Растечката недоверба кон водата од чешма помогна флашираната вода да стане глобален основен производ, дури и во земјите каде што јавните водоснабдувања се меѓу најригорозно тестираните. Маркетингот ја позиционираше флашираната вода како почиста, поздрава и попрактична, но научните докази сугерираат поинаку.
Перцепцијата за чистотата е клучна за привлечноста на флашираната вода, но студиите покажуваат дека производот честопати доаѓа со свои ризици, и за здравјето и за животната средина, објавува RTS.
Една студија спроведена оваа година покажа дека флашираната вода можеби не е толку безбедна како што многумина веруваат. Тестовите на вода што се продава во шишиња што може да се полнат и пластични шишиња покажаа високо ниво на бактериска контаминација.
Наодите се надополнуваат на растечкиот број истражувања што сугерираат дека во многу средини, водата од чешма не само што е побезбедна, туку често е построго регулирана и посигурно следена од флашираната вода.
Во повеќето развиени земји, водата од чешма е предмет на построги законски и тест стандарди од флашираната вода. Јавните водоснабдувања се следат секојдневно за присуство на бактерии, тешки метали и пестициди.
Во Србија, ова е одговорност на институтите за јавно здравје. Во Велика Британија, Инспекторатот за вода за пиење ги објавува резултатите јавно. Во САД, снабдувањето со вода мора да ги исполнува Националните регулативи за квалитет на водата за пиење, кои ги надгледува Агенцијата за заштита на животната средина. Низ цела Европа, квалитетот на водата е регулиран со Директивата на ЕУ за вода за пиење.
Спротивно на тоа, флашираната вода е регулирана како спакувана храна. Се тестира поретко, а производителите не се обврзани да објавуваат детални информации за квалитетот.
Истражувањата идентификуваа загадувачи во флашираната вода, вклучувајќи микропластика, хемиски остатоци и бактерии. Студија од 2024 година откри десетици илјади пластични честички на литар во некои производи.
Други истражувања сугерираат дека флашираната вода често содржи повисоки концентрации на микропластика од водата од чешма, кои се поврзани со воспаление, хормонално нарушување и натрупување на честички во човечките органи.
Пластичните шишиња можат да испуштаат хемикалии како антимон, фталати и аналози на бисфенол-А (BPA). Антимонот е катализатор што се користи во производството на ПЕТ шишиња, најчестиот пластичен материјал за пијалоци за еднократна употреба. Фталатите се пластификатори што ја прават пластиката флексибилна.
Аналозите на бисфенол А (BPA), како што се BPS или BPF, се блиски роднини на BPA, хемикалија што се користи за стврднување на некои пластики и обложување на конзерви за храна и пијалоци. Овие супстанции можат да се исцедат во вода, особено кога шишињата се чуваат во топли средини како автомобили, комбиња за достава или на директна сончева светлина.
Научниците се загрижени дека некои од овие супстанции може да дејствуваат како ендокрини нарушувачи, што значи дека можат да го нарушат хормонскиот систем на телото.
Високата изложеност на одредени фталати и бисфеноли е поврзана со ефекти врз репродуктивното здравје, метаболизмот и развојот, иако нивоата што се наоѓаат во флашираната вода се генерално ниски и долгорочните ризици сè уште не се целосно разбрани.
Истражувачите сега проучуваат што може да значи повторената, хронична изложеност на овие супстанции со текот на времето, особено бидејќи потрошувачката на флаширана вода продолжува да расте низ целиот свет.
Флашираната вода не е стерилна. Откако ќе се отвори, микроорганизмите можат брзо да се размножуваат. Полуиспиено шише оставено во топол автомобил може да стане идеална средина за раст на микроби. Повторната употреба на шишиња за еднократна употреба, исто така, внесува бактерии од плунката и околината.
Водата од чешма генерално содржи корисни минерали, што е добро документирано во истражувањата за јавно здравје. Во Велика Британија и други земји, флуорот се додава во некои резерви на вода за да се спречи расипување на забите. Флашираната вода значително варира во својот минерален состав, а студиите сугерираат дека децата кои пијат флаширана вода почесто имаат повисоки стапки на расипување на забите.
Колку е еколошки прифатливо пластичното шише?
Преголемата зависност од флаширана вода, исто така, ѝ штети на планетата. Глобалната потрошувачка е толку голема што секоја минута се купуваат околу милион пластични шишиња.
Данската компанија за технологија на вода „Аквапорин“ проценува дека производството на еден литар флаширана вода може да бара до 2.000 пати повеќе енергија отколку испораката на еден литар вода од чешма. Јаглеродниот отпечаток е исто така поголем, во просек околу 80 грама јаглерод диоксид на литар кога се вклучени полнењето, транспортот и ладењето.
Дебатата за флашираната вода не може да се одвои од поширокиот проблем на глобалното снабдување со вода. Пристапот до чиста вода за пиење останува итен глобален предизвик.
Климатските промени, брзата урбанизација, индустриското загадување и растот на населението ги оптоваруваат слатководните ресурси. УНЕСКО предупредува дека повеќе од две милијарди луѓе веќе живеат во региони со висок воден стрес.
