Аматерските астрономи открија необична и мистериозна структура со двоен прстен што се покажува како исклучително ретка во универзумот.
Аматерските астрономи, обединети во онлајн заедницата RAD@home Astronomy Collaboratory, додека ги проучуваа податоците од радиотелескопот LOFAR, кој се наоѓа во Холандија, пронајдоа „една од најретките и најмистериозните структури во универзумот“, објавува CNN.
Станува збор за таканаречениот „чуден радио круг“ (ORC).
„ORC се меѓу најнеобичните и најубавите структури во универзумот – и тие може да кријат клучни индиции за тоа како галаксиите и црните дупки коегзистираат и еволуираат истовремено“, изјави за CNN д-р Ананда Хота, доцент на Универзитетот во Мумбаи и главен автор на студијата, објавена на 2 октомври во списанието Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Тие беа првпат откриени пред само шест години, а нивната вистинска природа останува во голема мера необјаснета.
Тие веројатно се составени од магнетизирана плазма, наелектризиран гас под влијание на силни магнетни полиња.
„Невидливи“ џиновски остатоци од моќни експлозии во галаксиите?
Астрономите првично претпоставуваа дека тие можат да претставуваат црви дупки, ударни бранови од судири на црни дупки или галаксии што се спојуваат, или моќни млазови честички исфрлени од галактичките јадра.
„Претпоставуваме дека во централната галаксија се случил голем експлозивен настан“, рече Хота за хипотезите за нивното формирање. „Шок-бранот од експлозијата ги оживеа античките облаци од магнетизирана плазма, предизвикувајќи тие да светат како радио прстени.“
Покрај тоа што се ретки, ORC се и огромни.
Тие содржат цели галаксии во нивните центри.
Тие често се 10 до 20 пати поголеми од дијаметарот на нашиот Млечен Пат, но можат да достигнат дијаметар 100 пати поголем од нашата галаксија.
За да го ставиме тоа во перспектива – иако е невозможно да се замисли – нашата галаксија е со пречник од околу 105.700 светлосни години, или околу 1.000.000.000.000.000.000.000 (милијарда милијарди) километри, што значи дека еден ORC може да биде со пречник до сто милијарди милијарди километри.
Но, и покрај нивната огромна големина, нема да можеме да ги видиме на небото со голо око. Тие можат да се детектираат речиси исклучиво во радио светлината.
Како всушност изгледаат ORC?
Новооткриениот двоен ORC, наречен RAD J131346.9+500320, е најоддалечен досега – сместен на 7,5 милијарди светлосни години од Земјата – и првиот што го откриле аматерски научници.
Тоа е исто така само втор пример на ORC со два прстени.
Сепак, прстените всушност не изгледаат како на сликата од насловот, што е само демонстрација на идејата. Вистинската слика е прикажана на сликата подолу, која е создадена по обработката на податоците добиени од телескопот LOFAR.
двоен необичен радио круг, ORC,
Двоен ORC како што е „виден“ од радиотелескоп. Прстените изгледаат како да се преклопуваат поради перспективата од Земјата. Всушност, тие се доста оддалечени еден од друг. | Фото: CNN
Но, ниту оваа слика не е сосема реална. Иако прстените изгледаат како да се сечат на сликите, според истражувачите, тие всушност се одвоени во вселената – ефектот на пресекот е создаден само од нашата перспектива од Земјата.
Вкупниот дијаметар на прстените е 978.469 светлосни години, што е околу 9 пати поголем од дијаметарот на нашата галаксија.
Што сè уште не знаеме за ORC?
Бидејќи светлината од најоддалечениот ORC патува до Земјата за 7,5 милијарди години, ова откритие ни дава увид во раните фази на универзумот. Научниците се надеваат дека ова ќе им помогне подобро да ја разберат улогата на ORC во еволуцијата на галаксиите во различни периоди.
Но, остануваат многу прашања: зошто ORC се видливи само на толку големи размери? Дали се шират од помали меурчиња што не можеме да ги откриеме? И ако навистина се формираат кога галаксиите или црните дупки се спојуваат, зошто не ги гледаме почесто?
Аматерските научници и телескопите од следната генерација, како што е Square Kilometre Array (SKA) во Јужна Африка и Австралија, кој се очекува да биде завршен до 2028 година, ќе бидат клучни за наоѓање одговори, пишува CNN.
