Високиот американски дипломат Марко Рубио изјави дека нема големи надежи дека мировните преговори меѓу Украина и Русија ќе се одржат во Турција и дека Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин мора да се сретнат за да постигнат напредок.
„Не мислам дека ќе постигнеме некаков напредок тука сè додека претседателот Трамп и претседателот Путин не комуницираат директно за ова прашање“, рече тој по состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО во јужна Турција. Володимир Зеленски потврди дека Украина ќе испрати делегација на разговорите во Истанбул, но ја критикуваше делегацијата на „ниско ниво“ што ја испрати Москва. Нејзиниот лидер, помошникот на претседателот Владимир Медински, инсистираше дека тимот на Кремљ ги има „сите потребни компетенции“. Трамп, кој е во посета на Блискиот Исток, исто така посочи дека е малку веројатен значителен напредок во мировните преговори сè додека тој и Путин не се сретнат лично. Трамп рече дека ќе присуствува на разговорите во Турција во петок доколку тоа биде „соодветно“, но подоцна рече дека веројатно ќе се врати во Вашингтон, објави „Вечерњи лист“.
„Непочитување“
Делегации од Турција, САД, Украина и Русија требаше да се сретнат во Истанбул во четврток на првите директни разговори меѓу Украина и Русија од 2022 година. До четврток вечерта не беше одредено време за нивно одржување. Некои извештаи сугерираат дека тие сега би можеле да се одржат во петок. Владимир Путин предложи директни преговори на 15 мај во Истанбул како одговор на повикот на европските лидери и Украина за 30-дневен безусловно примирје. Зеленски потоа го предизвика Путин лично да се сретне со него, но во четврток Кремљ соопшти дека рускиот претседател не е меѓу официјалните лица поради патување. По билатералната средба со Ердоган во Анкара, Зеленски ја обвини Москва за „непочитување“ на Трамп и Ердоган поради недостатокот на стаж на руската делегација и ја повтори поканата до рускиот лидер лично да се сретне со него. „Нема време за состанок, нема дневен ред, нема висока делегација – ова е лично непочитување кон Ердоган, кон Трамп“, рече тој, според Би-Би-Си.
Во меѓувреме, Владимир Путин го разреши началникот на руските копнени сили, генерал Олег Саљуков, според декрет објавен од Кремљ, во најновиот потег за отстранување на висока личност од руската војска за време на војната против Украина. Саљуков, 70, ќе стане заменик на исто така разрешениот министер за одбрана Сергеј Шојгу, кој беше разрешен во 2024 година и назначен за секретар на Советот за безбедност. Пред помалку од една недела, Саљуков ја предводеше големата воена парада по повод Денот на победата на Црвениот плоштад со сегашниот министер за одбрана Андреј Белошов, по повод 80-годишнината од победата над нацистичка Германија.
„Путин не се појави“
Руските агенции за спроведување на законот обвинија повеќе од десетина воени и одбранбени функционери од минатата година, од кои многумина се обвинети за провлекување пари од големи проекти за лична корист. Шојгу, долгогодишен сојузник на Путин, беше деградиран минатата година откако држеше разни високи функции од почетокот на 1990-тите. Кремљ негираше дека апсењата и отпуштањата во рускиот врв биле чистка на воениот естаблишмент по неуспехот во Украина. Саљуков е задолжен за руските копнени сили од 2014 година, надгледувајќи го учеството во сириската граѓанска војна и војната во Украина. Пред тоа, тој беше заменик-началник на Генералштабот четири години. Русија, која наводно планирала да ја нападне Украина, земја со многу помала армија, за три дена, е заглавена во крвав и мачен тригодишен конфликт во кој загинаа илјадници луѓе.
Фридрих Мерц, германскиот канцелар, рече дека Путин и Русија ќе се соочат со нови санкции како резултат на тоа. „Фактот што претседателот Зеленски сепак отпатува во Истанбул е огромен гест“, објави Мерц. „Путин не се појави – и тоа го стави во грешка. Новиот пакет санкции е готов. Ќе го усвоиме во вторник во Брисел“, пишува Гардијан.
Борбите беснеат во Украина, а Русија соопшти дека нејзините сили во четвртокот зазедоа уште две села во источниот регион Донецк. Москва сега контролира околу 20% од украинската територија, вклучувајќи го и јужниот полуостров Крим, кој нелегално го анектираше во 2014 година. Британскиот министер за одбрана Џон Хили ги повика сојузниците на Украина да „извршат притисок врз Путин“. Зборувајќи по состанокот со германскиот колега Борис Писториус во Берлин во четврток, Хили повика на дополнителни санкции кон Русија „за да ја доведе на преговарачка маса“.
