Студијата, насловена: „Вишокот на смртност од сите причини по возраст и пол за време на пандемијата COVID-19 во Федерацијата на Босна и Херцеговина, Босна и Херцеговина: 2020–2022 година“, беше објавена во списанието Influenza and Other Respiratory Viruses.
Студијата ги анализира податоците за смртноста од сите причини од 2020 до 2022 година во Федерацијата на Босна и Херцеговина (ФБиХ) и укажува на вистинското влијание на пандемијата на коронавирус, сугерирајќи дека смртноста била значително повисока од официјално пријавените смртни случаи од СОВИД-19, вклучително и кај помладите возрасни лица.
Студијата беше спроведена од група домашни и меѓународни експерти од Институтот за јавно здравје на Федерацијата Босна и Херцеговина и Федералниот институт за статистика, Светската здравствена организација и Центарот ЕуроМОМО при Серумскиот институт Statens во Данска. Се проценува дека имало околу 12.000 прекумерни смртни случаи во текот на тригодишниот период – речиси 20% повеќе од очекуваното ниво на смртност.
Најизразен вишок смртност е забележан во 2021 година, кога варијантата Делта на САРС-КоВ-2 брзо се ширеше. Во тој период, бројот на смртни случаи бил за повеќе од 30% поголем од очекуваното. Вишокот на смртност беше највисок кај луѓето на возраст од 45 до 74 години и значително повисока кај мажите. Спротивно на тоа, не е забележан вишок смртност кај деца под 15-годишна возраст.
Д-р Ервин Курман, специјален претставник на Светската здравствена организација во Босна и Херцеговина, рече:
„Резултатите од оваа студија го истакнуваат длабокото влијание на СОВИД-19 врз јавното здравје во земјата, што укажува на потребата од зајакнување на системите за надзор и подготвеност“.
Студијата исто така повикува на детална анализа на директните и индиректните ефекти на коронавирусот врз смртноста за да се обликуваат идните здравствени политики и да се обезбеди подобро управување со ресурсите како одговор на идните пандемии и здравствени кризи.
„Зајакнувањето на системите за регистрација и воспоставувањето доверлив надзор на смртноста од сите причини се клучни чекори за подобро следење на идните пандемии и настани во јавното здравје“, нагласи д-р Шеила Чиловиќ-Лагарија, водечки автор на студијата.
Беше истакната и важноста на навремените и широко достапни мерки за јавно здравје, вклучително и вакцинацијата, за намалување на бројот на смртни случаи што може да се спречат.
Автори на студијата се Шеила Чиловиќ-Лагарија, Јохана Теа Молгаард Ранцау, Синиша Скочибушиќ, Санјин Муса, Армин Спречо, Амна Исаковиќ, Мирза Пало, Фарис Диздар, Хидајета Чоловиќ, Вероникенсенр и Пероника Инисенл.
Студијата беше кофинансирана од Европската Унија.
