Унгарија планира да ги здружи силите со Чешка и Словачка за да создаде антиукраински сојуз во ЕУ, изјави за ПОЛИТИКО еден од главните политички советници на унгарскиот премиер Виктор Орбан.
Орбан се надева дека ќе соработува со Андреј Бабиш, чија десничарска популистичка партија победи на неодамнешните парламентарни избори во Чешка, и со словачкиот премиер Роберт Фицо, за да ги координира позициите пред состаноците на лидерите на ЕУ, вклучително и заедничките консултации пред самитот, изјави советникот за ПОЛИТИКО.
Иако солиден политички сојуз е сè уште далеку, неговото формирање би можело значително да ги комплицира напорите на ЕУ за обезбедување финансиска и воена поддршка на Украина.
„Мислам дека тоа ќе се случи – и ќе станува сè повидливо“, рече Балаж Орбан, политички директор на премиерот, кога беше прашан за можноста антиукраински сојуз да дејствува како блок во Европскиот совет.
„Тоа функционираше многу добро за време на мигрантската криза. Така успеавме да се спротивставиме“, рече тој за таканаречената група на Вишеградската четворка составена од Унгарија, Чешка, Словачка и Полска, кога евроскептичната партија „Право и правда“ беше на власт во Варшава по 2015 година.
Алијанса на Вишеградската четворка
Тогашниот полски премиер Матеуш Моравјецки ја водеше алијансата како нејзин најголем член, а групата „В4“ промовираше семејни вредности и силни надворешни граници на ЕУ и се спротивстави на задолжителното преместување на мигрантите меѓу земјите-членки.
Алијансата на Вишеградската четворка се распадна по целосната инвазија на Русија во Украина, при што Полска се залагаше за построг став кон Москва, додека Унгарија зазеде спротивен став.
Новата Вишеградска алијанса би имала три члена, а не четири. Сегашниот полски премиер, Доналд Туск, е силен поддржувач на Украина и веројатно нема да се приклучи на кој било сојуз со Орбан.
Фицо и Бабиш, сепак, делат слични ставови со унгарскиот лидер за Украина, повикувајќи на дијалог со Москва наместо на економски притисок. Бабиш беше критикуван за неговиот јавен скептицизам во врска со понатамошната европска помош за Киев, а чешкиот министер за надворешни работи предупреди во интервју за ПОЛИТИКО дека Бабиш ќе биде „марионета на Орбан“ на масата на Европскиот совет.
Сепак, може да помине некое време пред да се преобликува која било верзија на Вишеградската алијанса. Иако Фицо беше реизбран за премиер на Словачка во 2023 година, тој сè уште формално не формирал сојуз со унгарскиот лидер за специфични политички области. Бабиш сè уште не формирал влада по изборната победа на неговата партија.
Надвор од Вишеградската тројка
Унгарија се стреми да ги прошири своите политички сојузи во Брисел и надвор од Европскиот совет, рече Балаж Орбан.
Партијата Фидес на унгарскиот премиер – која е дел од крајно десничарската група Патриоти за Европа – би можела да го прошири своето партнерство во Европскиот парламент, рече тој, наведувајќи ја конзервативната група Европски конзервативци и реформисти, крајно десничарската група Европа на суверени нации и „некои левичарски групи“ како можни сојузници.
Големите партии како Европската народна партија, додаде тој, би можеле порано или подоцна да се свртат против претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, што би го соборило центристичкото мнозинство кое го поддржа нејзиниот реизбор.
„Значи, таа реконструкција [на Вишеградската четворка] е во тек. Имаме трета најголема претставничка група во Европскиот парламент. Имаме мрежа на тинк-тенкови кои се добро вкоренети во Брисел и имаат трансатлантска димензија. Бараме партнери и сојузници во сите теми“, рече тој.
Унгарскиот премиер се соочува со избори следната година
Тинк-тенкот „Матијас Корвинус Колегиум“, кој добива најголем дел од своето финансирање од сојузниците на унгарскиот лидер и е претседател на Балаж Орбан, ги прошири своите активности во Брисел од своето основање во 2022 година.
Унгарскиот премиер, кој е на власт 15 години, ќе се соочи со избори следната година. Лидерот на опозицијата, Петер Маѓар, и неговата партија Тиса, во моментов се попопуларни од Фидес на Орбан, според анкетата на анкетите на ПОЛИТИКО.
Кога беше прашан за претстојната изборна кампања, советникот рече дека ќе биде „тешка, како и секогаш“, обвинувајќи го Брисел за „организиран, координиран обид за соборување на унгарската влада“, што, според него, вклучува „политичка поддршка за опозицијата“.
Европската комисија тврди дека мерките за задржување на средствата од Унгарија произлегуваат од нејзиното кршење на правата на ЕУ, а не од политичка агенда.
На прашањето дали Будимпешта сè уште го поддржува унгарскиот комесар за здравство Оливер Вархеји, кој, според медиумските извештаи, наводно бил вмешан во регрутирање шпиони во институции додека работеше како дипломат, Орбан рече дека комесарот „врши одлична работа“.
„Ова се само… прашања што се користат за да се прикаже Унгарија како земја која не е лојална на институциите“, додаде тој. „Ние сакаме да бидеме внатре. Ние сме дел од клубот“.
