Во просек, околу 273 милијарди тони мраз се губат годишно – што е еднакво на потрошувачката на вода на светската популација во текот на 30 години, велат истражувачите.
Топењето на глечерите ширум светот се забрза во изминатата деценија, објавија научниците оваа недела, предупредувајќи дека во наредните години би можело да биде побрзо од претходно очекуваното и да го подигне нивото на морето.
Глечерите во светот, кои се важни регулатори на климата, брзо се топат како што светот се загрева.
Во првата глобална проценка од ваков вид, меѓународен тим на истражувачи откри нагло зголемување на топењето во текот на изминатата деценија, со околу 36 проценти повеќе изгубен мраз помеѓу 2012 и 2023 година отколку во годините од 2000 до 2011 година.
Во просек, околу 273 милијарди тони мраз се губат годишно – што е еквивалентно на потрошувачката на вода на светската популација во текот на 30 години, велат тие.
Наодите се „шокантни“, но не сосема изненадувачки бидејќи глобалните температури се зголемуваат со емисиите на стакленички гасови, рече Мајкл Земп, професор на Универзитетот во Цирих, кој е коавтор на проценката објавена во списанието Nature.
Севкупно, истражувачите открија дека светските глечери изгубиле околу пет проценти од нивниот волумен од почетокот на векот, со големи регионални разлики кои се движат од загуба од два проценти на Антарктикот до дури 40 проценти на европските Алпи.
Земп рече дека регионите со помали глечери ги губат побрзо и дека многумина „нема да го преживеат овој век“.
Истражувањето – координирано од Светската служба за следење на глечерите (VGMS), Универзитетот во Единбург и истражувачката група за Earthwave – беше обид да се комбинираат теренските и сателитски мерења за да се создаде „референтна проценка“ за следење на загубата на мраз.
Земп, кој го води VGMS, рече дека набљудувањата на тимот и неодамнешните студии за моделирање покажуваат дека топењето на глечерите овој век ќе биде побрзо отколку што беше предвидено во најновата проценка на експертите за климатски промени на Обединетите нации IPCC.
„Затоа, се соочуваме со повисоко покачување на нивото на морето до крајот на овој век отколку што претходно се очекуваше“, рече тој за АФП, додавајќи дека загубата на глечерите ќе влијае и на снабдувањето со слатка вода, особено во Централна Азија и централните Анди.
Глечерите се вториот најголем придонесувач за глобалното зголемување на нивото на морето – по порастот предизвикан од ширењето на морската вода додека се загрева.
Скоро два сантиметри покачување на нивото на морето кое се припишува на топењето на глечерите од 2000 година значи дека уште речиси четири милиони луѓе на светските брегови ќе станат ранливи на поплави, проценуваат научниците.
„Стратегија за преживување“
Засега, помалите глечери најмногу придонесуваат за подигнувањето на нивото на морето, но Мартин Зигерт, професор на Универзитетот во Ексетер кој не бил вклучен во студијата, рече дека истражувањето е „загрижувачко“.
Тоа е затоа што предвидува дополнителни загуби на глечерите и може да покаже како огромните ледени плочи на Антарктикот и Гренланд реагираат на глобалното затоплување.
„Ледените плочи сега ја губат масата побрзо – шест пати побрзо отколку пред 30 години – и кога се менуваат, престануваме да зборуваме за сантиметри и почнуваме да зборуваме за метри“, рече тој.
Глечерите се клучни двигатели на климатските промени предизвикани од човекот со децении, а податоците на VGMS датираат повеќе од еден век.
Во 20 век, проценките се засновале на теренски мерења на околу 500 глечери.
Неодамна, сателитите им овозможија на научниците подобро да ги следат промените во 275.000 глечери во светот користејќи камери, радари, ласери и методи за проценка на масата на Земјата.
Во јануари, Обединетите нации соопштија дека спасувањето на светските глечери е важна „стратегија за опстанок“ за планетата.
За да го направите тоа, „треба да ги намалите емисиите на стакленички гасови, тоа е еднакво едноставно и комплицирано“, рече Земп.
„Секоја десетина од степенот на затоплување што ја избегнуваме ни заштедува пари, ни спасува животи, ни спасува проблеми“, додаде тој.
