Забраната за мотори со внатрешно согорување во ЕУ ги зајакнува популистите

Европската унија планира да ја забрани продажбата на нови бензински и дизел автомобили до 2035 година, но додека Брисел се залага за зелена транзиција, десничарскиот популизам добива на сила низ целиот континент. Десничарските партии во Чешка, Италија, Германија, Франција и Полска го користат ова прашање како оружје против ЕУ, тврдејќи дека Брисел „го загрозува начинот на живот на обичните граѓани“.

Во Прага, крајно десничарската партија Мотористи освои речиси 7 проценти од гласовите на последните избори, нарекувајќи ги политиките на ЕУ за животна средина „зелен фанатизам“. Најсилната популистичка партија АНО формираше коалиција со Мотористи и десничарската Слобода и директна демократија, што ја задржа Чешка како еден од водечките противници на забраната од 2035 година.

Слични чувства се слушаат и во Полска. Пјотр Милер, пратеник од партијата Закон и правда, рече дека „никој не треба да биде принуден да го смени својот автомобил само затоа што Брисел така одлучил“. Крајнодесничарската Конфедерација користи слогани како „Стоп на климатските фанатици“ во својата кампања, додека во своите програмски документи тврди дека се води „војна против автомобилскиот сектор и возачите“.

- Advertisement -

Во Италија, лидерот на Лигата и заменик-премиер, Матео Салвини, ја опиша забраната од 2035 година како „идеолошки фундаментализам2“ и „економско самоубиство“ за кое вели дека ќе ја остави европската автомобилска индустрија на кинеските ривали. Рим сега бара исклучоци од законот за биогорива.

Германската крајнодесничарска Алтернатива за Германија (AfD) остро се спротивставува на мерката, а прашањето за поделбата ја потресува и владејачката коалиција на конзервативци и социјалдемократи. Во Франција, Националниот собир на Марин Ле Пен и Џордан Бардела се залага за целосно укинување на забраната.

Популистите погодија „болно место“ во ЕУ, велат аналитичарите. Иако ЕУ планира да ги намали емисиите од транспортот за 90 проценти до 2050 година, промената би значела трансформирање на една од најпрофитабилните индустрии во Европа. Анкета спроведена на 15.000 луѓе во Германија, Франција и Полска покажа дека забраната за мотори со внатрешно согорување е најнепопуларната мерка за заштита на животната средина, и покрај општата поддршка за борбата против климатските промени.

„Десницата го искористува овој скептицизам и го претвора во политички капитал, претставувајќи ги климатските политики како товар за економијата, земјоделците и граѓаните“, објаснува Јаник Јансен од Центарот Жак Делор.

Автомобилската индустрија истовремено се соочува со низа кризи: царини наметнати од американскиот претседател Доналд Трамп, конкуренција од кинеските производители и слабо закрепнување на пазарот по пандемијата. Некои европски производители кои доцнеа со преминувањето на електрични автомобили сега лобираат за олабавување или дури и укинување на забраната од 2035 година.

Германските конзервативци повикаа на укинување на забраната во изборната кампања во февруари и беа наградени со зголемена поддршка. Француската влада, некогаш цврст поддржувач на зеленото законодавство, сега бара гаранции дека електрификацијата на возилата нема да ги загрози работните места. „Франција сака да продолжи со електрификацијата, но со мерки што ја штитат европската индустрија“, соопшти владата на 23 октомври.

Во Германија, социјалдемократите го омекнаа својот став и сега ја поддржуваат употребата на plug-in хибриди и „зелени горива“, но баварскиот премиер Маркус Зедер продолжува да тврди дека „забраната загрозува стотици илјади работни места“ и се заканува со „колапс на германската автомобилска индустрија“.

Под притисок на растечкото противење, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, објави дека ќе предложи реформа на законот за забрана од 2035 година до крајот на годината. Сепак, претставници на Брисел тврдат дека десницата е одговорна за бавната транзиција, која, како што велат, „успеа да ги дискредитира електричните возила во очите на европската средна класа“, според Политико.