Од 12 октомври, Словенија ќе започне со имплементација на EES (Систем за влез и излез) на своите надворешни шенгенски граници, заедно со другите земји-членки. Ќе се воведува постепено и ќе биде целосно оперативен на 10 април 2026 година.
Словенија постепено ќе го воведува EES на граничните премини на својата надворешна шенгенска граница. Станува збор за три гранични премини за меѓународен воздушен сообраќај (Љубљана Брник, Марибор Сливница и Порторож) и два гранични премини за меѓународен морски сообраќај (Копер и Пиран).
Постепеното воведување ќе започне на 12 октомври 2025 година и ќе трае до 10 април 2026 година, кога системот ќе биде целосно оперативен во сите земји-членки.
За време на преодниот период, патниците кои се обврзани да го користат Системот за влез/излез (т.е. државјани на трети земји кои влегуваат во Шенген зоната врз основа на виза или на кои не им е потребна виза за престој од 90 дена во период од 180 дена) можат да очекуваат нивните податоци и биометриски идентификатори да бидат користени за влез во системот, а тие сепак ќе добијат печат за гранична контрола во нивната патна исправа.
Од 10 април 2026 година, ова ќе биде задолжителен дел од граничната контрола, велат од полицијата. Словенија ќе го користи системот на граничните премини на надворешната шенгенска граница, при проверка на законитоста на престојот на државјани на трети земји на територијата на Словенија, во работата на административните единици и органите за азил (издавање дозволи за престој), во дипломатските и конзуларните претставништва на Словенија во странство и во работењето на Европскиот систем за информации и овластување за патување ETIAS.
Што е ESS и кои се предностите на системот?
Како што објасни полицијата, сегашното печатирање на пасошите при влез и излез во Шенген зоната во голема мера ќе биде заменето со дигитален и целосно автоматизиран систем за верификација.
Гранската контрола ќе биде модернизирана со електронска регистрација на влезови, излези и одбивања на државјани од трети земји. За време на граничната контрола, ќе се проверуваат и биометриските идентификатори на патниците што ја преминуваат надворешната шенгенска граница.
„Ова ќе ја зголеми ефикасноста на граничните контроли во борбата против прекуграничниот и организираниот криминал, тероризмот, кражбата на идентитет и нелегалниот престој низ целата Европска Унија“, велат од полицијата.
На веб-страницата на Европската Унија, исто така, се наведува дека ESS овозможува поефикасни гранични контроли, полесно и побрзо прекугранично патување, спречување на нелегална миграција и зајакнување на безбедноста во Шенген зоната.
Промената нема да влијае на словенечките граѓани
Граѓаните на Словенија, граѓаните на други земји од ЕУ и други земји од Шенген зоната и членовите на нивните семејства, како и државјаните на трети земји кои имаат редовен престој во зоната на ЕУ, засега нема да го користат системот за влез и излез.
За EES ќе се користат и специјални линии за гранична контрола, така што имплементацијата на овој систем нема да има директно влијание врз другите патници, додаде полицијата.
