваат во Охрид и Скопје, претставуваат обид за дестабилизација на МПЦ-ОА од страна на мала маргинализирана група.
Контекстот на протестите
Протестите што се организираат под благослов или директна организација на Партение претставуваат кулминација на процес што започна веднаш по упокојувањето на Митрополитот Тимотеј. Овие манифестации, иако ограничени по обем и број на учесници, не претставуваат никаква поделба во рамките на Деберско-Кичевската Епархија.
Клучно е да се нагласи дека не постои поделба ниту кај верниците во Деберско-Кичевската Епархија, ниту кај црковниот клер. Партение и мала група верници под негова диригентска палка се обидуваат да направат упад во МПЦ-ОА, но без реална поддршка од епархијата. Ова е важна дистинкција која укажува на целосната изолираност и нелегитимност на овие активности.
Хронологијата на настаните
Непосредните дејствија по упокојувањето
Веднаш по упокојувањето на Митрополитот Тимотеј, Партение презеде активности за преземање на Митрополитскиот Трон. Овој обид беше експресно спречен од страна на Архиепископот Стефан и црковните великодостојници, што укажува на јасна позиција на црковното раководство во однос на ваквите дејствија.
Петициската кампања
По неуспешниот обид за директно преземање на тронот, Партение преку свои приврзаници започна собирање потписи во кафеани и ресторани. Оваа петициска кампања, која имаше за цел да обезбеди поддршка за негово устоличување, исто така заврши неуспешно. Фактот што ваквите активности се одвиваа во неформални простори (кафеани и ресторани) наместо во црковни простори, дополнително ја нагласува нивната проблематична природа.
Мотивите зад дејствијата
Интензитетот со кој Партение настојува да го преземе Митрополитскиот Трон поставува суштинско прашање за неговите мотиви. Неколку фактори можат да ги објаснат овие настојувања:
Избегнување на црковниот суд
Против Партение веќе повеќе од една година се води постапка пред Црковен Суд поради:
- Повреди на црковните канони
- Финансиски малверзации
- Непријателска пропаганда
- Други сродни прекршоци
Смрта на Митрополитот Тимотеј привремено го одложи црковниот суд, што можеби создава простор за манипулации и обиди за избегнување на одговорноста.
Стекнување на институционална заштита
Заземањето на митрополитската позиција би можело да му обезбеди на Партение одредена институционална заштита и авторитет кој би можел да го искористи за влијание врз тековните правни постапки.
Канонички и правни аспекти
Неканоничноста на дејствијата
Обидите за преземање на митрополитскиот трон без соодветна постапка и благослов од надлежните црковни власти претставуваат сериозно нарушување на црковните канони. Црковното право е јасно во однос на постапките за избор и устоличување на митрополити.
Улогата на црковниот суд
Постоењето на активна постапка пред Црковен Суд дополнително ја комплицира ситуацијата. Обидите за преземање на власт додека се во тек правни постапки можат да се толкуваат како обиди за притисок врз правосудниот процес.
Последиците за МПЦ-ОА
Обид за дестабилизација
Овие дејствија претставуваат директен обид за дестабилизација на МПЦ-ОА од страна на мала маргинализирана група која нема поддршка ниту од верниците ниту од клерот на Деберско-Кичевската Епархија. Единството на епархијата останува непогодено од овие изолирани активности.
Обид за упад во црковните структури
Активностите на Партение и неговата мала група приврзаници претставуваат организиран обид за упад во легитимните структури на МПЦ-ОА, без никаква реална основа во волјата на верниците или поддршка од црковниот клер.
Заклучок
Протестите организирани од приврзаниците на Партение претставуваат изолиран обид за дестабилизација на МПЦ-ОА од страна на мала маргинализирана група без реална поддршка. Важно е да се нагласи дека не постои поделба во Деберско-Кичевската Епархија – ниту кај верниците, ниту кај црковниот клер.
Ова е организиран обид за упад во црковните структури кој го предводи Партение со мала група диригирани приврзаници, но кој нема никаква легитимна основа во волјата на епархијата.
Решението на оваа ситуација бара:
- Строго почитување на црковните канони и процедури
- Заштита на легитимните црковни структури од обиди за упад
- Завршување на правните постапки против Партение според утврдените процедури
- Разобличување на обидите за манипулација и дестабилизација
Единството на МПЦ-ОА и посебно на Деберско-Кичевската Епархија останува цврсто, а изолираните активности на Партение и неговата мала група не можат да го нарушат тоа единство.
Сашо Денесовски
