Ракот на бубрезите одзема илјадници животи низ целиот свет секоја година, а во Србија се дијагностицираат помеѓу 850 и 900 нови случаи. Најголемиот проблем е што болеста речиси секогаш поминува без симптоми, па кај многу пациенти се открива дури кога е веќе во напредна фаза.
Ракот на бубрезите сочинува три до четири проценти од сите малигни заболувања, со малку поголема инциденца кај мажите отколку кај жените. Најчесто се јавува во шестата и седмата деценија од животот, но во последниве години има зголемување на инциденцата кај помладите генерации.
Најпознатите симптоми на рак на бубрезите вклучуваат крв во урината, болка во лумбалниот предел и опиплив тумор. Сепак, овие симптоми се присутни кај помалку од 10 проценти од пациентите.
„Ракот на бубрезите е една од болестите што е тешко да се препознае врз основа на симптомите, поради што превентивните прегледи се клучни. За разлика од ракот на простата, кој користи туморски маркери, не постојат маркери или биомаркери за рак на бубрезите што би ја укажале болеста. Затоа клучната дијагностика се базира на ултразвучни прегледи, бидејќи ова е метод што лесно може да го открие овој рак во раните фази. Доколку се прави редовно, бројот на новодијагностицирани случаи значително се зголемува, што значи поголема шанса за излекување. Хируршката интервенција е сè уште главен метод на лекување, со целосно отстранување на бубрегот (радикална нефректомија) или, кога е можно, со хирургија за зачувување на органите (зачувување на нефронот). За тумори до пет или шест сантиметри, во одредени околности, можно е да се отстрани само лезијата и да се зачува бубрегот. Во моментот на дијагнозата, 30 проценти од пациентите веќе имаат метастази, а дополнителни 30 проценти развиваат метастатска болест во првата година по дијагнозата“, нагласува проф. д-р Зоран Џамиќ, директор на Клиниката за урологија на Универзитетскиот клинички центар на Србија.
Многу пациенти првпат дознаваат за својата болест случајно, за време на рутински ултразвук. Токму тоа му се случи на Александар Хајдуковиќ од Белград.
„Одев на редовни прегледи и токму за време на рутински ултразвук беше откриена промена на мојот бубрег. Потоа следеа две операции за само неколку месеци и дијагноза на рак на бубрег во трет стадиум. Благодарение на програмата за донација, можев да примам адјувантна терапија, која го зајакнува имунитетот и му помага на телото самостојно да се бори против преостанатите клетки на ракот, спречувајќи го развојот на микрометастази и повторување на болеста. Она што најмногу ме трогна беше посветеноста на лекарите и медицинските сестри, чувството дека не сте отпишани, дека ве викаат по име и дека ве гледаат како личност, а не само како пациент. Тоа е исто толку важно како и самата терапија. Затоа верувам дека е важно овој лек да стане достапен за поголем број пациенти, бидејќи поентата не е само да се продолжи животот, туку да се обезбеди дека е со висок квалитет и достоинство“, рече Александар Хајдуковиќ, еден од пациентите со рак на бубрег.
По операцијата, адјувантната имунотерапија е нова и важна опција во третманот на рак на бубрег со висок ризик, бидејќи го намалува ризикот од рецидив на болеста и метастази, поради што е важно да се примени веднаш по операцијата, но во Србија моментално е достапна само преку донација. Исто така, голем чекор напред во третманот на рак на бубрег донесоа целните терапии, кои се применуваат во Србија веќе 14 години и се достапни за пациентите преку RFZO. Имунотерапијата е исто така дел од третманот, но во Србија е можна само во втората линија на терапија. За разлика од светот, каде што комбинираните терапии станаа стандардни и значително го продолжија животот на пациентите, тие сè уште не се достапни во нашата земја.
„Искуството на нашите членови покажува колку е клучно раното откривање на ракот на бубрезите за успешно лекување. За жал, оваа болест во повеќето случаи се одвива без симптоми, па затоа превентивниот преглед често е единствениот начин за навремено откривање на болеста. Како здружение кое ги здружува пациентите и нивните семејства, секојдневно се стремиме да обезбедиме пациентите да ја добијат најдобрата можна терапија, како и психолошка и социјална поддршка. Особено ја нагласуваме важноста на достапноста на современи терапии, бидејќи тие не само што значат продолжување на животот, туку и неговиот квалитет. Нашата мисија е пациентите со рак на бубрезите во Србија да имаат исти шанси како и пациентите во развиените европски земји“, нагласува Марко Ѓуриќ, претседател на Здружението на пациенти за борба против рак на мочен меур, простата, тестиси и бубрег „Уротакт“.
