Охрид, градот кој со право се смета за туристички бисер на Северна Македонија, се соочува со сериозни предизвици во текот на туристичката сезона 2025. Додека првичните сигнали од велигденските и првомајските празници укажуваа на успешна сезона, реалноста во јуни и почетокот на јули зборува сосема поинаква приказна.
Лажливите надежи од пролетта
Оптимизмот од празничните денови
Велигденските и првомајските празници во Охрид беа обележани со исклучителна посетеност. Градот беше преполн со туристи, улиците врвеа од посетители, а хотелите и апартманите бележеа високи стапки на зафатеност. Овие резултати создадоа оптимизам кај туристичките работници и сопствениците на сместувачки објекти, кои веруваа дека сезоната ќе биде една од најуспешните во последните години.
Заблудата на сезонските врвови
Меѓутоа, како што честопати се случува во туристичката индустрија, краткорочните врвови не секогаш се индикатор за целокупниот тренд на сезоната. Концентрацијата на туристи во одредени периоди може да создаде илузија за општа успешност, додека реалните показатели доаѓаат во наредните месеци.
Болната реалност на летната сезона
Драматичен пад во јуни и јули
Реалноста која се покажа во јуни и почетокот на јули е тревожна за охридскиот туризам. Туристичките работници, сопственици на хотели и апартмани сега се соочуваат со:
- Половичен капацитет на резервации во споредба со очекувањата
- Значително намалување на ноќевањата – приближно 900 ноќевања помалку по хотелски објект во споредба со минатата година
- Финансиски притисок кој влијае на целокупниот туристички сектор
Бројките зборуваат јасно
Намалувањето од 900 ноќевања по хотелски објект не е мал број. За среден хотел, ова претставува:
- Загуба на приходи од илјадници евра
- Намалена искористеност на капацитетите
- Потреба за редукција на персоналот или работните часови
- Влијание врз снабдувачите и поврзаните услуги
Можните причини за падот
Глобални трендови
Туристичката индустрија во целиот свет се соочува со различни предизвици:
- Економската нестабилност во одредени земји влијае на туристичките буџети
- Измените во патувачките навики по пандемијата
- Зголемената конкуренција од други дестинации
Регионални фактори
- Промената на геополитичката ситуација во регионот
- Валутните флуктуации кои влијаат на атрактивноста на дестинацијата
- Квалитетот на услугите и соодносот цена-квалитет
Проблемот со цените – клучниот фактор
Една од најсериозните причини за падот на туристичките резервации е нереалниот соодност меѓу цените и квалитетот на услугите. Факт е дека езерскиот туризам е секаде поскап во рамки на светската туристичка понуда, но исто така е факт дека на Охрид му недостасуваат премногу нешта за цените на вонпансионските услуги да бидат изедначени со туристичките капацитети на Хрватска, Италија и други развиени туристички дестинации.
Од друга страна, угостителите се оправдуваат за високите цени, во смисла на ангажираност на работна сила, зголемување на плати и слични трошоци. Но факт е дека во голем дел се претерува со цените на охридската ривиера, што го прави Охрид неконкурентен во споредба со слични дестинации кои нудат значително подобри услуги за истите или дури и пониски цени.
Пропуштената прилика со “Last Minute” понудите
Охридските хотелиери и сопственици на апартмани, како да заборавиле дека алатката преку социјалните мрежи „last minute”, во услови кога имаат испразнети капацитети, дека оваа алатка со соодветна понуда на истакнат попуст може да им донесе добар дел на гости, но за жал до сега никој од охридските хотелиери не дал ваква понуда и ако се знае дека најскапа соба за сопственик на хотел или апартман е празната соба.
Други локални причини
- Недоволно маркетинг и промоција на дестинацијата
- Инфраструктурни проблеми кои влијаат на туристичкото искуство
- Недостаток на иновации во туристичката понуда
- Слаба застапеност на туристичките саеми – како што е и факт дека охридските хотелиери, Општина Охрид и крајно државата преку министерствата, воопшто се слабо застапени на туристичките саеми од европско реноме.
Влијанието врз локалната економија
Директните последици
Падот на туристичките резервации има директно влијание врз:
- Вработеноста во туристичкиот сектор
- Приходите на локалното население
- Буџетот на општината преку помали даночни приходи
Синџирните ефекти
Туристичката криза се одразува и на:
- Ресторанските услуги – помалку гости значи помалку приходи
- Транспортот – намалена потреба за такси, автобуси, изнајмување возила
- Трговијата – помалку продажба на сувенири и локални продукти
- Услужниот сектор – од фризерски салони до водичи
Што може да се направи?
Краткорочни мерки
- Интензивирање на маркетиншките активности за привлекување туристи во текот на сезоната
- Промотивни пакети и попусти за привлекување на последните резервации
- Подобрување на услугите за задржување на постоечките туристи
- Реалистично прицврстување на цените – хитна ревизија на ценовната политика за да се постигне подобар соодност цена-квалитет
- Активно користење на “Last Minute” понуди преку социјалните мрежи за брзо полнење на слободните капацитети
Долгорочни стратегии
- Диверзификација на туристичката понуда – не само летен туризам
- Инвестиции во инфраструктура за подобрување на туристичкото искуство
- Развој на специјализирани форми на туризам – културен, гастрономски, авантуристички
- Активно учество на меѓународни туристички саеми – системска презентација на Охрид на европските и светските туристички саеми со координирани напори на хотелиерите, локалната самоуправа и државните институции
Соработка на сите нивоа
- Координација меѓу локалните власти, туристичките организации и приватниот сектор
- Заедничко планирање за наредната сезона
- Размена на искуства со успешни туристички дестинации
Туристичката сезона 2025 во Охрид се покажува како предизвик за локалната туристичка индустрија. Додека пролетните месеци давале надеж за успешна сезона, реалноста во јуни и јули е значително поинаква. Намалувањето на резервациите за приближно 900 ноќевања по хотелски објект е сериозен сигнал за тревога.
Охрид, како туристички бисер на Северна Македонија, има потенцијал да ги надмине овие предизвици, но тоа бара координирани напори од сите заинтересирани страни. Без итни мерки и долгорочно планирање, постои ризик оваа сезона да биде запомнета како една од послабите во последните години.
Времето за дејствување е сега – летната сезона сè уште трае, а лекциите од оваа година можат да бидат драгоцени за планирањето на идната туристичка понуда на Охрид.
Сашо Денеосвски
